Cihazın adı, Portal. Hatta portal ile ilgili bir haber de yaptık. Protal'ın sizden istediği artık mutfak tezgahı olur, salondaki masanın üstü olur, artık aileniz ve sevdiklerinizle uzaktan görüşürken nerede zaman geçiriyorsanız. Portal, kendisini sizi görecek şekilde ayarlıyor, ses temizleme teknolojisi sayesinde konuşan kişinin sesini netleştirirken arka plan seslerini filtreliyor. Bu özellikler güzel olsa da pek de devrimci oldukları söylenemez.
Kulağa kullanışlı geliyor. Tanıdığımız herkes Facebook'ta ya da Facebook'ta idi... Artık durum değişiyor.
Facebook, Kötü Zamanlama Şampiyonu
Herkes, Facebook ile olan ilişkisini azaltmaya ya da doğrudan alakalarını kesmeye çalışıyor. Firma ise kendini evinize davet ettirmenin peşinde. Portal sesle aktif oluyor, anahtar sözcükleri dinliyor ("Merhaba, Portal" gibi) ve Amazon Alexa'nın sesli komut teknolojisinden faydalanıyor. Sorun şu ki insanlar, Alexa'dan ve onun yan odadaki konuşmaları bile duyup tepki vermesinden ürkmüş vaziyette. En iyi sosyal grafiklere sahip olmasına rağmen artık 2018 yılındayız ve insanlar Facebook'tan uzaklaşıyor, daha da hayatlarına sokmuyorlar.
Edinilen bilgilere göre Facebook, Portal'ı bu yılki F8'de tanıtmayı planlıyordu, ancak Cambridge Analytica skandalı ve başka skandallar patlak verince ertelemeye karar verdiler. Firmanın bu kadar uzun bir erteleme sürecinin ardından cihazı tanıtmasının sebebi ise, projeyi komple sonlandırmak zorunda kalmak istememelerine rağmen kara bulutların yakın zamanda dağılacak gibi de görünmemesi. Facebook Portal, firmanın insanların başkalarıyla günlük konuşmalarını gerçekleştirmeleri için bulduğu bir başka yol. Orijinal çıkış tarihinden bu yana aylar geçmiş olmasına rağmen, daha kötü bir zamanda ürünü piyasaya sürmeleri mümkün değil.
Geçtiğimiz sekiz yılda Facebook, bir donanım firması olmayacağı konusunda oldukça ısrarcıydı. Beş yıl önceki Menlo Park basın etkinliğinde gazeteciler efsane haline gelmiş olan Facebook Telefon ile tanışmamızı beklese de, Mark Zuckerberg Grafik Arama'yı tanıtmıştı.
Yıllar önce, 2013'te böyle bir girişimde bulunulmasının pazar açısından ne kadar daha iyi olacağını istesek de abartamayız. Gizlilik konusunda bazı kişilerin çekinceleri olsa da, insanlar çok da üzerine düşünmeye ihtiyaç duymaksızın Facebook'a girip çıkıyorlardı. Facebook'tan ayrılan arkadaşlar hala anormal karşılanıyordu. Sosyal medyanın kişiliğe olan etkisi ve sosyal medyanın ruhu, kendini olayın ihtişamına kaptırmış teknoloji habercileri arasında konuşulan konulardan birisi değildi.
Facebook'a Güven(me)mek
Korkunç zamanlama bir yana, Facebook kendisinin farkında, Portal'ın "mahremiyet ve güvenlik esas alınarak üretildiği" sözünü veriyor. Bununla da kalmıyor:
"Facebook Protal Video Görüşmelerini dinlemez, izlemez ya da içeriğini tutmaz. Portal görüşmeleriniz siz ve görüştüğünüz kişi arasında kalır. Ek olarak, Portal video görüşmeleri şifrelidir, yani görüşmeleriniz her zaman güvenlidir."
"Ek güvenik olarak, akıllı kamera ve akıllı ses teknolojisindeki yapay zeka, Portal üzerinde yerel olarak barınır, Facebook sunucularında değil. Portal Kamera yüz tanıma teknolojisi kullanmaz ve sizin kim olduğunuzu bilmez."
