Tasarımcı olarak evinden çeşitli şirketlerle iş yapan Caryn Vainio isimli bir Facebook kullanıcısı, platform üzerinden yakın bir arkadaşının ölümü üzerine duyduğu hüznü hakkında mesaj yazdı. Arkadaşı, ölümünden önce hastanede olduğuna ilişkin bir durum güncellemesi yapmıştı. Ancak Vainio, Facebook akışındaki gönderileri kronolojik olarak okusa bile, arkadaşının bu mesajını görememişti. Ardından kendisini işine vermişti ve ölüm haberiyle şoka uğradı.
Vainio mesleği gereğince bazı mesajların Facebook akışında neden görülmediklerine ilişkin bir mesaj paylaştı: “Ben sadece bir arkadaşımı kaybetmekle kalmadım, burada hepimiz birbirimiz hakkında neler bildiğimizden haberdar değiliz. Sosyal medya şirketlerinin iletişimimizi kolaylaştırma göreviyle hayatımıza girdikleri bu çağda, bu kabul edilemez.”
"Sosyal medya şirketinde çalışan bir kişi olarak, arkadaşımın vefat ettiği haberini almam gerekiyordu ama olmadı. Algoritmalar yüzünden haber alamadım."
Gerçekten Facebook, akışındaki bazı gönderileri gizliyor mu? Bu duruma ne sebep oluyor?
Sosyal medya devi, ana uygulaması olan Facebook ve internet sitesinde benzer yazılımlar kullanıyor. Bu yazılımlar, gönderileri nasıl paylaşacağımızdan tutun, nasıl görüntüleyebileceğimize kadar her şeye karar veriyorlar. Ana sayfamız arasında çıkan reklamlar da bu yazılımlarla kontrol ediliyor.
Bizim için önemli olan insanlarla Facebook ya da Instagram gibi uygulamalar üzerinden aktif bir iletişim kurmak zorunda değiliz. En azından samimiyetimizi bu ortama taşımak bizim tercihimizdir. Ancak Facebook’un bu yazılım tabanı, her zaman daha ilgili olduğumuz konuları karşımıza çıkartır. Yani bir arkadaşınızda Facebook üzerinden daha az iletişim ve etkileşim kuruyorsanız onun gönderilerini daha az göreceksiniz.
Vainio da benzer bir sorundan dolayı, kaybettiği arkadaşının çoğu gönderisini görmediğini belirtiyor. Facebook’un bazı yayınları kafasına göre daha değersiz görmesi oldukça yersiz bir durum. Şirketin yayınladığı ayrıntılı algoritma kılavuzlarında, "alaka düzeyi" zaten açıklansa da tartışılması gerekiyor.
Yazılım kısıtlamaları ya da seçimlerinden dolayı, tüm yayınları görmek yerine yalnızca Facebook tarafından seçilen bir alt kümeyi görüyorsunuz. Ancak bu alt kümenin neye göre seçildiği, dinamiklerinin nasıl değiştiği bir türlü net olarak açıklanmıyor. Yani Facebook ne göreceğimizi bizden habersiz bir şekilde kendisi seçiyor.
Facebook son yıllarda kronolojik sıralama yerine algoritmik sıralama yöntemlerini geliştiriyor. Ana sayfada gördüğümüz her içerik, ilgilendiğimiz konulardan ve kişilerden geliyor.
Bu neden insanları ve olayları, sosyal medya üzerinden yargılamak yerine önce kullandığımız platformun dürüstlüğünü ele almalıyız. Gerçek hayattaki arkadaşlık ve samimiyet algısı, Facebook'taki butonlara bağlı değildir.
