Bugün, Türkiye'deki ilan siteleri ile ilgili olarak yepyeni bir dönem başladı. Yapılan düzenlemelerle önüne gelen herkesin ilan vermesi kısıtlandı. Artık ilan sitelerinde konut veya otomobil için ilan verecek kullanıcıların, e-Devlet üzerinden kimlik doğrulaması yapması gerekecek.
Ticaret Bakanlığı, 31 Ağustos 2023 tarihli Resmî Gazete'de "Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile "İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" yayımlamıştı. Bu yönetmeliklere göre ilan verecek kişilerin kimlik doğrulaması yapması gerekecekti. İşte söz konusu düzenlemeler, bugün itibarıyla yürürlüğe girdi.
İlan vermeye çalıştığımızda karşılaştığımız ekran şöyle:
Bugün itibarıyla ilan vermek isteyen bir kullanıcı, yukarıdaki ekran görüntüsünde de görülebileceği üzere bir uyarı ekranı ile karşılaşacak. Burada, düzenleme ile ilgili bilgi verilecek ve kimlik doğrulama sistemi için "Kimliğimi doğrula" şeklinde bir seçenek yer alacak. Bu butona dokunan kullanıcı, e-Devlet hesabına giriş yaptıktan sonra ilan verme sürecine devam edecek. Kimlik doğrulamanın bir kez yapılması, birden fazla ilan için yeterli olacak.
İlan siteleri sadece bireysel olarak değil, kurumsal olarak da kullanılabiliyor. Yani emlakçılar ve oto galericiler de bu sistemi kullanıyorlar. Bugünkü düzenleme, onları da kapsıyor. Bu bağlamda; mağaza sahibi ile ilan veren diğer personelin, tek tek kimlik doğrulama yapması gerekecek. Bununla birlikte hem bireysel hem de kurumsal hesap sahibi kullanıcıların, her iki hesap için de kimlik doğrulaması yapması gerekecek.
100 bin TL'ye kadar cezası var!
Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS), sıradan vatandaşa da sektör paydaşlarına fayda sağlayacak. Zira bu sistemde usulsüzlük yapılması hâlinde, ilan başına 100 bin TL'ye kadar para cezası uygulanacak. Cezanın caydırıcı olacağına inanılıyor.
Şunu da belirtmekte fayda var; oluşturulan sistemle sahte ilanların önüne geçilmiş olacak. Özellikle ikinci el otomobil pazarında yaşanan "kapora dolandırıcılığı" olayları da son bulmuş olacak. Sektör kaynaklarının inanışına göre sahte ilanların ortadan kalkması ile hem taşıtlarda hem de konutlarda, fiyatlardaki dengesizlik durumu ortadan kalkacak. Hatta fiyatların düşeceğine inananlar da var.
Düzenlemenin ikinci aşamasında ise daha kritik adımlar atılacak!
Kimlik doğrulama sistemi, hükûmetin amaçladığı esas uygulamanın sadece birinci aşaması. İkinci aşamada, ilanlarla ilana verenler arasındaki ilişkiler sorgulanacak. Her önüne gelen, başka birisine ait taşınmaz veya aracı satamayacak. Bir birey, kendisine, eşine veya birinci derece akrabasına ait olan taşınır ve taşınmazı satamayacak. Ancak üçüncü bir kişiye ait malı satmak istediğinde, yetki belgesi zorunluluğu gerekecek.
Açık konuşmak gerekirse düzenlemenin ikinci aşaması hem fiyat istikrarı hem de internet ortamında işlenen suçlar için çok daha önemli. Neticede hem herkesin ilan vermesinin önü kesilecek hem de ilan verenler, ilanlarından sorumlu olacaklar.
