"Frankenstein"ın Ortaya Çıkmasına İlham Olan Birbirinden Ürpertici Gerçek Deneyler: Ölüleri Diriltmeye Çalışmışlar!

11
2
2
1
0
Mary Shelley’nin ikonik romanı "Frankenstein", 1818’de yayımlandığında, popüler kültürde sağlam bir yer edindi. Ayrıca o zamanlarda “ölüleri diriltme” fikrinin yakın bir gelecekte olabileceği öngörülüyordu. Elektriğin, yaşamın özü olduğu ve ölüleri geri getirmek için kullanılabileceği düşünülüyordu ve bununla ilgili deneyler yapılıyordu.

Yani tüm bu ölü diriltme fikirleri, Mary Wollstonecraft Shelley’nin hayal dünyasından çıkmamıştı. Aksine, genç yazar, o dönemde yapılan elektrik deneylerinden esinlenmişti.

Mary'ye fikir veren deneyler, uzun yıllardır yapılıyordu. Hatta romandan sonra da başka bilim insanları ondan etkilenip yeni deneyler geliştirmişti. Hazırsanız, Frankenstein'a ilham olan elektrik deneylerine beraber bakalım.

İlk olarak Frankenstein filmindeki elektrik deneyi sahnesini izleyelim:

Elektrik ve yaşam süreçleri arasındaki ilişki, Frankenstein’dan çok önce başlamıştı.

deney

Isaac Newton, 1700'lerin başında elektrik ve hayata geri döndürme hakkında bazı spekülasyonlar ortaya atmıştı. 1730'da ise İngiliz gökbilimci Stephen Gray, elektriksel iletkenlik ilkesini göstermişti.

Gray, yetim bir çocuğu ipek iplerle havada asılı tutmuş ve çocuğun ayaklarının yakınına pozitif yüklü bir tüp yerleştirerek onlarda negatif bir yük oluşturmuştu.

Elektrik izolasyonu nedeniyle bu, çocuğun diğer ekstremitelerinde (bir organın son ya da uç kısmı) pozitif bir yük yaratmıştı ve yakındaki bir yaprağın çocuğun parmaklarına yaklaşmasına neden olmuştu.

Deneyler sadece bunlarla sınırlı da değildi, çok daha fazlası vardı.

elektrik deneyi

1746'da Fransa'da, Jean Antoine Nollet, 180 kraliyet muhafızından oluşan bir bölüğün Leyden kavanozundan (bir tür elektrik depolama cihazı) gelen yük, vücutlarından geçtiğinde aynı anda zıplamasını sağlayarak sarayı eğlendirmişti. 

Alexander von Humboldt ise tamamen hayvan dokusundan yapılmış pillerle deneyler yaparken Johannes Ritter; elektriğin, duyuları nasıl etkilediğini keşfetmek için kendi üzerinde elektrik deneyleri yapmıştı.

17 Ocak 1803'te George Forster adında genç bir adam, Londra'daki Newgate Hapishanesi'nde cinayetten asıldı ve yeni bir deneye zemin hazırlandı.

insan deneyi

İdamından sonra cesedi, çoğu zaman olduğu gibi törenle şehrin öbür ucuna, halkın önünde inceleneceği Kraliyet Cerrahlar Koleji'ne götürüldü. Aslında yapılacak şey basit bir incelemeden çok daha öteydi; Forster, elektriklenecekti.

Elektrikle yapılan bu deneyler, 1780 yılında 'hayvan elektriğini' keşfeden ve buna galvanizm adını veren Luigi Galvani'nin yeğeni İtalyan doğa filozofu Giovanni Aldini tarafından gerçekleştirilecekti. Hatta Shelley de kitabın 1831 baskısında galvanizme gönderme yapıyor ve bunu Frankenstein deneyinin nasıl mümkün olabileceğinin bir örneği olarak gösteriyor.

Aldini'nin ölülerle yaptığı deneyler büyük ilgi gördü.

frankenstein deney

Bazları, Aldini'nin "elektriğin, yaşamı yeniden canlandırabileceği" fikriyle alay ederken bazıları ise bu fikri çok ciddiye almıştı. Aldini'ye deneylerinde yardımcı olan öğretim görevlisi Charles Wilkinson, galvanizmin "Madde ve ruh arasındaki ayrım çizgisini ve yaratılışın büyük zincirini oluşturan, maddi madde ile varlığın özü arasındaki ara bağlantıyı sağlayan enerji verici bir ilke." olduğunu savundu.

