Ülkemizin özellikle son yıllarda en büyük sorunlarından biri artan döviz kurları ve enflasyon oldu. Paramız her geçen gün değer kaybediyor ve bunun etkileri günlük hayatımızın hemen hemen her noktasına etki etmeye başladı. Bugün aldığımız bir ürünü yarın daha pahalı bir fiyata almak zorunda kalabiliyoruz. Gitgide kontrolden çıkmaya başlayan bu durum normal olarak Türkiye'nin gündeminde daha fazla konuşulmaya başladı.
Ekonominin kötü olması nedeniyle gelen zamlar canımızı sıkarken bir de bunun çok daha çirkin yüzü olan gizli zamlar artmaya başladı. Peki bu gizli zam nedir, nasıl ve neden yapılır biliyor musunuz? Hadi gelin şimdi ülkemizde çok sık görmeye başladığımız gizli zam nedir, neden uygulanır gibi sorulara cevap arayalım.
Ben hep 50 TL'lik alıyorum diyenlere: Gizli zam nedir?
Gizli zam, bir ürünün fiyatı aynı kalsa da gramajını azaltarak veya kalitesini düşürerek daha fazla kazanç elde edilmesini sağlayan bir sistem. Örneğin bundan 5 sene önce 2 TL'lik fiyata sahip 80 gramlık gofret, günümüzde hala 2 TL'ye satılmasına rağmen 60 grama indirildiyse gizli zamma uğramış oluyor. Yıllardan beri severek tükettiğiniz bu gofretin fiyatında bir değişiklik olmaması sizi memnun ediyor olsa da aslında aldığınız ürün azaldığı için yıllar için zamlanmış oluyor.
Gizli zam yöntemleri
Gramaj düşürme
Ürünün kendisini küçülterek fiyatını sabit tutmayı veya çok az artırmayı hedefleyen bu zam tekniği, ülkemizde ve dünyada en çok kullanılan gizli zam türleri arasında yer alıyor. Elbette gizli zam sadece gramaj düşürülerek yapılmıyor. Aslında gizli zam yapmanın en hakkaniyetli yolu gramaj düşürme olabilir. Çünkü diğer yöntemler çok daha tehlikeli ve sinir bozucu olabiliyor.
Üründe kullanılan hammadde kalitesini düşürme
Bir ürünün maliyetini azaltmanın tek yolu gramajı düşürmek değildir. Yapımda kullanılan hammaddenin kalitesini düşürerek de aynı işlemi uygulayabilirsiniz. Bu yöntemde fiyat sabit tutulsa da kullanılan hammaddenin kalitesi düşük tutulduğu için gizli zam uygulanmış oluyor.
Pazarlama üzerinden gizli zam yapma
Gizli zam her zaman ürüne müdahale ederek yapılmıyor. Bazen pazarlama yöntemiyle de gizli zam yapılabilir. Üstelik bu gizli zam "indirim" adı altında gerçekleştiriliyor. Mesela normalde 100 TL olan bir ürün, indirim döneminden 2 gün önce 150 TL'ye çıkartılıp indirim gününde 110 TL'ye düşürülüyor. 100 TL iken kimsenin yüzüne bile bakmadığı ürün bu sistemle adeta yok satıyor.
Gizli zam neden yapılır?
Normal zamdan çok daha sinir bozucu bir yöntem olan gizli zam, bir noktada insanların aklıyla dalga geçmek gibi görünse de bazı durumlarda gerekli de olabiliyor. Mesela şu an ülkemizin içinde olduğu ekonomik kriz yadsınamaz bir gerçek. Bu kriz sebebiyle 5 yıl önceki ürünün üretim maliyetiyle günümüzdeki maliyeti aynı değil. Bu bir noktaya kadar fiyat zammına yansıyor olsa da müşterilere karşı kötü bir algı oluşturmamak için gizli zam yöntemleri de tercih edilebiliyor.
Gizli zam ülkemizde yapılıyor mu?
Gizli zammı son dönemde daha sık duymaya başlamış olsak da çok uzun yıllardan beri dünya genelinde kullanılan bir yöntem. Elbette ülkemizde de bu duruma çok sık rastlıyoruz. Geçtiğimiz haftalarda bir ketçap markasının ambalajda belirttiğinden 10 gram daha eksik ketçap koyduğunun tespit edilmesinin üzerine aldığı para cezasını sizlere duyurmuştuk. Bu ve bunun gibi gizli zamlar, eğer ambalaj üzerinde belirtilmiyorsa suç teşkil edebiliyor.
Gizli zamla alakalı merak edilen soruları cevapladık. Peki sizler gizli zam hakkında ne düşünüyorsunuz? Düşüncelerinizi yorumlar kısmında bizlerle paylaşabilirsiniz.
