Bitcoin ile Ethereum arasında hangi farkların olduğu, bu kripto para birimlerinin nasıl üretildiği ve Blok Zincirlerinin işleyişine dair genel soru ve sorunlar olduğunu biliyoruz. Ancak son yılların en değerli yatırım aracı haline gelen dev ekonomiye herkesin hakim olması ve kafalardaki soruların giderilmesi gerekiyor. Bir yatırım yapın ya da yapmayın, teknoloji ve bilişim çağının yeni dünya düzenini takip etmek önemli bir sorumluluktur.
En basit sorularla ve bu soruların basit açıklamalarıyla iki lider kripto para biriminin farklarına değiniyoruz. Aynı zamanda bu yazıda tüm kripto ekonomiye ilişkin temel bilgi düzeyiniz de artacak. Lafı uzatmadan başlayalım.
Bitcoin Nasıl Çalışır?
Aslında bu sorunun cevabını daha önce pek çok yazıda vermeye çalıştık. Fakat Ethereum ile farklarından bahsedeceksek temelden başlama ihtiyacı görüyorum. O halde Bitcoin’in belli başlı özelliklerini listeleyelim:
- Merkezi değildir, herhangi bir kuruluş Bitcoin’in üretimini eline alamaz, akışını kontrol edemez.
- Anonimdir, işlem yapma özgürlüğü kimliklere bağlı değildir.
- Şeffaftır, tüm işlemler sistemin içerisindeki herkes tarafından anlık olarak görülebilir.
- Tüm bunlar Blok Zinciri denilen yeni nesil bilişim teknolojisi sayesinde mümkündür.
Bitcoin’in Blok Zinciri, yapılan tüm geçerli işlemlerin kaydedildiği bir defter gibidir. Her 10 dakikada bir tüm yeni işlemler bir blok -yani bir zincir halkası- haline getirilip deftere kaydedilir ve kaydedildiği yer her zaman zincirin son halkası ya da deftere eklenen bir yaprak gibidir. Geriye dönük bir işlem yapılamaz, sisteme aykırıdır. Yani defterin yapraklarını kopartamaz ya da içindekileri silemezsiniz.
Bu durum Bitcoin bakiyelerinin vertabanındaki bazı değerlere bağlı olarak değer kazanmadığı anlamına gelir. Mevcut bakiyeniz defterdeki tüm bu bilgilerin bilgisayarlar tarafından işlenmesi ile değer kazanır. Bilgi arttıkça talep edilen işlemci gücü artar. Madencilik de işte bu noktada ortaya çıkar. Sistemin bilgi işlem gücünü arttırma amacıyla, kişisel bilgisayarlar inşa edilebilir ve bu bilgisayarlar Blok Zinciri’ndeki bilgilerin işlenmelerine ne kadar çok katkı sağlarlarsa sahiplerine o oranda Bitcoin (BTC) kazandırırlar.
Bitcoin, bilgisayarların işlemci birimlerini kullanır. Madencilik sistemleri merkezi olmadığı ve tüm dünya üzerinde milyonlarca bilgisayar tarafından kontrol edildiği için oldukça güvenlidir. Her kişi istediği zaman BTC üretimine kendi sistemini kurarak katılabilir.
Bir işlem yapılınca, bu bilgiler ağdaki bütün sistemlere dağıtılır ve işlemin geçerli olması için bütün sistemlerden onay beklenir.
Bitcoin bakiyesini kontrol etmek için bir Bitcoin cüzdanı gerekir. Bu cüzdanlar genelde herkese açık bir anahtar (başkalarının Bitcoin göndermelerini sağlamak için) içerirler. Bunun dışında bir de hesabınızın kişisel olmasını sağlayan ve şifre görevi gören bir anahtar daha bulunur. Bu sizin dijital imzanızdır ve anonim kalmanızı sağlar.
Ethereum Nasıl Çalışır?
Ethereum, dünyanın dört bir yanındaki binlerce bilgisayara arasında dağılan dünya çapındaki bir diğer ağ sistemidir. Bitcoin’indeki gibi Blok Zinciri teknolojisine dayanmasına rağmen pek çok noktada farklılıklar içerir.