Times, deneyle ilgili şunları yazmıştı:

“İşlem, yüze ilk uygulandığında ölü adamın çenesi titremeye başladı, kaslar korkunç bir şekilde büküldü ve bir gözü gerçekten açıldı. Sürecin sonraki bölümünde sağ el kaldırılıp sıkıldı, bacaklar ve uyluklar harekete geçirildi. Bazı izleyicilere göre adam, hayata döndürülmenin eşiğindeymiş gibi görünüyordu.”

İki doktorun tartışması, Mary'ye uzanacaktı.

Mary Shelley

1814'te İngiliz cerrah John Abernethy, bir konferansta hemen hemen aynı türde bir iddiada bulundu. Cerrahın konuşması, cerrah arkadaşı William Lawrence ile şiddetli bir tartışmaya yol açtı.

Abernethy, elektriğin yaşamsal bir güç olduğunu iddia ederken Lawrence, yaşam süreçlerini açıklamak için yaşamsal bir güce başvurmanın gerekli olduğunu reddetmişti.

Mary Shelley, bu tartışmadan haberdardı. Lawrence, onun doktoruydu.

ölü diriltme

Frankenstein, 1818'de yayımlandığında okuyucular, yaşamın elektrikle yaratılabileceği veya yeniden kurulabileceği fikrine aşinaydı. Kitabın yayımlanmasından sadece birkaç ay sonra İskoç Kimyager Andrew Ure, cinayetten idam edilen Matthew Clydesdale'in cesedi üzerinde kendi elektrik deneylerini gerçekleştirdi.

Ure, ölü adam elektriklendiğinde şöyle yazdı: “Yüzündeki her kas aynı anda korku dolu bir harekete geçti. Öfke, dehşet, umutsuzluk, ıstırap ve korkunç gülümsemeler; katilin yüzündeki iğrenç ifadeyi birleştirdi.”

Ayrıca deneylerin çok korkunç olduğunu, izleyicilerden birçoğunun orayı terk etmek zorunda kaldığını ve bir adamın bayıldığını söyledi. Ure'nin, deneylerini gerçekleştirirken Mary Shelley'nin son romanından ne kadar etkilendiğini düşünmeden edemiyor insan. 

Frankenstein’a modern bir gözle bakıldığında fantastik gibi görünebilir ama yazarı ve orijinal okurları için hiçbir fantastik yanı yoktu.

FRANKESTEIN

Şu an herkesin yapay zekâyı bildiği gibi, Shelley'nin okuyucuları da elektriksel yaşamın olanaklarını biliyordu. Yapay zekânın bir dizi tartışmayı gündeme getirmesi gibi o zamanlar da elektriksel yaşamın ve Shelley'nin romanının olasılığı da öyleydi.

Frankenstein'ın arkasındaki bilim, bize elektrik ile yaşam arasındaki tartışmaların uzun bir geçmişi olduğunu ve kitapta yer alanların fantastik ögelerden ziyade dönemin deneylerine dayanarak yazıldığını gösteriyor.

