Gün geçmiyor ki internet aleminde yeni bir challenge, yeni bir akım ortaya çıkmasın. Bunlardan bazıları doğrudan doğruya riskli olan Bird Box Challenge, tebeşir yeme, bazıları ise tehlikeli olma potansiyeline sahip tehlikeli şeyler.
Son olarak, 2019 yılının başlamasıyla birlikte yeni bir challenge ortaya çıktı. İnsanlar kendilerinin 10 yıl arayla çekilmiş fotoğraflarını paylaşmaya başladı. Bu paylaşımlar yalnızca yılların insanlara olan etkilerini ortaya koymuyor, bir başka tehlikeyi de içinde barındırıyor. Bu tehlikenin temelinde ise yüz tanıma teknolojisi var.
“Zaten Facebook’ta olan fotoğrafların bilgileri Facebook’ta var. Neden bizim paylaşımlarımızla ilgilensin ki?” diye sorabilirsiniz. Facebook’taki verilere tek erişen Facebook olsa belki bir sorun olmaz. Yukarıdaki arama çubuğuna Facebook ve skandal yazarsanız birçok farklı haberimizle karşılaşırsınız. Buna veri sızıntısı, bilgi çalınması gibi farklı sözcüklerin kombinasyonlarını da eklediğinizde Facebook’un güvenlik sorunları iyice ayyuka çıkacaktır.
Diyelim ki yüz tanıma kullanan ve yaşlanma etkilerini gösterebilen için bir yapay zeka geliştiriyorsunuz. Yapay zekanın öğrenebilmesi için ona kaynak sağlamanız gerekir. Bunun için elbette Facebook’tan fotoğraf toplayabilirsiniz. Yine de elinizdeki verinin güvenliğini tehlikeye atan pek çok etmen olacaktır. İnsanlar fotoğrafları her zaman hemen yüklemezler. Bazen fotoğrafları tekrar yüklerler (#TBT). Bazen de yükledikleri fotoğraflar kendilerine ait olmaz. Hepimiz, profil resmi çocuğunun resmi olan en az bir yetişkin ile Facebook’ta arkadaşız.
Veriyi elbette veri madenciliğiyle elde edebilirsiniz. Fotoğrafların zaman bilgilerini kullanarak bir noktadan başlamanız mümkün ancak “noise/gürültü” adı verilen, anlamsız verilerden oluşan ve işinizi çok yavaşlatan bir yığınla karşı karşıya kalmanız garantidir. Bu tür bir etikette ise insanların verdiği bilgiler, yılına ve yerine kadar doğru olmaya meyillidir. Birileri dalga geçmeye ve birileri de etiketi farklı amaçlarla kullanmaya başlayana kadar oldukça fazla bilgi birikir. Üstekil yüz tanıma programları, aşağıdaki sevimli kedi gibi görselleri otomatik olarak işlem dışında bırakabilecek özelliklere sahiptir.
Yüz tanıma programları ve yüz tanıma teknolojisi kendi başlarına kötü değiller. Zaten bir noktada çok daha yaygın hale gelecekleri kaçınılmaz bir gerçek. Burada esas önemli olan teknoloji ile olan etkileşimimiz. Yüz tanıma programlarıyla ilgili 3 örnek, teknolojinin nasıl işlediğini anlamamız açısından yardımcı olacaktır.
Önce iyi örnekle başlayalım. Geçtiğimiz yıl Hindistan’da kurulan yüz tanıma programı sistemi, binlerce kayıp çocuğun bulunarak ailelerine teslim edilmesini sağladı. Kayıp insanların zamanla nasıl görüneceğini kestirebilmek, kayıp kişilerin bulunmasında oldukça faydalı olacaktır.
İkinci sırada ise sıradan bir kullanım örneği var. Diyelim ki bir mekanda güvenlik akıllı kameralar ile sağlanıyor. Kameralar ortama bakıp yaş ortalaması 24, yaş aralığı 21-29 dediğinde mekandaki akıllı ekranlarda yer alan reklamlar da oradaki kişilere uygun olarak değişecektir.
İşin bir de zararlı kısmı var tabii ki. Çok sağlıklı bile olsanız, yüz tanıma tabanlı programlar sizin akranlarınızdan daha yaşlı gözüktüğünüze karar verebilir. Bu yüzden de sigorta ödemeleriniz yükselebilir. Söz konusu suç olduğunda, ortaya çıkabilecek pek çok yeni yöntem var. Yüz tanıma algoritmalarını kandırabilecek yöntemlerle insanların canını yakmak mümkün olabilir.
İnternette bir şeyler yaparken gizliliğe dikkat etmek, arkamızda kişisel bilgilerimize dair ipuçları bırakmamak gerekiyor. Belki yaptığımız şeyler değil ama yaptığımız şeylerin sonucunda ortaya çıkan veriler ileride sorunlar yaşamamıza sebep olabilir.
