Son aylarda elinizde bulunan bilgisayarı değiştirmek veya yalnızca bilgisayarın ekran kartını değiştirmek istediyseniz, ağzınızı açık bırakan bazı manzaralarla karşılaşmışsınızdır. Bu manzara elbette ürün sayfalarında yer alan fiyat etiketlerinin ta kendisi. Ekran kartı fiyatları, az sonra da bahsedeceğimiz nedenlerden dolayı artık dürüst olmak gerekirse saçma sapan seviyelere ulaştı.
Bir örnek üzerinden gitmek gerekirse NVIDIA'nın bütçe dostu RTX serisi ekran kartı olarak tanıttığı ve Türkiye'de kendi sitesinde 3.200 TL'den başlayan fiyatlarla satın alınabileceği söylenen GeForce RTX 3060 ekran kartı, en az 9.000 TL'den başlayan fiyatlarla satılıyor. Yani ekran kartı, değerinin neredeyse 3 katı fiyatıyla alıcı buluyor. Peki bu ekran kartı fiyatları yakın zamanda düşecek mi? Bu sorunun cevabıysa bize göre pek de olumlu değil. Ama önce gelin, fiyatların neden bu denli arttığını kısa kısa açıklayalım.
Koronavirüsün etkisi:
Geçtiğimiz yılın başlarında bu ekran kartlarının büyük bir çoğunluğunun üretildiği Çin'de devasa bir sorun kendisini gösterdi. Günümüzde tüm dünyayı etkileyen koronavirüs, Çin'de üretimin sınırlı olmasına neden oldu. Üretim sınırlı düzeyde olunca haliyle daha az sayıda ekran kartı üretildi ve piyasaya sürüldü. Ayrıca bu durum yalnızca ekran kartlarını değil, akla gelebilecek tüm elektronik aletleri ve bileşenleri etkiledi. Üretilen ekran kartlarının sayısı, oluşan talebin yanından bile geçmiyordu.
Kripto para çılgınlığı:
Geçtiğimiz haftalar boyunca kripto para sektöründe büyük hareketlenmeler gördük. Bitcoin başta olmak üzere neredeyse her kripto para birimi, değerini çok kısa bir süre içinde en az 2'ye katladı. Bunun sonucunda günümüzde en kısa yoldan para kazanabileceğiniz bir yer olarak görülen bu sektör, tüm dünyada inanılmaz bir taleple karşılaştı.
Kripto para sektöründe daha fazla gelir elde etmek isteyenlerin yatırım aracıysa ekran kartından geçiyordu. Ethereum gibi birçok kripto para birimi, ekran kartları kullanılarak 'kazılabildiği' için halihazırda limitli sayıda üretilen ekran kartları, bir anda bu insanlar tarafından resmen avlanmaya başladı. Üreticiler ve satıcılar, ekran kartlarının kişi başına alınabilecek adetlerini en aza indirgemiş olsa da bu önlem pek de etkili olmadı.
Sıfır ekran kartı yoksa ikinci ele yönelebilir miyim?
- 26 Mart 2021'de görülen fiyatlarla oluşturulmuştur.
Yukarıdaki nedenlerden dolayı oluşan arz-talep tablosunun çok basit bir şekilde dengesiz bir seviyeye ulaştığını anlayabiliriz. Bu tablo, ne yazık ki ikinci el piyasasını sıfır ekran kartı piyasasından bile daha kötü etkiledi. Ekran kartlarının fırsatçıların eline geçtiği şu dönemde ikinci el ekran kartı piyasası da bir kara borsaya dönüştü. Fiyatlar, bazı modellerde sıfır fiyatlarının da ötesine geçer oldu.
Üstelik gördüğümüz bu tablo, yalnızca yeni ekran kartları için de geçerli değil. Günümüzün 1050 Ti'ı olarak nitelendirebileceğimiz GeForce GTX 1660 Ti gibi ekran kartları da fiyatlarında bir uçuş yaşadı. Aynı şekilde piyasadan silip süpürülen bu ekran kartları, hazır sistemlerin dahi oluşturulamamasına neden oldu.
Peki ekran kartı fiyatları yakın zamanda düşecek mi?