Kaynaklar: Vox, Harvard Gazette

 
11
2
2
1
0
Emoji İle Tepki Ver
11
2
2
1
0
Yorumlar(12)
Yorumunuz minimum 30 karakter olmalıdır.(0)
Ziyaretçi olarak yorum yapıyorsun, dilersen .
Popüler Yorumlar
Tüm Yorumlar
4 yıl önce
gtx 1080 ile kıyaslanmış güzel kardeşim güncel bir kartla kıyas yapılamıyormu yıl olmuş 2020 nin sonu.
Yanıtla
Yorumunuz minimum 10 karakter olmalıdır.(0)
Ziyaretçi olarak yorum yapıyorsun, dilersen .
4 yıl önce
120hz 4K imkansız 8tflop la İMKANSIZ DLSS ile falan bunun gibi teknolojilerle 100fps falan belki
Yanıtla
-2
Yorumunuz minimum 10 karakter olmalıdır.(0)
Ziyaretçi olarak yorum yapıyorsun, dilersen .
4 yıl önce
nvidia RTX 2080 hali hazırda tüm versiyonlarıyla uzunca bir süredir piyasadayken ve şu aralar 3xxx serisi piyasaya çıkmaya hazırlanırken sony'nin grafik kalitesini gtx1080 ile kıyaslaması ve bununla övünmesi oldukça ironik. ben yeni çıkacak olan 3xx serisi ile yarışmasını beklerdim. halen daha PCnin çok çok gerisinden gelmesini anlamak zor. hem özel tasarım gpu diyeceksin hemde yıllar öncesinin grafik kartıyla aynı performansta diye övüneceksin. bence övünmekten ziyade ortada saklanacak ironik bir durum var hatta daha ileri gidecek olursak utanılacak.. madem özel gpu o zaman özel bir performans bekler insan... artı 2013 yılında çıkan bir cihazda 8GB bellek bulunurken aradan geçen zamanda bellek miktarını sadece ikiye katlamak da bence yetersiz.. eğer aradan geçen zaman içinde grafik ve cpu tarafında hatta disk tarafındanki tüm donanımlarda artan performans ve kapasite artışına bakarsanız kat be kat olduğunu görürsünüz. örneğin o zaman ki bir işlemci ile şimdinin işlemcisini kıyaslayın gpu'sunu kıyaslayın aradaki farkın 2 kattan çok çok daha fazla olduğunu görürsünüz hatta devede kulak kalır. buna rağmen bellek artışı sadece 2 kat olması bence az.. hele hele 33Mpiksellik bir ekrana grafik dolduracaksanız programcıların bir yerleden kesinti yapacağı oldukça aşikar.. 8K destekliyorsan devasa haritaları unutacaksın yada dediğim gibi kaliteden keseceksin.. ki öylede olacak.. illaki fiyatı uygun tutmak için bir yerlerden kesintiler olacaktı bellekten olmuş.. günümüz süper oyun konsolunun belek miktarı olamaz hele ki 8K destekliyorsa... bir hatırlatma yapayım bu 16GB PCdeki gibi bir bellek değil. PCde hem ram vardır hemde grafik kartının kendi ayrı belleği.. playstation'da ikisi ortaktır yani hem ram hem grafik kartı ortak bellek kullanır o da 16GB... ayrıyeten RAM bulunmaz bu belleği ortak kullanır sistem.. velhasılı kelam aslında öyle uçuk bir sistemden bahsetmiyoruz bir kaç sene öncesinin PC donanımından bozma bir oyun konsolu var karşımızda..
Yanıtla
-1
Yorumunuz minimum 10 karakter olmalıdır.(0)
Ziyaretçi olarak yorum yapıyorsun, dilersen .
diğer yanıtları göster
4 yıl önce
dostum adamlar neler anlattı sunumlarında bak bir izle. adamlar oyunu direk SSD'den GPU(ya da ortak) ram'e aktarmayı planlayıp tasarladıklarını iddia ediyorlar. İşlencek veriyi PC'deki gibi RAM'e ordan işlemciye ordan GPU belleğine aktarma aşamalarını by-pass edeceklermiş. bu sayede RAM'i doldurmaksızın, SSD'den anlık veri alıp GPU'da işleyeceklermiş. ama yine de 8k olayı bence de yaş ama bu dediklerini yapmışlarsa PC'den çok avantajlı bir sistem elde edicekler.
4 yıl önce
Rtx 2080 500$ Ps5 500$ sen hangi dunyada yaşıyorsun ben anlamadım. Konsol ile desktop grafik kartını kıyaslıyorsun alakasız bir durum. Konsolda oynadığın oyunun akıcılığı, görüntüsü, sesi pc ile hiç bir zaman kıyaslanamaz.
4 yıl önce