- Ethereum’un en önemli özelliği akıllı sözleşme sistemidir:
İnsanların komut dosyaları yazmalarını sağlayan kendi özel programlama diline sahip olan Ethereum, bu sisteme akıllı sözleşmeler adını verir. Akıllı sözleşmeler, yani komut dosyaları, ağın geneline dağıtılır ve talep edildiğinde Ethereum düğümlerine katılır.
Ethereum aynı zamanda Ether adı verilen kripto para birimini de içerir. Bilgi işlem kaynaklarına maliyet yükü verdiğinden tüm sistem sahipleri Ether ile karşılığını alır. Tıpkı Bitcoin’deki gibi artan akıllı sözleşme sayısı Ethereum’un işlem gücünü zorlaştırır.
- Ethereum blok zinciri, Bitcoin'in blok zincirine benzer olsa da akıllı sözleşme mantığı sayesinde bir adım öne çıkar:
Ethereum ağındaki her düğüm yani her defter sayfası ya da zincir halkası, Bitcoin’de gerçekleştiği gibi blok zincirinin bir kopyasını tutar ve doğrulama işlemi buna benzer şekilde yapılır. Buna da Ethereum madenciliği adı verilir. Madenciler, her Ether işleminin ve akıllı sözleşme sonuçlarının geçerli olduğunu doğrulamak için, kendi hesaplama kaynakları yani sistemlerinin işlemci güçlerini harcarlar.
- Ether'i doğrudan cüzdandan cüzdana gönderebilir ve alabilirsiniz:
Ethereum, Blok Zinciri kavramının finansal teknoloji dışındaki alanlara yayılabileceğinin ilk kanıtıdır. Bu nedenle Ethereum'a genellikle "programlanabilir para" denir - evet, dijital bir para birimi, sonradan yazılan kodları da çalıştırabilir-.
Bitcoin ve Ethereum arasındaki temel farklılıkları özetleyelim:
- Bitcoin’in her bir blok ekleme süresi 10 dakikadır, Ethereum’da bu süre 15 saniyedir. Bu da işlemlerin daha hızlı teyitleneceği anlamını taşır.
- Madencilik yoluyla kazanılan Bitcoin miktarı her dört yılda bir yarıya kesintiye uğrar. Üretilen toplam Bitcoin miktarı 21 milyona ulaşınca üretim durdurulacaktır. Ethereum’un sınırı ise ebedi değil yıllıktır ve bu rakam 18 milyondur. Bu nedenle farklı yerlerde işleme girmesini ve alım-satımlarda kullanılmasını kolaylaştırır.
- Bitcoin’in madencilik sistemleri, işlemci gücünüze ya da elinizdeki sistem sayısına bağlı olarak değiştiği için biraz adaletsiz durum ortaya çıkartır. Ethereum’da ise ekran kartlarıyla eşitlikçi ASIC denilen bir sistemle üreticiler arasındaki dengenin korunması sağlanır.
- Bitcoin daha çok "dijital altın" olarak görülüyor çünkü değeri astronomik boyutlara ulaşmış durumda. Ethereum, daha çok ise "dijital para birimi" olarak kabul görüyor.
- İki kripto para arasındaki temel fark, Ethereum'un programlanabilir olmasıdır. Blok Zinciri teknolojisi, üretilen paradan (bilgiden) daha fazlasını gerektirir. Bitcoin’in yazılımsal tabanı değişikliklerin uygulanması için çok yavaş kalır. Birçok yatırımcı ilk kripto para birimi imajı yüzünden Bitcoin’e yönelmiştir.
Kripto para birimleri hakkında tartışma devam ederken, temellerinde yatan Blok Zinciri teknolojisi belki de yüz yılın en büyük bilişim icatlarından birisi oldu. Bir örnek vermek gerekirse:
Diğer taraftan yüzlerce farklı kripto para birimi de mevcut. Eğer sistemin geneline meraklıysanız, araştırmaktan asla çekinmeyin. Dolandırıcılıklara dikkat edin ve dünya üzerindeki tüm kirli işlerin cüzdanımızda bulunan paralarla da yapılabildiğini unutmayın. Değişen dünyaya ve dijital ekonomiye ayak uydurmak için bol bol araştırma yapın ve bizi takip etmeye devam edin.
Düşünceleriniz, yorumlar kısmında bizimle paylaşabilirsiniz.
