Uzmanlar genel olarak uyumadan en az 3 saat önce yemek yemeyi kesmenizi tavsiye ederler ama mideniz kazınıp da bir şeyler atıştırırsanız dünyanın sonu gelmez. Çoğu zaman eğlenceli olan gece yemek kaçamakları artık bir alışkanlık haline geldiyse, uykudan uyanıp yemek yiyorsanız ve yemek yemeden uyuyamayacak gibi hissediyorsanız maalesef gece yeme sendromu adı verilen bir durumla karşı karşıya olabilirsiniz.
Gece yeme sendromu bir tür yeme bozukluğudur. Bu tür bir bozukluğa sahip olan kişi bazen gece boyunca birkaç kez uykusundan uyanır ve yemek yer. Ruh sağlığınızla direkt olarak ilişkili olan bu sendrom elbette yanında sayısız rahatsızlık ve hastalık getirmektedir. Gelin gece yeme sendromu nedir, neden olur, belirtileri nelerdir ve en önemlisi nasıl tedavi edilir gibi merak edilen soruları tüm detaylarıyla inceleyelim.
Öncelikle durumu anlayalım; Gece yeme sendromu nedir?
Night eating syndrome, Türkçesi ile gece yeme sendromu; ilk kez 1995 yılında Dr. Albert Stunkard tarafından tanımlanan bir tür beslenme ve yeme bozukluğudur. Bu sendroma sahip kişiler gece yemek yemezlerde uyuyamayacakmış gibi hissederler, gece boyunca bir ya da birkaç kez uyanıp yemek yerler ve bu duruma kolay kolay karşı koyamazlar.
Gece yeme sendromuna sahip kişilerin bu durum üzerinde herhangi bir kontrol gücü olmadığı için kendilerini güçsüz, suçlu ve utanmış hissederler. National Institute of Mental Health tarafından açıklanan rakamlara göre insanların yüzde 2’ye yakını bu sendroma sahip. Bazı kaynaklara göre ise her 100 kişiden birinde gece yeme sendromu görülüyor.
Bazı kişilerde gece yeme sendromu çok daha sık görülür:
- Obeziteye varacak kilo fazlası olan kişilerde
- Depresyonda olan kişilerde
- Anksiyete sahibi kişilerde
- Uyuşturucu madde bağımlılarında
- Bağımlılık seviyesinde alkol kullananlarda
- Bulimia nervoza sahibi kişilerde
- Aşırı yeme bozukluğu sahibi kişilerde
Gece yeme sendromunun en sık görüldüğü gruplar genel olarak bu şekilde. Herkes bu sendromdan muzdarip olabilir ancak yukarıda listelediğimiz gruptaki kişiler zaten bir bağımlılığa ya da psikolojik rahatsızlığa sahip kişiler oldukları için gece yeme sendromu gibi farklı yeme bozukluklarına karşı çok açık durumdadırlar.
Gece yemek yiyen herkes korkmasın; Gece yeme sendromu belirtileri ve tanı kriterleri nelerdir?
- Gece yemek yemek için uyanmak
- Geceleri normalden fazla yemek
- Gün içinde iştahsızlıklık
- Depresyon ve anksiyete
Gece yemek yemek için uyanmak:
Gece yeme sendromunun en dikkat çeken belirtilerinden bir tanesi, kişinin uyurken sırf yemek yemek için uykudan uyanmasıdır. Bir kişiye gece yeme sendromu tanısı konması için birkaç hafta ya da bir ay boyunca haftada en az dört kez, gecede bir veya birkaç kez uyurken yemek yemek için uykudan uyanması gerekiyor. Çünkü bu sendroma sahip kişiler yalnızca mideleri doluyken uyuyabiliyorlar.
Geceleri normalden fazla yemek:
Zaman zaman gece uykudan uyanıp bir şeyler atıştırmak normal olabilir ancak gece yeme sendromu sahibi kişiler günlük gıdalarının yüzde 25’ini gece vakti yerler. Üstelik yedikleri çoğu zaman yüksek karbonhidrat ve şeker içeren gıdalardır. Bunlar bir kez uyanıp bir anda ya da birkaç kez uyanıp farklı öğünler halinde de yenebilir.
