2023’ün ilk yarısında Türkiye’de e-ticaret sitelerinden yapılan alışveriş miktarı 2 milyar 556 milyon. 2019 ila 2022 arasında ise işletme sayısı yüzde 701 arttı. ABD’de ise yetişkinlerin yüzde 82’si ürün satın almadan önce yorumlara yöneliyor.
2023’te yapılan bir başka araştırmaya göre de e-ticaret platformlarındaki birçok ürün altındaki yorumların yüzde 11 ila 15’i sahte. Bu çıkmazdan nasıl çıkacağız?
E-ticaret sitelerinde “yorum” neden önemli?
Hemen hemen hepimiz, daha önce kullanmadığımız bir ürün ise o ürünün yorumlarına bakarız. Araştırmalara göre de iyi yazılmış bir yorum, tüketicinin o ürünü satın alma olasılığını yüzde 3 yükseltiyor. 2 yıl içerisinde en çok satan 70 kategori ve yüz binlerce ürün üzerine yapılan araştırma da gösteriyor ki daha yüksek puan daha yüksek satış demek.
Dünya Ekonomik Forumu, 2021’de yayımladığı veride sahte yorumların bir yıl içerisinde 152 milyar dolarlık kayba neden olduğunu belirtti. Sahte yorumlara yapılan harcamalar ise 250 bin dolar. Ancak bu harcamanın dönüşümü 5 milyon dolar kadar satış oluyor.
Bunu bilen ve farkında olan işletmeler de kolay yoldan ürün satışı için sahte yorumlara başvuruyor. Hem de sadece kendi ürünlerine değil rakip firmanın ürünlerine de saldırabiliyor. Bunu yapmak için de kullanıcılara para, hediye kupanı, para iadesi gibi tekliflerde bulunuyorlar. İyi de tüm bu keşmekeşten nasıl kurtulacağız?
E-ticaret sitelerindeki sahte yorumları anlamanın bazı yolları var.
Aşırı olumlu veya olumsuz dil kullanımına dikkat edin.
"Bu ürün hayatımı kurtardı!" ya da "Bunu alırsan hayatının hatasını yaparsın!" gibi aşırı ifadeler görürseniz bir adım geri atın. Gerçek kullanıcılar genelde deneyimlerini dengeli bir dil ile anlatır.
Genel ve belirsiz ifadelere kuşku ile bakabilirsiniz.
"Mükemmel" ya da "Kötü" gibi çok genel ifadeler sahtelik kokuyor olabilir. Çünkü gerçekten ürünü kullanmış biri, "Kumaşı çok kaliteli ve düğmeler sağlam." gibi daha net ve detaylı bilgiler verir.
Yorumun yayımlandığı zaman dilimine bakın.
Eğer bir ürün sayfasında birden fazla yorum aynı gün ya da çok kısa bir süre içinde yapılmışsa da durum şüpheli olabilir. Doğal bir yorum akışında, yorumlar zamanla ve dengeli bir şekilde gelir.
Yorum yapanın profilini inceleyin.
Trendyol ve Hepsiburada gibi e-ticaret sitelerinde kullanıcı profili inceleme özelliği olmasa da eğer Amazon’dan alışveriş yapacaksanız bu özelliği kullanabilirsiniz. Hesap yeni açılmışsa veya sadece birkaç yorum yapılmışsa bu yorumun güvenirliğini sorgulayabilirsiniz.
Yıldızlara aldanmayın.
Sahte yorumların birçoğu 5 veya 1 yıldız adı altında yapılır. Doğru yorumları da aslında ortalarda bir yerlerde bulmak daha mümkün hâle geliyor. Bazı kurnaz sahte yorumcuların bunun farkında olup 4 yıldız vermesi de muhtemelen. O yüzden siz genelde 2 veya 3 yıldızlı yorumları daha dikkate alabilirsiniz.
Rakip firma adı geçiyor mu diye bakın.
Sahte yorum yapanların bazılarının rakip firmalardan olduğunu söylemiştik. Bunu da yorumlardan anlayabilirsiniz. Eğer bir ürün altında rakip firmaların isimlerine çokça yer verilmişse alacağınız ürün baltalanmış, yorumlar sahte olabilir.
Firmanın diğer kanallarını araştırın.
Diyelim ki daha önce hiç adını bilmediğiniz bir markadan bir ürün beğendiniz. Büyük ihtimalle de bu ürün ucuz veya oldukça cazip bir teklifle gelmiştir. Hem altında yapılan yorumlara hem de firmaya şüphe ile bakıyorsanız web sitesine, Instagram hesabına bakın. Alan adı güvenilir bir e-ticaret platformu ise alışverişinizi buna göre de yapabilirsiniz.
“Stok” kelimesini ayrıştırın.
Bazı kullanıcılar stok kelimesinin de sahte yorumlar olduğunu belirtiyor. Özellikle enflasyon nedeniyle ihtiyacınız olmasa bile “Mutlaka stok yapın, şahane bir ürün.” gibi yorumlara denk gelebilirsiniz. Bunların da sahte olma olasılığı yüksek.
Fakespot web sitesini kullanabilirsiniz.
Tüm bu yöntemler sonucunda hâlâ emin olamadıysanız Amazon gibi birçok ulusal şirketin de tercih ettiği Fakespot algoritmasını deneyebilirsiniz. Ürün URL’sini sitedeki ilgili alana ekledikten sonra orijinal olup ya da olmadığına dair bir yüzde söyleyecektir.
Belirtmekte fayda var. Maalesef tüm bunların hepsi yüzde yüz sahte yorum belirleyici faktörler değil. Ancak en azından artık nelere dikkat edebileceğinizi biliyorsunuz ve sahte yorumları bir kenara bırakıp gerçekten işe yarayacak yorumları bulabilirsiniz.
Unutmayın ki alışveriş yaparken geniş bir yorum yelpazesini göz önünde bulundurmak en doğru kararı vermenizi sağlar. Her zaman şüpheye düştüğünüzde biraz daha araştırma yapmaktan çekinmeyin. Güvenli alışverişler dileriz!
İnternet dünyasında daha dikkatli olmanızı sağlayacak diğer içeriklerimiz:
