FreeSync Nedir, Ne İşe Yarar?

Özellikle oyun oynarken görüntülerin iç içe girerek kafa karıştırıcı bir hal almasından şikayetçiyseniz ekran yırtılması denen sorunla karşı karşıya olabilirsiniz. Ekran kartı üreticileri, geçmişte bu sorunu düzeltmek adına VSync isimli teknolojiyi ortaya çıkardı. Zamanla eskiyerek yetersiz gelmeye başlayan bu teknolojinin yerini ise AMD tarafında FreeSync, NVIDIA tarafında G-Sync ismi verilen teknolojiler almaya başladı.

Biz de bugünkü yazımızda soruna AMD’nin getirdiği çözüm olan FreeSync teknolojisini ele alacağız. FreeSync teknolojisinin tam olarak ne işe yaradığından tutun, nasıl çalıştığına kadar merak edilen her şeyi cevaplayacağız. En sonda da AMD’nin en büyük rakibi olan NVIDIA tarafından geliştirilmiş G-Sync teknolojisine karşı artılarına ve eksilerine değineceğiz.

FreeSync nedir?

FreeSync, oyunlarda gördüğümüz VSync özelliğinin yerini alması için AMD tarafından geliştirilen bir teknoloji. En kısa tabirle, oyunlarda oluşan ekran yırtılmalarını ortadan kaldıran bir özellik. Eğer bu kadar basit bir açıklama sizi tatmin etmiyorsa gelin daha ayrıntılı bir şekilde FreeSync teknolojisinin ne olduğuna da değinelim. İlk olarak ekran yırtılmasının ne anlama geldiğine bakalım.

Ekran yırtılması, oyun oynarken ekranda gösterilen saniye başına kare (FPS) miktarının monitörün tazeleme hızı değerinin (saniye başına gösterebildiği kare sayısı) üstünde olduğu anlarda ortaya çıkan bir görüntü sorunudur. Özellikle hareketin hızlı olduğu anlarda, dikey objelerde meydana gelir. Sorunun temel sebebi, monitörün ekran kartının ürettiği kare hızına yetişemeyip aynı anda iki farklı kareyi göstermeye çalışmasıdır.

FreeSync ise bu sorunun önüne geçebilmek adına AMD tarafından özel olarak geliştirildi. Görevi VSync ile aynı olsa da aslen VSync’ten farklı bir çalışma prensibine sahip olduğu için çok daha başarılı bir teknoloji. NVIDIA’nın G-Sync isimli aynı işleve sahip teknolojisine göre ise çok daha ucuz bir şekilde erişilebildiği için kısa bir sürede epey popüler bir hale geldi.

FreeSync nasıl çalışır?

FreeSync kullanımda olduğunda monitörün tazeleme hızı sabit(statik) bir değer olmaktan çıkıp değişken(dinamik) bir değere dönüşür. Yani monitörün tazeleme hızı 60 Hz ise her saniye 60 Hz olmak yerine sürekli olarak farklı bir tazeleme hızı değerine sahip olur. Bu sayede ekran kartı monitörle iletişime geçerek monitörün tazeleme hızı limitini aşmayacak kadar kareyi monitöre yollar.

Eğer basit bir açıklamadan fazlasını, yani işin teknik tarafını da aydınlatan bir açıklama istiyorsanız ilk olarak AMD monitörlerde bulunan LFC (Low Framerate Compensation) özelliğini ve “FreeSync aralığı” değerinin ne anlama geldiğini bilmek gerekiyor. Çünkü bu iki terim birbiriyle uyum içinde çalışarak FreeSync teknolojisinin başarılı bir şekilde işlemesini sağlıyor.

FreeSync aralığı, FreeSync destekli monitörlerin değişken tazeleme hızının değişebildiği aralığı ifade eden bir terim. LFC ise oyun esnasında alınan FPS miktarı FreeSync aralığının altındaysa görüntüyü akıcılaştırmak için devreye girerek aynı karenin bir saniyede iki kere gösterilmesini sağlayan bir özellik. Örneğin 75 Hz bir monitörünüz varsa ve FPS 37 kareye kadar düşerse bu 37 kare saniyede iki kere gösteriliyor.

Saniyede iki kere gösterilen 37 kare, toplamda 74 kare gösterilmesine sebep oluyor. Görüntü de tam olarak bu şekilde daha akıcı hale getiriliyor. Her ne kadar gördüğümüz farklı kare sayısı 37 olsa da 74 kare görüldüğü zaman kareler arası yapılan geçiş insan gözüne daha pürüzsüz görünüyor.

FreeSync aktif etmek için gerekli olan donanımlar:

FreeSync, AMD tarafından geliştirilen bir teknoloji olduğu için kullanabilmek adına AMD tarafından üretilmiş, uyumlu donanımlara ihtiyaç duyuluyor. Hem kullandığınız monitörün hem de kullandığının ekran kartının FreeSync özelliğini desteklemesi gerek. FreeSync desteği yalnızca AMD marka ekran kartlarında bulunuyor. Monitörünüzün FreeSync desteğine sahip olup olmadığını da monitör özelliklerinden öğrenebilirsiniz.

AMD FreeSync açma işlemleri:

• Adım #1: Masaüstüne sağ tıklayarak “AMD Radeon Ayarları”na tıklayın.
  
• Adım #2: “Oyun” sekmesine girin.
  
• Adım #3: “Global Settings” ya da dilediğiniz oyuna basın.
  
• Adım #4: “AMD FreeSync” özelliğini etkinleştirin.
  
• Adım #5: “AMD Radeon Ayarları” penceresini kapatın.

AMD FreeSync teknolojisini aktif etmek için gereken donanımlara sahipseniz yukarıdaki adımları uygulayarak kolayca bu teknolojiden faydalanabilirsiniz. FreeSync kullanımdayken oyunların grafik ayarları içinden VSync’i kapalı duruma getirmeniz gerekiyor. Çünkü VSync, FreeSync’e oranla daha ilkel bir çözüm olarak ekran kartının ürettiği FPS miktarını monitörün tazeleme hızına sabitleyerek ortaya bir giriş gecikmesi çıkarıyor.

AMD FreeSync vs NVIDIA G-Sync: Hangisi daha iyi?

Aynı amaç için geliştirilen FreeSync ve G-Sync arasındaki en önemli fark, FreeSync’in isteyen her monitör üreticisi tarafından ücretsiz olarak kullanılabiliyorken ürününe G-Sync dahil etmek isteyen üreticilerin G-Sync için özel olarak üretilmiş bir modül satın alması gerekmesi. FreeSync, AMD marka ekran kartlarında bulunan bir özelliği kullanarak etkinleştirildiği için monitörün fiyatına büyük bir etkisi olmuyor.

FreeSync destekli ve G-Sync destekli monitörler arasında oluşan büyük fiyat farkının sebebi tam olarak bu. Yani FreeSync ve G-Sync kapışmasında fiyat kategorisi için konuşacak olursak AMD’nin sunduğu çözüm, NVIDIA’nın sunduğu çözüme oranla çok daha ucuz. Çalışma prensipleri arasındaki ayrım yüzünden doğan bu fiyat farkı iki teknolojinin performansına da doğrudan etki ediyor.

FreeSync performansı hakkında kullananların en çok yakındığı konu, ekranda hareket halinde olan objelerin arkasında bir iz bırakarak ‘ghosting’ sorununu ortaya çıkarıyor olması. G-Sync kullanıcıları tarafından daha az yapılan bu şikayet, FreeSync destekli monitörlerin çalışma tarzından ötürü güç yönetimini ayarlamakta bazen güçlük çekmesi. Yeterince güç verilemeyen pikseller kendilerini yenilemekte hızlı olamıyor, bu sayede ghosting sorununa sebep oluyor.

G-Sync için de kusursuz bir teknoloji diyemeyiz. Monitörün değişken tazeleme aralığının altında kalan bir FPS miktarı ortaya çıktığı durumlarda rahatsız edici titremeler meydana geliyor. Hem FreeSync hem de G-Sync bu sorunla baş etme konusunda yüzde yüz başarı sağlayamıyor. Yine de iki teknoloji arasında yapılan karşılaştırmalarda genel yargı G-Sync’in FreeSync’ten daha başarılı bir teknoloji olduğu yönünde.

Bu başarının fiyata doğrudan etki ettiğini unutmamak gerekiyor. Fiyatın bu kadar yüksek olması yalnızca tüketiciyi değil aynı zamanda üreticileri de etkileyen bir faktör. G-Sync özelliğine sahip bir monitör üretmek NVIDIA iş birliğine ihtiyaç doğururken isteyen her üreticinin FreeSync kullanabilmesi, FreeSync’in G-Sync’e oranla çok daha fazla monitörde bulunmasına sebep oluyor.

AMD FreeSync nedir, ne işe yarar, FreeSync ve NVIDIA G-Sync arasında ne fark var gibi sorulara yanıt verdiğimiz içeriğimizin burada sonuna geliyoruz. Genel olarak baktığımızda VSync’e oranla çok daha başarılı olmasına rağmen belirli donanımlara sahip olmayı gerektirdiği için VSync kadar yaygın kullanılmıyor. Yorumlar kısmında siz kullanıyorsanız memnun olup olmadığınızı belirtebilirsiniz.