Dünya genelinde alım satım yapan yüz milyonlarca insan var. Dünya nüfusunun yaklaşık %9’unun yatırımcı olduğu biliniyor. Bu çeşitlilikten dolayı dünyada bazı piyasaların toplam değerleri, diğerlerine açık ara fark atmış durumda.
Dünyanın en değerli varlık piyasalarına, şirketlerine ve tüm bu resmin içinde kripto varlık piyasalarının nerede olduğuna ve olabileceğine bakalım:
Dünyanın en büyük alım satım işlemlerinin kalbi: Forex
Merkez bankalarının bankası olan Bank for International Settlements (BIS) Nisan 2022 verilerine göre Forex (FX) ya da Türkçesiyle "uluslararası döviz piyasası", dünyadaki en büyük finansal piyasadır. Nisan 2022 itibarıyla tüm FX piyasasının günlük işlem hacmi 7,5 trilyon doları geçiyor.
Bu, Forex piyasasında yıllık olarak el değiştiren miktarın 2,7 katrilyon dolar olduğu anlamına geliyor. Ancak güncel Forex piyasasının toplam değeri bilinmiyor. Yine de en son açıklanan verilere göre, Forex piyasasının toplam değerinin 2020 yılında 2,4 katrilyon dolar olduğu biliniyor.
Sadece yastık altı yapılmaması gereken altının piyasası toplamda 13,5 trilyon dolar değerinde.
Değerli metallerin en başında altın geliyor. Altın, tarih boyunca bir değer deposu ve güvenli liman varlığı olarak kabul görmüştür. Şu anda, dünya genelinde yer altından çıkarılmış toplamda 244 bin metrik ton civarında altın olduğu tahmin ediliyor.
Altın, finansal piyasalarda genellikle enflasyon ve belirsizlik dönemlerinde güvenli liman varlığı olarak tercih edilir. Merkez bankaları ve yatırımcılar, portföylerini çeşitlendirmek ve yatırımlarının değerlerini korumak amacıyla altına yatırım yaparlar. Belirsizliğin az olduğu dönemlerde ise yatırımcılar hisse senetleri ve kripto varlıklar gibi daha riskli varlıklara geçer.
Sadece telefon satışlarından ibaret olmayan Apple’ın değeri 3 trilyon doların üzerinde.
Apple, Aralık 2023 itibarıyla toplam piyasa değeri ile dünyanın en değerli şirketidir. Apple; iPhone telefonlarının yanı sıra bilgisayar, tablet, giyilebilir teknolojik ürünler, internette müzik, film ve yazılım alanlarında hizmetlere sahip bir şirket olmasından dolayı bu konuma ulaştı.
Windows işletim sistemleri ile ünlü olan Microsoft’un toplam değeri 2,76 trilyon dolar.
Hepimiz Microsoft'u; Windows işletim sistemini geliştiren, bilgisayar bileşenleri satan, Bing arama motoru, bulut çözümleri ve e-posta servisleri sunan Amerikalı bir teknoloji şirketi olarak biliyoruz. Ancak şirketin odaklandığı bambaşka konular da var.
Aslında Microsoft’un 225’ten fazla şirketi satın aldığı ve 64 şirketin hisse senedini satın alarak bu şirketlere yatırım yaptığı bilinmektedir. Firma son zamanlarda yapay zekâya odaklanmış durumda.
Dünyanın en büyük petrol üretim şirketi Saudi Aramco, 2,13 trilyon dolar değerinde.
Saudi Aramco, Suudi Arabistan'ın ulusal petrol ve doğal gaz şirketidir. Dünyanın en büyük petrol üretim şirketidir. Petrol ve doğal gaz rezervlerinin bulunması, çıkarılması ve işlenmesinden sorumludur. Dünyanın ikinci en büyük kanıtlanmış ham petrol rezervine sahiptir.
Kısacası bir gün bu şirket işi bırakırsa tüm dünya genelinde büyük bir petrol krizi ortaya çıkabilir.
Google’ın çatı şirketi Alphabet’in değeri 1,69 trilyon dolar.
Alphabet (Google), dünyanın en değerli 5. şirketi. Şirket, Sundar Pichai liderliğinde faaliyet göstermekte ve dünya genelinde arama motorları, reklamcılık, bulut hizmetleri, donanım, yazılım, yapay zekâ ve biyoteknoloji ürünleri ile geniş bir kullanıcı kitlesine hizmet vermekte.
E-ticaret web sitelerinin atalarından biri olan Amazon’un toplam değeri 1,51 trilyon dolar.
Amazon.com Inc.; geniş bir ürün yelpazesine sahip, alanında lider, Amerikan bir çevrim içi perakende şirketidir. Pek bilinmese de Amazon ayrıca bulut hizmetleri, çevrim içi reklamlar, dijital yayın akışı ve yapay zekâ hizmetleri sunuyor. Şirket, kendi açıklamalarına göre en büyük kitap, CD ve video koleksiyonuna sahip.
Altın kadar popüler olmasa da birçok yerde kullanılan gümüşün piyasası 1,31 trilyon dolar ediyor.