Gün içinde iştahsızlıklık:
Kim olursa olsun gece boyu yemek yemiş biri gündüz vakti acıkmaz, gece yeme sendromunun da en önemli belirtisi budur. Genel olarak öğünlerini gece vakti yemeyi tercih eden bu kişiler sabah uyandıkları zaman ve hatta akşama kadar kolay kolay acıkmayabilirler. Elbette bu pek de sağlık bir durum olarak kabul edilmez.
Depresyon ve anksiyete:
Depresyonda olan ya da anksiyete sahibi kişiler çoğu zaman bu tür bağımlılıklara en açık gruptaki kişilerdir. Yemek de genel olarak en kolay ulaşılabilen şey olduğu için gece yeme sendromu geliştirebilirler. En dikkat çeken belirti ise bu kişilerin gece yemek yedikten sonra üzgün, pişman ve utanmış hissetmeleridir.
Peki gece yeme sendromu neden olur, sebepleri nelerdir?
- Sirkadiyen ritmin yani doğal saatin doğru çalışmaması
- Genetik aktarım
- Psikolojik sorunlar
- Madde bağımlılıkları
- Farklı yeme bozuklukları
- Gündüz vakti doğru beslenmeme
Genel olarak gece yeme sendromuna neden olan durumlar bu şekilde. Aslına bakacak olursanız bu duruma genel olarak psikolojik rahatsızlıklar neden olmaktadır. Kişi bir şekilde kendini tatmin için yemeğe sarılabilir ve bu zaman için bir bağımlılığa dönüşerek gece yeme sendromu olarak kendini gösterebilir.
Sirkadiyen ritimdeki düzensizlik de bu tür bir duruma neden olabilir. Özellikle gündüz vakti çok yemek yemiyor ve uyku saatlerini düzenlemekte zorlanıyorsanız hormonlarınız zaman içinde geceleri uyanık ve aç hissetmenize neden olabilir. Genetik aktarımın ise bu sendrom üzerinde çok büyük rolü olmadığını söyleyebiliriz.
Ne zaman doktora gitmek gerekir?,
Maalesef pek çok bağımlılık gibi gece yeme sendromu da kişiyi iş işten geçene kadar rahatsız etmez. Çünkü bu sendroma sahip olan kişi sonrasında üzülse ve pişman olsa bile yaşanan duruma bağımlı olduğu ve az da olsa o an için kendisini mutlu ettiğini hissettiği için devam eder.
Öncelikle kendinizi iyi tanıyın. Bu durumun normal dışı olduğunu düşünüyor musunuz, hayat kaliteniz etkileniyor mu? Bu tür soruları kendinize sorun ve eğer rahatsız hissediyorsanız bir an önce bir uzmana danışın. Çünkü tedavi edilmeyen gece yeme sendromu diyabet ve yüksek tansiyon gibi sonu hiç de iyi olmayan hastalıkların önünü açabilir. Kilo almanız ise kaçınılmazdır.
Uzmanlar tarafından gece yeme sendromu nasıl tedavi edilir?
Eğer gece yeme sendromuna neden olan bir tür psikolojik rahatsızlığınız varsa buna uygun antidepresan ilaçlar verilip terapi uygulanabilir. Melatonin hormonu ile ilgili bir durum varsa buna uygun tedavi uygulanır. Ancak genel olarak gece yeme sendromuna sahip kişiler farklı terapi yöntemleri ile telkin edilerek bu durumdan kurtarılmaya çalışılır.
Endişe etmeyin, kendi kendinize çözmeniz de mümkün:
- Gün içinde sağlıklı ve dengeli beslenin.
- Uyku ortamınızı rahatlatın ve bir uyku rutini belirleyin.
- Uyku öncesi kafein tüketmeyin ve ekrana bakmayın.
- Meditasyon ve benzeri yöntemler kullanarak stresle mücadele edin.
- Düzenli egzersiz yapın.
Gece yeme sendromu ile kendi kendinize mücadele etmek için yapacaklarınızla sağlıklı bir yaşam için yapacaklarınız aslında aynı. Çünkü düzenli egzersiz yapar ve sağlıklı beslenirseniz zaten güzel bir uyku uyursunuz ve hiç kimse de kolay kolay güzel bir uykuyu bölüp yemek yemez.
Gece uykudan uyanıp yemek yemenize neden olan gece yeme sendromu nedir, neden olur, belirtileri nelerdir, nasıl tedavi edilir gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi gece yeme sendromu hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.