"Diğer sesli komut cihazları gibi Portal da Facebook sunucularına sadece siz "Merhaba, Portal" dedikten sonra sesli komut gönderir. Portal'ın ses geçmişini Facebook Aktivite Kayırları'ndan her zaman silebilirsiniz."
Bunlar kulağa güzel gelse de oldukça standart şeyler. Üstelik, Facebook'un ortamın nabzını tuttuğu önceki ürün tanıtımları gibi değişikliğe açık. Örneğin, Portal'ın kamerası sizi tanımıyor olsa da Facebook çok güçlü bir yüz tanıma algoritması çalıştırması ve ürünleri arasındaki çizgileri bulanıklaştırmasıyla biliniyor. Durumu denetleyen bazı kişilerin de devreden çıkmasıyla durum daha da kötü hale geliyor.
Facebook, ortalama bir güven duygusu yaratan bir firma değil. Son zamanlarda dibe vurdular ve şu aşamada Facebook'un kullanıcıları ile kuvvetli bir güven bağı kurması gerekiyor, onun yerine insanların hayatına daha çok sızmaya çalışıyorlar.
Donanım işi zordur. Facebook bir donanım üreticisi değil ve Oculus'u aldıkları zaman, sosyal medya uygulaması olmayan bir şeyin üretimi, pazarlaması -ve güvenliği- konusunda sınav verdikleri tek olaydı. 2012 yılında Zuckerberg, donanımın Facebook için her zaman yanlış strateji olduğunu açıkladı. İki yıl sonra Facebook Oculus'u satın aldı, ancak bunun sebebi geleceğe giden gemide yer almaktı. Zira mobil telefon gemisi çoktan kaçmıştı. Yani bu durum, Facebook'un donanım firması olmak istediğinin göstergesi değildi.
Hatırlatma: Facebook'un bütün gelir kaynağı kullanıcılarından elde ettiği veriler. Samimi ürünler için (video chat, mesajlaşma vb), kullanıcı mahremiyetini yarıp geçmeyen platformlara güvenmek daha cazip. Facebook böyle davranan tek şirket değil, ancak ürünleri sahte bir güven duygusu oluşturmayı engelleyecek kadar çok dala ayrılmış vaziyette.
Cesaretin Var mı?
Şu anda kullanıcılar olarak elimizdeki avantaj oldukça az. Şu an bir avuç devasa teknoloji devi -Facebook, Apple, Amazon, Google ve Microsoft- oldukça kullanışlı ürünler yapıyorlar ve biz de ne kadar avantajlı olduklarına, o avantajlar karşılığında mahremiyetimizden ne kadar vazgeçmemiz gerektiğine karar veriyoruz. Masadaki anlaşma bu ve berbat bir anlaşma.
Bir tüketici olarak burada bir durup, kendinize şunları sorun: En az güvendiğim üreticiler hangileri? Neden?
Oldukça geçerli bir sebep olarak, Facebook daha kendi amiral gemisi olan Facebook'u bile koruyamazken, oldukça değişik ürünlerde yaptıkları denemelere güvenmek oldukça zor. 2.23 milyar kullanıcısı olan bir sosyal platformun güvenliğini korumak oldukça zorlu bir görev ve bu işe bir de donanımı karıştırmak var olan çekinceleri daha da arttırıyor.
Güvenlik konusunda karar vermek için, teknik artıları eksileri bilmek zorunda değilsiniz. Güven bir kozdur, kazanılması gereken bir taleptir. Bir üründen burnunuza kötü kokular geliyorsa, o hisse güvenin. Atın gitsin. Ya da en azından getirip mutfak tezgahının üzerine koymayın.
Facebook'a internet sitelerine girmek ve haber paylaşmak konusunda güvenmiyorsak, neden Facebook'a evlerimize girip, sürekli ortalıkta durup ses, görüntü ve korkunç derece fazla bilgi toplayabilecek derecede güven duyalım ki?
Uzun lafın kısası: Biz Duymazdık! Tabii ki duymazdık, ama bunu zaten biliyordunuz.
