Türkiye kendi iç meseleleriyle boğuşurken dünyanın gözü kulağı Çin'de. Zira ülkede yaşanan gelişmeler, yeni bir ekonomik krizin patlak verebileceğini gözler önüne seriyor. Bunun nedeni ise 300 milyar dolarlık borca sahip olan, yani yalnızca bir şirketken Yunanistan kadar borç yapan Evergrande isimli bir şirket. Gelin hep birlikte, küresel piyasalarda endişeye yol açan, Çin'in tarihinin en büyük bankacılık kriziyle karşı karşıya kaldığını düşündüren gelişmelere yakından bakalım.
Evergrande, Çin'in en büyük gayrimenkul şirketlerinden bir tanesiydi. Şirketin elinde, halihazırda satışa açık olan 1,4 milyon adet konut ve ticari alan bulunuyor. Ancak şirket, elindeki stokları bir türlü eritemiyor. Elbette bu süreçte devasa borçlanmalar yapmak durumunda kalan şirketin 23 Eylül'de de tahvil faizi geri ödemesi yapması gerekiyor ancak görünen o ki bu ödeme yapılamayacak. Böylesi bir durum, küresel piyasaları derinden etkileyecek gibi görünüyor.
Herkes tedirgin
Evergrande'nin, tabiri caizse Çin'de uçan kuşa borcu var. Bu durum, şirketin hisse senedi değerlerine de doğrudan yansıyor. Hong Kong borsasında işlem gören şirket, güne sert bir düşüşle başladı. Gün boyunca da değer kaybetmeye devam eden şirketin hisseleri, yüzde 19 kadar düştü. Sektör kaynakları, şirketin iflas bayrağını çekeceğini düşünürken, yaşanan olaylar dünya üzerindeki tüm yatırımcıları endişelendiriyor. Bu bağlamda Çin borsalarının yanı sıra Avrupa borsaları ile BİST 100'de de geri çekilmeler mevcut. Ayrıca kripto para piyasaları da tedirginlikten dolayı sallanmaya başlamış durumdalar.
Çin hükümeti, Evergrande olayına ilişkin bir açıklamada bulunmadı. Ancak hükümet, cuma günü piyasalara 14 milyar dolarlık nakit sürdü. İşin ilginç tarafı, bu da Çin piyasasını hiçbir şekilde etkilemedi. Sektör üyeleri, her konuda aktif olan hükümetin Evergrande konusunda sessizliğe bürünmesine anlam veremezken, Çin Emlak Araştırma Müdürü Philip Tse tarafından yapılan açıklamalarda "Yatırımcılar bugünlerde yüksek borca sahip şirketler konusunda endişeli olabilir ve değerlemelere fazla bakmayabilir. Hükümet Evergrande konusunda açık bir işaret vermez ya da gayrimenkul sektörüne ilişkin kısıtlamalarını gevşetmezse düşüş daha da sürecek." ifadelerine yer verildi.
Evergrande iflas ederse ne olacak?
Ekonomistler, tüm verileri "güçlü iflas" gösteren Evergrande'nin bekleneni yapması, yani iflas vermesi durumunda bunun bir domino etkisi yapacağını düşünüyorlar. Yani önce Asya piyasaları sonra da dünya genelindeki tüm borsalar, yaşanan durumdan olumsuz bir şekilde etkilenecek. Kritik durumda olan tüm şirketlerin iflas tehlikesiyle karşılaşması ve kurların alt üst olması, ekonomistlerin beklentileri arasında yer alıyor.
Elbette bu durum, zaten çok kırılgan olan Türkiye ekonomisini de derinden etkileyecek gibi görünüyor. Ancak neler yaşanabileceğini konuşmak için henüz erken. Evergrande'nin 23 Eylül'de yapması gereken ödemeyle ilgili nasıl bir adım atacağı, her şeyin belirleyicisi olacak...
