Bugün, bazı haber sitelerinde ve sosyal medyadaki sözde haber sayfalarında "Gökyüzünde portal açıldı" ifadeleriyle bir haber paylaşıldı ve başlık, bu kadar ilgi çekici olunca bu bilgi(!) hızla yüz binlerce kişiye ulaştı. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi bu haber, bir clickbait yani tık tuzağından fazlası değildi.
Söz konusu haber, ilk olarak yurt dışındaki haber kaynaklarında, mart ayının başlarında paylaşılmaya başlanmıştı. Haberlerde Norveç, İzlanda, Alaska gibi kuzey bölgelerde gökyüzünde gizemli mavi sarmallar görüldüğü ifade ediliyordu. Aynı sarmallar, önceki aylarda da gündeme gelmiş ve gizem yaratılarak internet kullanıcıları tık tuzaklarına çekilmişti. Bu safsatanın asıl kaynağı ise ABD'deki bir komplo teorisyeni hesabın daha önceki paylaşımlarıydı.
Bu gizemli(!) spiraller, atmosfere bırakılan roket yakıtının alevinden ibaret
Bildiğiniz gibi SpaceX, uzaya düzenli olarak roket fırlatıyor ve yeni uydular gönderiyor. 5 Mart'ta gerçekleşen Transporter-10 görevinde SpaceX, Falcon 9 roketiyle birlikte 53 küçük uyduyu daha uzaya gönderdi. Falcon 9'un yeniden kullanılabilir 1. seviye güçlendiricisi, alçak Dünya yörüngesine ulaşıp taşıdığı kargoyu bıraktıktan sonra dönüşe geçti.
Roketin 2. aşama güçlendiricisi ise üst yörüngeye doğru hareketine devam etti ve atmosferden çıkmak üzere olduğundan yanmaya başladı. Bu sırada kendi etrafında dönerek ilerleyen güçlendirici, kalan yakıtını uzaya boşalttı. İşte "Gökyüzünde portal açıldı" haberlerine konu olan aşağıdaki ve yukarıdaki görsellerde gördüğünüz spiral şeklindeki parlamalar bu yakıtın alev alması ve roketin hareketi nedeniyle dönmeye başlamasından ibaret.
Uzmanlar, bu parlak şekilleri "SpaceX spirali" olarak adlandırıyorlar ve SpaceX'in fırlatmaları arttıkça görülme sıklığının artacağını ifade ediyorlar. Yani "SpaceX ilk defa mı roket gönderiyor? Niye daha önce böyle spiral oluşmadı." diyorsanız, daha önce de oluştu ve gelecek fırlatmalarda da oluşacak şeklinde yanıtlayabiliriz.
İlk olarak Eylül 2023'te, sahte bir videodan sonra ana akım medyanın radarına girmişti
Yaklaşık 6 ay önce paylaşılan bir videoda benzer ancak montajla abartılan görüntüler "CERN’de yapılan deneyler sonucu portal açıldı" şeklinde servis edilmişti. Zaten viral videoyu paylaşan Antonio Williams da ilginç montajlı video paylaşımlarıyla biliniyor. Williams, paylaşımın açıklamasında "Bi̇r adam portal açan bi̇r yildiz yakaladi!!!! Bunun gerçek mi̇ sahte mi̇ olduğunu bi̇lmi̇yorum! Ama bu çok i̇lgi̇nç! Düşünceleri̇ni̇z?! En iyi yorum sabitlenecektir! (Gelecekte bunun gibi daha fazla video için desteğinizi göstermek için lütfen beğenin ve abone olun)." ifadelerini kullanıyordu. Yani ortada beğeni uğruna paylaşılmış montajlı bir video vardı.
Sonuç olarak;
Özetle; görüntüler gerçekten de bir bilim kurgu filminden alınmış gibi görünüyor olsa da roket fırlatmaları sırasında nadiren de olsa görülen, en kaba anlatımıyla roketinin aleviyle üst atmosferde yanan yakıtın, roketin dönme hareketi nedeniyle spiral şeklini almasından ibaret.