Katlanan fiyatların ardındaki en temel sebep üretimin az olmasından kaynaklanan stok sorunu. Bu durum, daha önce ekran kartı üreticilerinin yüksek isimleri tarafından da ele alınmış, 2021'in başlarında sorunun bir nebze ortadan kalkacağı açıklanmıştı. Fakat durum hiç de böyle olmadı, aksine ekran kartı fiyatları gittikçe artmaya devam etti.
Ekran kartı üreticilerinin daha fazla ekran kartı üretmeye başlamasıyla birlikte bu sorunun 'bir nebze' ortadan kalkmasını bekleyebiliriz. Fakat bu yine de standart fiyatlara en azından bu yıl içinde dönebileceğimiz anlamına gelmiyor. Bunun nedeniyse şu anda piyasada olan ve değerinin en az 2 katı fiyatına satılan ekran kartlarının gerçekten de bir şekilde satılıyor olması. Bu ekran kartları şu anda böyle fiyatlarla bile alıcı bulabiliyorsa, stok sorunu ortadan tamamen kalksa bile eski fiyatlara dönmek istemeyen satıcılar görebiliriz.
Bir diğer yanda da yine kripto para madenciliği yer alıyor. Günümüzde milyonlarca yeni kullanıcıya kavuşan sektörde madencilikle ciddi miktarlarda kâr elde etmek için bir değil, birkaç ekran kartına ihtiyaç duyuyorsunuz. Bu da az önce bahsettiğim aynı durumu ortaya koyuyor. Madenciler, bu fiyatlarla ekran kartı almaya devam ederken ekran kartı fiyatlarını ve dolayısıyla elde ettiğiniz kârı düşürmek istemeyebilirsiniz. Sonuç olarak olan, donanımını yenilemek isteyen biz masum kullanıcılara oluyor.
Hiç olumlu bir yanı yok mu?: Benzer bir tabloyu daha önce de görmüştük:
Koronavirüs gibi büyük bir faktör olmasa da hafıza fiyatlarında yaşanan artış ve kripto para madenciliğine olan talebin artması nedeniyle ekran kartı fiyatlarındaki artışı daha önce de görmüştük. 2017 yılının sonlarına doğru başlayan bu çılgınlık, özellikle Ocak 2018'de zirvesine ulaşmıştı. Hem ülkemizde hem de dünyada ekran kartı fiyatları bugün olduğu gibi 2 kata varan ve aşan fiyat etiketleriyle satılmıştı.
Ocak 2018'i takip eden aylarda ekran kartı fiyatlarında düşüş başlamıştı. Fiyatlar, tamamen olmasa da neredeyse standart fiyatlarına çekilmişti. Fakat birçok ekran kartının fiyatı, ilerleyen aylarda bile cüzi bir miktar daha yüksek fiyatlarla satılmıştı. Örneğin yurt dışında o dönem 380 dolarlık önerilen satış fiyatına sahip olan GeForce GTX 1070 Ocak 2018'de 890 dolara yükselmiş, Haziran 2018'de 440 dolara ve Temmuz 2018'de 400 dolara gerilemişti. Ancak 380 dolarlık etikete kadar düşmemişti.
Aynı düşüşü bugün de görebilecek miyiz?
2018'de zirvesi görülen bu dönemin Temmuz 2018'de sona erdiğini varsayacak olursak hemen hemen 7 ay sürdü diyebiliriz. Fakat günümüzdeki kıtlığı biz bu süreden çok daha uzun bir süredir yaşıyoruz ve hâlâ olumlu bir gelişmeye tanıklık edemedik. Ekran kartı fiyatları, bir yılı aşkın süredir tavan fiyatlarla satılıyor. Stok sorununun bir gün çözüldüğünü görsek bile fiyatların bir anda yarıya indirilmesini beklememeliyiz.
Sonuç olarak: Ekran kartı fiyatları kısa sürede düşecek mi sorusunun cevabı ne yazık ki "Hayır". Özellikle içinde bulunduğumuz 2021 yılını bu fiyatlara yakın seviyelerde geçireceğiz. Bir sonraki yıl nasıl bir tabloyla karşılaşacağımızı tahmin etmekse oldukça güç. Peki sizler ekran kartı fiyatlarının önümüzdeki aylardaki gidişatı hakkında ne düşünüyorsunuz? Fikirlerinizi belirtmeyi unutmayın.
