Gıda alerjileri, dünya çapında milyonlarca insanı etkiliyor ancak özellikle yer fıstığı ve fındık, diğer besinlere göre çok daha sık alerjik reaksiyonlara yol açıyor.
Yer fıstığı neden alerjiye yol açıyor?
Bunun başlıca nedeni, Ara h 1, Ara h 2 ve Ara h 3 gibi yüksek alerjenik özellikteki proteinler içermesi. Bu proteinler hem ısıya hem de sindirime direnç gösteriyor, yani kavrulduğunda veya pişirildiğinde bile yapıları bozulmuyor ve bağışıklık sistemini tetiklemeye devam ediyor.
Bir diğer önemli faktör ise erken yaşta maruz kalma. Birçok çocuk, doğrudan yer fıstığı tüketerek veya çevredeki yer fıstığı tozuna maruz kalarak erken yaşta bu alerjenle karşılaşıyor.
Yapılan araştırmalar, cilt yoluyla (örneğin yer fıstığı yağı içeren losyonlar) maruziyetin, ağız yoluyla tüketimden önce gerçekleşmesinin alerji riskini artırabileceğini gösteriyor.
Ayrıca yer fıstığı proteinleri diğer baklagiller ve hatta bazı ağaç yemişleriyle benzerlik gösteriyor, bu da çapraz reaktiviteye yol açarak bir gıdaya alerjisi olan kişinin başka bir gıdaya da tepki vermesine neden olabiliyor.
Fındık neden alerji yapıyor?
Fındık alerjileri özellikle Avrupa'da sık görülüyor ve genellikle “polen-gıda sendromu” (oral alerji sendromu) ile ilişkilendiriliyor. Huş ağacı polenine alerjisi olan birçok kişi, fındıktaki proteinlerin polen proteinlerine benzemesinden dolayı fındık tükettiğinde reaksiyon gösteriyor. Ancak fındık, polen alerjisi olmayan kişilerde de ciddi, hayatı tehdit eden alerjik reaksiyonlara neden olabiliyor.
Fındıktaki başlıca alerjenler olan Cor a 9 ve Cor a 14 proteinleri oldukça stabil yapıda olduğu için ısıtıldığında veya işlendiğinde kolayca parçalanmıyor. Bu nedenle kavrulmuş veya işlenmiş fındık bile alerjik tepkilere yol açabiliyor.
Ayrıca fındık, Avrupa mutfağında çikolatalarda, Nutella gibi fındık ezmelerinde ve unlu mamüllerde sıkça kullanıldığı için maruziyet oranı daha yüksek oluyor.
Çapraz reaktivite de önemli bir rol oynuyor; fındığa alerjisi olan kişiler, ceviz, pikan gibi diğer yemişlere veya bazı meyvelere karşı da reaksiyon gösterebiliyor.
Diğer kuruyemişlerden daha riskliler çünkü…
Tüm ağaç yemişleri alerjik reaksiyona neden olabilse de badem gibi bazıları daha az şiddetli reaksiyonlara yol açıyor. Nedeni de bu yemişlerdeki proteinlerin ısıyla veya sindirimle daha kolay parçalanması olabilir. Kavurma ve işleme yöntemleri de bir yemişin ne kadar alerjenik kalacağını etkileyebiliyor.
Alerjiler hakkında daha fazla içerik:
