Güneş yüzeyindeki ani ve kuvvetli elektromanyetik radyasyon atmalarının sonucunda uzaya plazma ve enerji yüklü parçacıklar saçılmasına Güneş parlaması adını veriyoruz. Bu yapıların ne zaman ortaya çıkacağını tahmin etmek için farklı yöntemler var.
Tahmin yöntemlerinin dayandığı pek çok farklı veri olsa da gerçek anlamda fiziğe dayanan bir teori yoktu. En azından şu ana kadar durum böyleydi. Bilim insanları artık fizik temelli yeni bir tahmin metodu geliştirdi.
Gerçekçi tahminler yapılabilecek
Profesör Kanya Kusano tarafından yönetilen ekip, büyük güneş parlamalarını isabetli şekilde tahminlemeyi başarabilen ilk fizik tabanlı modeli oluşturmayı başardı. Çalışmanın sonuçları 31 Temmuz’da Science dergisinde yayımlandı.
Kappa Şeması adı verilen yeni yöntem, “çift eşik dengesizliği” adı verilen bir teoriye dayanıyor. Manyetohidrodinamik (MHD) bir dengesizlik olan bu fenomen manyetik yeniden bağlanma ile ortaya çıkıyor. İki manyetik dalga birleşip m şekli oluşturduğunda da manyetik alan bir solar parlamayı tetikliyor.
İlk geliştirilen metot, Güneş yüzeyindeki yaklaşık 200 kadar aktif bölgede, 2008’den 2019’a kadar geçen sürede test edildi. NASA’nın Güneş Dinamik Gözlemevi uydusundan gelen verilerin kullanıldığı araştırmada, birkaç örnek hariç parlamaların doğru öngörümlenebildiği ortaya çıktı.
Tahmin yöntemi değişecek
Bugüne kadar yapılan çalışmalar daha çok empirik verilere dayanıyordu. Parlama aktiviteleri değişiklik gösterse bile çalışmalarda bir gün öncesinin verileri kullanılıyor. Kappa şeması ise bu verilerden bağımsız olarak tahminler geliştirmeyi sağlıyor. Tabii bu yöntemi gerçek zamanlı olarak kullanmak alışılageldik yöntemlerden daha fazla çalışma gerektiriyor.
Yeni araştırma ile birlikte Güneş aktivitelerini tahminlemek için fizik bilimine dayalı tahminlerin yeni ufuklar açabileceği ortaya çıktı. Böylece araştırmalar yeni bir doğrultuda ilerleyebilecek. Güneş parlamalarını da daha önceden, daha isabetli tahmin ederek korunmak mümkün olacak.
