Araçlarımızın tekerlekleri kullanım sırasında genellikle muazzam yüklere tabi tutulurlar. Bunların nedenleri arasında en bariz olanı tabii ki aracın ağırlığı, ancak bunların yanında aktarma organlarından ve frenlerden gelen kuvvetler ve jantın dönmesinden kaynaklı merkezkaç kuvveti ise işin cabası.
İşte bu yüzden araç üreticileri, kullanılacak aracın boyutuna, gücüne, ağırlığına, hızına bağlı olarak farklı bijon sayıları ve ölçüleri seçer. Mesela hafif bir araba sınıfına sokabileceğimiz Suzuki Swift dört bijonlu iken, nispeten ağır diyebileceğimiz BMW 5 serisi beş bijonlu olabiliyor. Ancak az önce söylediğim gibi, tek kıstasımız ağırlık değil. Mesela Opel Corsa OPC hafif bir araba olmasına karşın yinede beş bijonlu bir araç. Çünkü oldukça güçlü ve bu gücü jantlara sorunsuz bir şekilde aktarması gerekiyor. Şimdi farklı bijon sayılarından ve birkaç örneğinden bahsedelim.
Büyük şehirlerin küçük kahramanları ve üç bijonlu jantları:
Günümüzde epey az gördüğümüz, yalnızca Smart ForTwo gibi çok hafif ve kompakt araçlarda görebildiğimiz bir bijon tipidir. Bu araçlar çok hafif olduklarından dolayı jantlarda ve poryalarda taşıdıkları yükler de diğer araçlara göre daha azdır. Bu sebeple üç bijon gerekli desteği sağlar, aynı zamanda üretim ve bakım masraflarını düşük tutar, jantın alanından tasarruf sağlar.
Şirket filolarının yıldızları ve dört bijonlu jantları:
Yollarda, özellikle kalabalık şehirlerde en çok görülen tiplerden biri. Hafif, ucuz ekonomi araçlarında özellikle çok gördüğümüz bir tip kendileri. Simetri takıntısı olan okuyucularımız için birebir.
Performans tutkulularının dostu ve beş bijonlu jantları:
Trafikte yine çok sık gördüğümüz, orta ve üst sınıf araçlarda sıkça rastlanan epey standart bir dizilim. Aynı zamanda çoğu performans aracında da yine beş bijon bulunur. Bunun sebebi, ağırlığın fazla olmamasına karşın yine de poryanın üzerindeki yükün, motorun ürettiği güçten dolayı fazla olmasıdır. Ayrıca binek otomobillerde bijon sayısının sınırına da böylece gelmiş bulunuyoruz.
Arazi canavarları ve altı bijonlu jantları:
Artık nispeten büyük araçların kategorisindeyiz; pikaplar, kamyonetler, küçük kamyonlar gibi daha “işlevsel” araçlar genellikle bu dizilimi kullanmakta. Altı tane bijon seçmekteki önemli nedenlerden biri ağırlık ve güç olsa da, aynı zamanda bijonların fazla olmasının verdiği ekstra garanti de yüksek ağırlıktaki araçlar için büyük bir avantaj. Bunun nasıl bir avantaj olabileceği ile ilgili daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız aşağıdaki yazımızı da okuyabilirsiniz.
Belediyelerin en yakın dostları ve sekiz-on bijonlu jantları:
Ağır abilerin bölgesindeyiz. Tonlarca yük taşıyan şantiye kamyonları, binlerce kilometre kateden tırlar, metrelerce yükseklere yük taşıyabilen vinçler gibi profesyonel iş araçları, tekerleklerinde taşıdıkları yükler nedeniyle çok kalın ve fazla bijon kullanmak zorunda kalıyor.
Yalnızca asfaltın değil, gökyüzünün hakimi uçakların jantları ve on iki veya daha fazla bijonlu jantları:
Son olarak, yollarda giden araçları da bırakıp biraz daha farklı bir örnek olan uçaklara geçiyoruz. Uçakların iniş takımlarındaki tekerleklere bakacak olursak on iki veya daha fazla bijonları olduğunu görebiliriz. Özellikle iniş sırasında muazzam yüklere maruz kalan bu bijonlar, yükü aralarında dağıtarak hep birlikte ayakta kalabiliyorlar.
Madenlerin kralı ve bijonsuz jantları:
Bu tip maden kamyonlarının jantlarının sökülmesi gibi bir durum olmadığından dolayı bu araçların jantları direkt olarak şasiye bağlıdır. Lastiklerle alakalı bir problem olduğunda jantın çerçevesi sökülüp bakımı yapılır ve tekrar operasyonel hale getirilir.
Bu yazımızda neden farklı araçlarda farklı sayılarda bijonlar olduğunu öğrendik, artık araçlar hakkında biraz daha bilgilisiniz, daha sonraki yazılarımızda görüşmek üzere…
