Her elektronik cihaz gibi bilgisayarlar da içinde bulunan parçaların sıcaklığına dikkat edilmesi gereken cihazlardır. Yanlış soğutma veya yetersiz güçte çalışan soğutucular gibi pek çok sebepten ötürü bilgisayarınızda bulunan parçalar kaldırabileceklerinden çok daha yüksek sıcaklıklara maruz kalabilirler. Bilgisayarlarda ısınmaya bağlı bozulma ya da performans düşüşü ise en çok ekran kartı ve işlemcilerde görülür.
Biz de ilk olarak bu bileşenler fazla ısınırsa ne olur sorusunu çok kısa cevaplayarak yazımıza başlayacağız. Daha sonra işlemci ve ekran kartı sıcaklıklarının ideali nedir sorularını cevaplarken aynı zamanda bu parçaların sıcaklığını nasıl kontrol edebileceğinizi ve eğer istenmeyen yüksekliklerde sıcaklıklarla karşılaşırsanız neler yapmanız gerektiğini anlatacağız. Haydi başlayalım.
- Not: Yüksek sıcaklıklarla karşılaşırsanız ısınan parça her ne olursa olsun yapmanız gereken ilk şey bilgisayarın içinin ve fanların tozlu olmadığına emin olmak. Her parça için tek tek yazmaktansa tek seferde en başta vermeyi daha uygun gördük.
İşlemci veya ekran kartı fazla ısınırsa ne olur?
Özet olarak, eğer bilgisayarınızda bulunan işlemci veya ekran kartı ideal sıcaklıkların üstünde uzun süreler çalışırsa kalıcı hasar meydana gelir. Eğer sıcaklık, kalıcı hasara sebebiyet vermeyecek kadar kısa süreler boyunca geçerli olursa da ani performans düşüşleri yaşarsınız. Yani oyun oynarken veya başka bir iş yaparken bilgisayarınız ani olarak yavaşlıyorsa sıcaklık değerlerini bir kontrol etmenizi öneriyoruz.
İdeal işlemci sıcaklığı nedir?
Bilgisayardaki bileşenlerin ideal sıcaklıkları iki başlık altında incelenir. Bu başlıklar işlemci “boştayken” ve “yük altındayken” olarak isimlendirilir. Aynı zamanda ideal sıcaklık değerleri tek bir değer olarak değil, bir aralık olarak belirlenir. Buna göre ideal işlemci sıcaklığı boştayken 35-50 derece, yük altındayken ise 60-85 derece aralığındadır.
İdeal sıcaklık aralıklarının alt limitine ulaşmak, çok soğuk bir yerde yaşamıyorsanız oldukça kaliteli soğutucular kullanmayı gerektiriyor. O sebeple işlemci boştayken 35, yük altındayken ise 60 dereceyi görmüyorsanız endişelenmenize gerek yok. Endişelenmeniz gereken zaman işlemcinin boştayken 50, yük altındayken de 85 derecenin üstüne çıktığını gördüğünüz zaman.
İşlemci sıcaklığı nasıl kontrol edilir?
Bilgisayar çalışırken işlemci sıcaklığını kontrol etmek için BIOS kullanılabilir. Ancak bu şekilde işlemcinin yalnızca boşta dururken kaç derece olduğunu anlayabiliyoruz. Bazı özel durumlarda işlemcinin boşta dururken kaç derece olduğunu öğrenmemiz gerekebilse de işlemciyi riske sokacak sıcaklıklara boştayken ulaşması için işlemci fanının hiç çalışmıyor olması gerek.
İşlemci sıcaklığının yük altındayken kaç derece olduğunu öğrenmek için kullanılabilen programlar var. Bu programlar arasında en pratik ve yaygın olarak kullanılanlardan biri “Core Temp”. Core Temp aracılığıyla işlemcinizde bulunan her çekirdeğin derecesini ayrı ayrı görebiliyorsunuz. Aynı zamanda işlemcinin kaç dereceye ulaştığı zaman kendini otomatik olarak kapatacağını ya da ısınmak için daha az güç harcayacağını, yani performans kaybedeceğini öğrenebiliyorsunuz.
Fazla ısınan işlemci nasıl soğutulur?
Eğer işlemciniz yukarıda verdiğimiz ideal işlemci sıcaklıklarının üstünde seyrediyorsa ilk olarak yapmanız gereken şey bilgisayarınızın durduğu yer dolayısıyla içine hava çekmekte zorlanıp zorlanmadığını kontrol etmektir. Bilgisayarı doğru konumlandırdığınızdan emin olmak için kasanın üstünde bulunan fanların önünü kapatan bir yüzey olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Dizüstü bilgisayarlarda ise fan deliklerinin önünü açık tutmalısınız.
Yüksek sıcaklıklarda çalışan bir işlemciye çare olması için denemeniz gereken diğer yöntem ise işlemciye termal macun sürmek. Termal macun, işlemci ve soğutucu arasındaki hava boşluğunu yok etmek amacıyla kullanılıyor. Böylelikle soğutucunun çektiği hava, kayıp yaşanmadan direkt olarak işlemciye aktarılıyor. O sebeple de işlemcilerin ideal sıcaklıklarda çalışması için doğru bir şekilde termal macun sürülmüş olması şart.
İşlemci bileşeni, üstünde anakarta düzgün bir şekilde bağlı ve sürekli olarak çalışan bir soğutucuya sahipken olması gerekenden daha yüksek sıcaklıklara ulaşıyorsa bu durumun sebebi yüksek ihtimalle işlemci soğutucunuzun arızalı olmasıdır. Intel ve AMD markaları ürettikleri çoğu işlemci modelini stok fan ile satıyor olsa da stok fanların malzeme kalitesi ve pervanelerin performansı ideal seviyelere ulaşmakta güçlük çekiyor.
Eğer ideal sıcaklıklarda çalışmayan işlemcinizin soğutma işlemini stok fan ile yapıyorsanız ve işlemcinizde hasara bağlı bir ısınma yoksa üçüncü parti bir soğutucu almanız durumunda probleminiz çözülecektir. Üçüncü parti bir soğutucu almanıza rağmen işlemci sıcaklıklarınızda olumlu bir değişim yaşanmıyorsa aldığınız soğutucuyu iade etme hakkınızı kullanabilir, işlemcinizi servise göndererek sorundan kurtulabilirsiniz. İade aşamasında beklenmedik bir sorunla karşılaşmamak için alışveriş öncesinde satıcıdan iade koşullarıyla ilgili bilgi almanızda fayda var.
İdeal ekran kartı sıcaklığı nedir?
Tıpkı işlemci gibi ekran kartları da “boşta” ve “yük altında” olarak iki farklı ideal sıcaklık aralığına sahip. Bu aralıklar ekran kartı boştayken 30-40 derece, ekran kartı yük altındayken ise 60-85 derece olarak belirleniyor. Son zamanlarda 85 derecenin üstüne çıkması zararsız olarak değerlendirilen ekran kartları piyasaya sürülüyor. Yeni ekran kartlarından birini kullanıyorsanız kendi modelinizin kapasitesini kontrol etmelisiniz.
Ekran kartı sıcaklığı nasıl kontrol edilir?
Ekran kartı sıcaklığını kontrol etmek Windows 10 kullanıcıları için çok kolay. Tek yapılması gereken Görev Yöneticisi’ni açıp “Performans” sekmesine girmek. Bu sayfanın sol kısmında sıralanan bilgisayar bileşenlerinde “GPU” maddesini bulunca ekran kartınızın sıcaklık değerini de göreceksiniz. Windows 10 kullanmıyorsanız ekran kartı markanızın yazılımını kullanarak da sıcaklığı kontrol etmeniz mümkün.
Fazla ısınan ekran kartı nasıl soğutulur?
Ekran kartınız fazla ısındığı zaman deneyebileceğiniz yöntem sayısı işlemci ısındığı zamankine göre daha az. Çünkü ekran kartlarına harici bir soğutucu takmak veya ekran kartının termal macununu yenilemek gibi işlemler hem ürünü garanti kapsamı dışına çıkarıyor hem de işin uzmanı olmayan insanlar tarafından yapılması kesinlikle önerilmiyor.
Siz ekran kartınız fazla ısınıyorsa ilk olarak bilgisayarınızın fanlarının önü kapalı mı onu kontrol edin. Fanların önü kapalıysa bilgisayarın içinde gerekli güçte hava akımı oluşmayacağı için ekran kartı fanları da yeterli miktarda havayı ekran kartına gönderemeyecektir. Eğer bilgisayarınız etrafı boş bir şekilde duruyorsa ekran kartı fanlarınızda arıza olma ihtimalini göz önünde bulundurmalısınız.
Ekran kartları düşük güç tüketimi yapması için yalnızca belli bir sıcaklığa ulaştıktan sonra fanları çalışacak şekilde üretiliyor. Bu sebeple bilgisayarı açar açmaz ekran kartının fanları çalışmıyorsa hemen endişelenmeyin. Bir süre oyun oynamak gibi ekran kartınızı yük altına sokacak bir işlem yapın. Ekran kartı sıcaklığı artmasına rağmen fanlar dönmeye başlamadıysa bu bir arıza habercisi olabilir.
İdeal işlemci ve ekran kartı sıcaklığı:
- İşlemci boştayken ideal sıcaklık aralığı: 35-50 derece
- İşlemci yük altındayken ideal sıcaklık aralığı: 60-85 derece
- Ekran kartı boştayken ideal sıcaklık aralığı: 30-40 derece
- Ekran kartı yük altındayken ideal sıcaklık aralığı: 60-85 derece
Yazının sonuna özet olarak sıcaklıkları bir hatırlatıcı niteliğinde tekrar eklemek istedik. Eğer yazının tamamını okumadan buraya atladıysanız diye ekran kartı sıcaklığı ile ilgili önemli bir bilgiyi tekrar hatırlatmak istiyoruz. Bazı ekran kartları 85 derecenin üstünde sorunsuz çalışabilecek şekilde tasarlanıyor. Ekran kartınız 85 derecenin üstüne çıkıyorsa önce kendi ekran kartınızın ideal çalışma ısısını kontrol edin.
Böylelikle işlemci ve ekran kartlarının ideal sıcaklıklarını paylaştığımız, eğer istenilenden yüksek derecelerde çalışan bir donanımınız varsa ısısını düşürmek için neler yapabileceğinizi anlattığımız yazımızın sonuna geliyoruz. Dileriz sizler için faydalı bir içerik olmuştur!
