Bir insanın zekası, onun veya babasının cebindeki parayla ölçülebilir mi? Görüyoruz zenginleri; en güzel üniversitelere gidip, babalarının kendileri için hazırladığı mevkilerde çalışıyorlar. Peki, gerçek anlamda zekanın bununla bir ilgisi var mıdır? Kanada’daki Waterloo Üniversitesi’nde çalışan sosyal psikolog Igor Grossmann, bu konuyu araştırdı. Dünya olarak eğitim seviyesinin gelişmesiyle zeka seviyesinde önemli bir artış var. Zeki insan kavga etmez, savaşmaz gibi düşünebilirsiniz, ancak zeka seviyesi arttıkça saldırganlık seviyesi de doğru orantıyla artıyor.
Grossmann bu konuyla ilgili, “Nasıl oluyor da eskiden olduğu gibi, hatta daha fazla anlaşmazlık yaşayabiliyoruz?” diyor. Grossman’a göre zekanın yükselmesi demek anlaşmazlığı ortadan kaldırmaya yetmiyor. Bu tarz kaos ortamını yaratan beyinler hala gelişmemiş ve yeterli eğitimi görmemiş zekalar olarak gösterilebilir. Çünkü gerçek bir şey var, dünyayı gelir düzeyi yüksek insanlar yönetiyor. Bu insanlar zeki olsalar dahi, empati kuramadıkları takdirde dünya kaosa sürüklenir.
ABD’de yaşayan 2 bin 145 kişi ile iki aşamalı bir deney yapan Grossman, katılımcıları çevrimiçi bir ankete soktu. Bu ankette yakın zamanda herhangi biriyle girdikleri tartışmayı hatırlamaları söylendi. Daha sonra bu katılımcılara, olaylara üçüncü kişinin gözünden bakıp bakmadıkları soruldu. Burada, “Hatalı olan kim?”, “Kendinizi karşıdakinin yerine koydunuz mu?” gibi 20 tane kadar soru soruldu. Bu sorular sonucunda, sosyal sınıf puanı daha düşük(daha az geliri olan, az eğitim almış kişiler) insanların, sınıf puanı yüksek olan kişilere göre iki kat daha fazla mantıklı düşünebildiği görüldü. Araştırmada genel olarak işçi sınıfı kullanıldı. Yani çok zengin veya çok fakir insanlar bulunmuyordu. İşçi sınıfının üst kesiminde iyi para kazanan insanlar, az para kazananlara göre daha az empati kuran kişiler oldular.
Deneyin ikinci bölümünde, Ann Arbor şehrinde yaşayan 200 kişi standart IQ testine sokuldu ve onlara Dear Abby’e(sorular gönderip öneriler istenen bir program) gönderilmiş 3 mektup okutuldu. Burada katılımcılara, mektuplarda yazan konuları kendileri yaşasalar ne yaparlardı sorusu soruldu. Bu durumda herkes kendi bakış açısı ile durumu değerlendirdi. Bu standart testte, kişiler kendi bakış açısıyla düşündüklerinde mantık puanlarına bir katkı sağlanmazken, bir başkasının bakış açısından baktıklarında bu konuda ilerleme kaydettiler.
Bu ciddi anlamda önemli, çünkü düşük gelirli bireyler genel olarak kendileri gibi bireylerle yaşıyorlar. Bu durumda empati kurmayı öğrenmek zorunda kalıyorlar. Orta-üst sınıf düzeyde bir birey ise empati kurma konusunda biraz daha geride kalıyor, çünkü genel olarak başkasını düşünmesini gerektirecek bir yaşantı yaşamıyor.
Bundan Ne Anlam Çıkarabiliriz?
Buradan çıkaracağımız anlam basittir. Olayları çözmekte zorlanıyorsanız, kendi açınızdan değil de başka bir insanın bakış açısından bakmanız öneriliyor. Bu illa kavga ettiğiniz kişi olmak zorunda değil, tüm bu olaylara dışarıdan bakan farklı bir insan olabilir.
Belirtelim, kişinin zengin veya fakir olması o kişinin empati kurmayan birisi olduğu anlamına gelmez. Burada sadece oranlar bulunuyor. Kişi, en iyi şekilde kendisini bilecektir.