Gümüş, endüstriyel uygulamalardan mücevherlere kadar geniş bir yelpazede kullanılan bir değerli metaldir. Dünya genelinde toplamda 1.751.000 ton civarında gümüş madeni çıkarıldığı tahmin ediliyor (CPM Group Silver Yearbook 2019). Ancak endüstriyel uygulamalardan kaynaklanan kayıplar nedeniyle büyük miktarlarda gümüş kaybedildi veya yok oldu.
Gümüş; elektronik, fotoğraf sanayii, para basımı, takı yapımı ve anti bakteriyel özellikleri nedeniyle bir dizi alanda endüstriyel materyal olarak kullanılır. Ayrıca gümüş, yatırımcılar arasında altından sonra gelen popüler bir değer saklama aracıdır.
Sadece ekran kartı değil, birçok teknolojik alanda lider bir şirket olan NVIDIA’nın değeri 1,17 trilyon dolar.
NVIDIA Corporation; ekran kartları, kişisel bilgisayarlar ve oyun konsolları için grafik işlemcileri ve yonga setleri geliştiren en büyük şirketlerden biri. Son zamanlarda yapay zekâ ve dijital ikiz çalışmalarıyla öne çıkmakta.
Sosyal medya akımını başlatan şirket Meta Platforms’un değeri 854 milyar dolar.
Meta Platforms (eski adıyla Facebook), Kasım 2023 itibarıyla 854 milyar dolarlık piyasa değeri ile dünyanın 7. en değerli şirketi konumunda.
28 Ekim 2021’de şirket, adını geleceğin teknolojisi olarak adlandırdığı, hem Metaverse’e uyması hem de uygulamalarını ve teknolojilerini tek bir şirket altında toplamak için Meta Platforms olarak değiştirdi. Ancak şirketin Meta Reality Labs adlı Metaverse teknolojisine odaklanan bölümü 2019’dan beri 46,5 milyar dolarlık zarar yazdı.
Meta Platforms, kendini sosyal teknoloji şirketi olarak adlandırmakta. Sosyal medyaya ek olarak dijital iletişim alanında da etkin bir rol oynuyor. Sahip olduğu şirketler arasında Facebook, Instagram, Threads ve WhatsApp gibi günlük hayatta sıklıkla kullanılan uygulamalar yer almakta.
Dünyanın en başarılı yatırımcılarından Warren Buffett’ın şirketi olan Berkshire Hathaway, 767 milyar dolar değerlemeye sahip.
Berkshire Hathaway Inc., Amerikalı bir holding şirketidir ve dünyanın en başarılı yatırımcılarından biri olan Warren Buffett’ın liderliğinde. Warren Buffett, 2023 Forbes zenginler listesinde göre 106 milyar dolarlık serveti ile dünyanın en zengin 5. ismi.
Berkshire Hathaway şirketinin yatırım yaptığı sektörler arasında sigorta, enerji, perakende, finansal hizmetler ve üretim bulunmakta. Apple, Coca-Cola, General Motors ve HP Inc. gibi şirketlerde yatırımı var. Yatırım yaptığı sektörler arasında en yüksek getirileri sigorta hizmetleri ve üretim şirketlerinden elde etmekte.
Peki bu denklemde Bitcoin ve kripto varlıklar nerede kalıyor?
10 Kasım 2021'de toplam kripto varlık piyasasının değeri 3 trilyon dolar ile rekor kırdı. Bunun arkasındaki en büyük isim ise Bitcoin’di. Aynı gün Bitcoin fiyatı 69.000 doların üzerine çıkarak ATH (tüm zamanların en yüksek seviyesi) yaptı. O gün, Bitcoin piyasasının toplam değeri ise 1,302 trilyon dolara yükseldi.
Günümüze gelecek olursak, Bitcoin’in toplam değeri 855 milyar dolar civarında ve bu, Bitcoin’i en büyük varlık ve piyasalar listesinde Meta Platforms’un üstüne getiriyor.
Ayrıca şu anda toplam kripto varlık piyasasının değeri 1,58 trilyon dolardır. Böylece kripto varlık piyasası hem gümüş piyasasından hem de Amazon şirketinden daha değerli bir piyasa oluyor.
Yukarıdaki varlık ve şirketlerin toplam değerlemeleri değişmez ve aynı zamanda Bitcoin ve geri kalan kripto varlık piyasası 10 Kasım 2021 günü seviyelerine gelir ise bu kripto piyasasını 3 trilyon dolarlık değerlemenin üzerine çıkaracaktır. Böylece dünya genelinde en değerli piyasa sıralamasında kripto varlıklar 3. sıraya gelecektir.
3 trilyon dolarlık değerlemenin üzerindeki artışlar ise kripto varlık piyasasının sıralamasını değiştirmeyecektir. Bunun nedeni, 14 trilyon dolarlık altın ve 2,4 katrilyon dolar olduğu düşünülen Forex piyasasıdır.
Yine de Bitcoin, tüm dünyaya dijital altın olduğunu kanıtlarsa 14 trilyon dolarlık altın piyasasının birazını kendine çekebilir. Böylece bir durumda belki de 2’nciliğe oynayabilir.
Ancak o günlere gelene kadar Bitcoin piyasasının kırk fırın ekmek yemesi gerekiyor gibi duruyor.
Diğer ekonomi ve kripto varlık içeriklerimiz:
