Vücut ısımız ortam sıcaklığına ya da yapılan fiziksel aktiviteye bağlı olarak arttığı zaman ter bezlerimiz bu ısıyı dengede tutmak için sıvı yani ter salgılar. Sağlıklı bir insan için bile son derece normal bir durum olan terleme, gece terlemesi olarak kendini gösterdiği zaman endişe yaratabilir. Çünkü gece terlemesi fiziksel faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabildiği gibi bazı hastalıkların da habercisi olabilir.
Gece terlemesinin bazı türleri vardır. Yani herkes bu durumu eşit derecede yaşamaz ya da eşit derecede rahatsız olmaz. Genel olarak yalnızca kişiyi rahatsız eden bir durum olarak kabul edilir ve bu nedenle de tedavi uygulanmaz. Ancak şiddetli yaşandığı zaman buna bir hastalığın neden olabileceği şüphesi doğar. Gece terlemesi nedir, neden olur, nasıl geçer gelin yakından bakalım ve bu rahatsız edici durumun detaylarını görelim.
Öncelikle, gece terlemesi nedir?
Ter, vücut ısımız yükseldiği zaman bunu dengelemek için ter bezlerimiz tarafından üretilen bir tür doğal soğutma sıvısıdır. Hiperhidrozis olarak adlandırılan aşırı terleme, bu durumun normal dışı koşullarda da yaşanması rahatsızlığıdır. Gece terlemesi ise bunlardan farklıdır çünkü herhangi bir fiziksel aktivite olmadan öylece yatıp uyuduğumuz sırada terlediğimiz bir durumdur.
Herkeste farklı yaşanan gece terlemesinin türleri var:
Gece terlemesi hafif, orta ve şiddetli olmak üzere üç farklı türde yaşanır. En basit haliyle anlatmak gerekirse; çamaşırların ve yatak örtüsünün ıslanmadığı gece terlemesi hafif, yalnızca çamaşırların ıslandığı gece terlemesi orta, hem çamaşırların hem de yatak örtüsünün ıslandığı gece terlemesi ise şiddetli olarak kabul edilir. Şiddetli gece terlemesinde kişi uykusundan uyanabilir ve sabahları mutlaka duş alma ihtiyacı hisseder.
Peki gece terlemesi tehlikeli mi?
Hafif, orta ya da şiddetli de olsa gece terlemesi için kesin olarak tehlikelidir demek doğru değil. Hatta aşırı terleme bile bir hastalık değil, kişiyi rahatsız eden bir durum olarak kabul edilir. Elbette altında yatan bazı hastalık kaynakları olabilir ancak çoğu zaman gece terlemesinin nedeni uyurken giyilen kıyafet, kullanılan örtü, oda sıcaklığı gibi dış faktörlerdir.
Gece terlemesi neden olur? İşte bu duruma neden olabilecek hastalıklardan bazıları:
- Hormonal hastalıklar ve hormon tedavisi
- Diyabet
- Hodgkin hastalığı
- Reflü
- Uyku düzenini bozan hastalıklar
- Reçeteli ve reçetesiz ilaçlar
- Diğer ciddi hastalıklar
Hormonal hastalıklar ve hormon tedavisi:
Terleme ile hormonlar arasında direkt bir ilişki vardır. Hatta ergenlik döneminde terlemenin artmasının da en önemli nedeni budur. Hormonlarda yaşanan sorunlar ya da buna bağlı olarak uygulanan hormon tedavisi gece terlemesine neden olabilir. Kadınlarda menopoz döneminde gece terlemesi artar. Over yetmezliği olarak adlandırılan ve direkt olarak hormon dengesini etkileyen bir hastalığın da gece terlemesine neden olduğu biliniyor.
Diyabet:
Diyabet yani şeker hastalığı da direkt olarak gece terlemesi ile ilişkili hastalıklardan bir tanesidir. Gece yatmadan önce uygulanan insülin dozunun fazla geldiği durumlarda, öğün atlandığında, gün içinde fazla egzersiz yapıldığında, gece uyku sırasında kan şekeri düşüp de hipoglisemi yaşandığında gece terlemesi görülmesi normal bir durumdur.
Hodgkin hastalığı:
Hodgkin lenfoma olarak da bilinen Hodgkin hastalığı, bağışıklık sistemindeki hücrelerde başlayan bir tür kanserdir ve en önemli belirtilerinden bir tanesi şiddetli gece terlemesidir. Hodgkin olmayan lenfoma hastalıklarının bazılarında da hastaların şiddetli gece terlemesinden şikayetçi oldukları biliniyor.
Reflü:
Halk arasında yalnızca reflü olarak bilinen gastroözefageal reflü, en yaygın görülen sindirim sistemi hastalıklarından bir tanesidir ve her yaştan kişide, hatta bebeklerde bile görülebilir. Mide içeriğinde bulunan asidin yukarı doğru çıkması olarak tanımlanır. Kişide stres yarattığı için gece terlemesini arttırabilir.
Uyku düzenini bozan hastalıklar:
Gece terlemesinin en yaygın nedenlerinden bir tanesi de uyku düzenini bozan hastalıklardır. Çünkü uyku düzeni bozulduğu zaman vücudun sıcaklık düzenleme mekanizması da bozulur ve sonucunda farklı gece terlemesi türleri yaşanabilir. Özellikle uyku apnesi, gece terlemesine neden olduğu bilinen en önemli uyku düzenini bozan hastalıklardan bir tanesidir.
Reçeteli ve reçetesiz ilaçlar:
İster hekiminiz tarafından yazılan reçeteli bir ilaç olsun, ister eczaneden aldığınız basit bir reçetesiz ilaç olsun; bunların pek çoğu gece terlemesi yan etkisine sahip olabilir. Kutu içinden çıkan o okunması imkansız gibi görünen prospektüste bu detayları görebilirsiniz. Şiddetli gece terlemesine neden olduğu bilinen ilaçlar arasında antidepresanlar, antipsikotikler, kolinerjik ilaçlar, insülin ve hormon ilaçları vardır.
Diğer ciddi hastalıklar:
Endokrin hastalıklar, hipertiroidizm olarak adlandırılan tiroit yüksekliği, endokrin doku tümörleri, HIV, tüberküloz, brusella, mantar enfeksiyonları, infektif endokardit, enfeksiyöz mononükleoz, deri altı apsesi gibi pek çok farklı hastalık ve rahatsızlık da gece terlemesine neden olabilir.
Gelelim en önemli konuya, gece terlemesi nasıl geçer?
Eğer henüz tanısı konulmuş bir hastalığınız yoksa ve gece terlemeniz çok da şiddetli değilse öncelikle fiziksel koşulları iyileştirmeye çalışın. Uyuduğunuz odanın ısısını düşürün ve uyku öncesinde havalandırın. Terletmeyen kumaştan yatak örtüsü ve pijama seçin. Çok kalın yorganlar ve battaniyeler kullanmayın. Uyku öncesinde yemek yemeyin. Hangi durumların gece terlemesine neden olduğunu tespit etmek için deneme yanılma yöntemini uygulayın.
Gece terlemesi için hangi doktora gidilir?
Tüm fiziksel şartlar gece terlemesini önleyecek şekilde ayarlanmasına rağmen yine de bu durum sürüyorsa en sağlık kuruluşuna giderek uzman bir hekime muayene olmalısınız. İlk muayene için aile sağlığı merkezlerindeki aile hekimine ya da bir iç hastalıkları uzmanına gidebilirsiniz.
Hekiminize durumunuzu anlattıktan sonra sizden bazı testler isteyebilir. Bu testlerin sonuçlarına göre eğer varsa hastalığınız tespit edilir ve buna uygun bir tedavi sürecine başlanır. Eğer düzenli olarak kullandığınız bir ilaç varsa bunu da hekiminize anlatın. İlaç değişikliğine gidilebilir ya da buna göre ek bir ilaç verilebilir.
Bazen insanı uykusundan bile uyandırabilen gece terlemesi nedir, neden olur, nasıl geçer gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi gece terlemesi hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.