Konsol PC gibi çalışmadığı için ayrı bir ram gerekmiyor oyuna girildiğinde gereksiz processler kapatılıyor. Rtx 3 bin ve 2080 dengi olsaydı demişsin fakat o kartların fiyatı bütün konsolun fiyatından fazla. Ve konsol ile aynı özellikte bir PC de toplasan PC de daha az performans alırsın. Kısaca 500 dolarlık konsolda 1000 dolarlık kart performansı beklemen yersiz
4 yıl önce
Xbox mu alsan diye düşünüyodum düşünmeme gerek kalmadı artık
Yanıtla
-10
Yorumunuz minimum 10 karakter olmalıdır.(0)
Ziyaretçi olarak yorum yapıyorsun, dilersen .
4 yıl önce
xboxda yıllardır var olan özellikleri ps yapınca mı tarihe geçiyor
Yanıtla
-13
Yorumunuz minimum 10 karakter olmalıdır.(0)
Ziyaretçi olarak yorum yapıyorsun, dilersen .
diğer yanıtları göster
4 yıl önce
Burada konsol kavgaları yapmayalım lütfen iki tarafın da kendine has güzellikleri var Xbox genel olarak hem daha güçlü ve arkasında Microsoft var ama PlayStation hem mimari açıdan hem de exclusive oyunları konusunda öne çıkıyor ama buna rağmen iade politikasını iğrenç buluyorum
-1
ruzupriv
4 yıl önce
xbox nasıl daha iyi yapmayın ya. Özel oyunları en iyi olan konsol ps.
-4
4 yıl önce
Sizin gibi sırf marka diye hak etmediği halde pohpohlayanlar yüzünden adamlar Türk müşteriye zerre değer vermiyor sizde sırf fanatiklik uğrunağeşinden koşuyorsunuz
-2
4 yıl önce
Exclusive oyunları ve Xbox'ın yanlış politikası yüzünden ama artık Xbox daha iyi
-5
4 yıl önce
O zaman neden xbox dan daha cok satiyor
-4
formulaman
4 yıl önce
Sadece Digital Edition olarak da çıkabilirdi, bence çok iyi olurdu.
Yanıtla
Yorumunuz minimum 10 karakter olmalıdır.(0)
Ziyaretçi olarak yorum yapıyorsun, dilersen .
diğer yanıtları göster
4 yıl önce
Ev interneti olmayanlar var
-1
4 yıl önce
Afrika ve Türkiye gibi yerlerde internet hızı yüksek değil bazı yerlerde iyi olsa da hala 8 mbps gibi hız alanlar var onlar için disk gerekiyor. Afrika'da bizi hız olarak geçince dediğin gibi sadece digital olabilir
4 yıl önce
Gördükçe alamayacağıma yanıyorum :(
Yanıtla
-3
Yorumunuz minimum 10 karakter olmalıdır.(0)
Ziyaretçi olarak yorum yapıyorsun, dilersen .
4 yıl önce
825gb SSD neye yetecekki güzel oyunlar en az 50 GB
Yanıtla
-3
Yorumunuz minimum 10 karakter olmalıdır.(0)
Ziyaretçi olarak yorum yapıyorsun, dilersen .
diğer yanıtları göster
4 yıl önce
merak etmeyin 2tb ssd li seçeneğide olucaktır
4 yıl önce
-olduğunu biliyor musunuz?
4 yıl önce
bu konsollarda silebilme fonksiyonun var
4 yıl önce
Semih 1 TB SSD zaten 1000 GB değil ki o da böyle 2, 4 veya 8 TB SSD alsan neyse ama her M.2 NVME SSD değil ve her NVME SSD PS5 ile uyumlu değil. Mark Cerny'nin açıklamasına bakarsan piyasadaki SSD'ler Sony tarafından test edilecek uyumlu olanlar duyurulacak diyor.
-1
4 yıl önce
M2 ssd desteği olduğunu unutuyorsun 1 tb m2ssd alırsın o iş tamamdır elbet ucuza yapan f p m2ssd çıkar
-3
4 yıl önce
Playstation 4 oyununun diskini Playstation 5 e takıp oynayabilecek miyiz? Bilgi var mı?
Yanıtla
Yorumunuz minimum 10 karakter olmalıdır.(0)
Ziyaretçi olarak yorum yapıyorsun, dilersen .
4 yıl önce
Direk çalışmayabilir PSN'den indirme yapman gerekebilir. zaten ondan sonra diski sadece doğrulama için kullanacak PS3'ten PS4'e geçişte de vardı
metallicafanboy
4 yıl önce
yanlış anlamayın ama 100 hit oyun değil miydi geri uyumluluk ?
Yanıtla
Yorumunuz minimum 10 karakter olmalıdır.(0)
Ziyaretçi olarak yorum yapıyorsun, dilersen .
4 yıl önce
İlk başta en popüler 100 oyun çıkacak daha sonra yavaş yavaş ekleme yapacaklarmış
-1
DAHA FAZLA YORUM GÖSTER