Eğer biraz olsun gemilere ilginiz varsa, suyun üzerinde giden bu devasa kütle yığınlarının sabit kalmak için demir atması gerektiğini biliyorsunuzdur. İster tekne isterse de gemi olsun, muhakkak ucunda çapası olan zincirli bir demir vardır. Bu demir, denizin dibine atılarak tekne ya da geminin sabit kalmasını sağlar.
Bu noktada kafamıza şu soru takıldı: Eğer gemi açık denizdeyse ve orada demir atması gerekiyorsa, zincir yeterli olur mu? Hem denizlerin hem de okyanusların binlerce metrelik derinliklere ulaştığını biliyoruz. Örneğin 3000 metre derinlikte bir yerdeyken geminin demir atması mümkün mü?
Bir gemi kaç metreye kadar çapa atabilir?
Öncelikle bir gemiyi demirlemek istediğinizde doğrudan aşağı demiri bırakamazsınız. Geminin belirli bir eğimle demirlenmesi gerekir. Bu oran minimum 2'de 1 olarak kabul edilir. Örneğin 100 metreye çapa atmak istiyorsanız yaklaşık 200 metrelik zincire ihtiyacınız var demektir.
Bu oran, rüzgara ve akıntıya bağlı olarak 6 kata kadar çıkabilir. Aslında gemiyi sabit tutan şey çapa da değildir. Attığınız zincirin ağırlığı sizi olduğunuz yerde sabit tutar.
Özellikle okyanusa açılan büyük gemiler 100 metreden derin olan sularda demirlemezler.
Derin sulara açılan büyük gemiler liman bölgeleri dışında demirleme ihtiyacı duymazlar. Bu gemiler bulundukları konuma göre sürüklenmeyi tercih ederler.
Zaten çok büyük ve ağır gemiler oldukları için bu süzülme işlemi yavaş olacaktır. Ancak elbette bu tarz durumlarda denizcilerin kullandığı yöntemler bulunuyor.
GPS'ten aldığı verilerle yerini koruyabilen özel dinamik konumlandırıcılar bulunuyor.
Özellikle büyük gemilerde yer alan bilgisayar destekli konumlandırma sistemi, kendi pervaneleri ve iticilerini kullanarak bir geminin konumunu ve yönünü koruyan sistemlerdir. GPS'ten aldığı verilerle rüzgar ve akıntı karşısında gerçekleşen harekete tersi yönde müdahale eder.
Bazı gemiler ufak daireler çizerek bulunduğu konumda kalabilir.
Özellikle donanmalarda 3 knot gibi düşük hızlarda 3 derecelik bir açıyla büyük daireler çizmek gibi bir yöntem de kullanılıyor. Bu yönteme göre etrafında bir engel bulunmayan açık denizlerde gemiler büyük daireler çiziyor. Eğer dalgalar daha büyükse bu hız da aynı oranla artırılarak aynı yerde kalması sağlanıyor.
