Grönland'ın derinliklerinde gizlenen bir sır, bilim dünyasını uzun süredir meşgul ediyor. Radar taramalarıyla keşfedilen bu devasa delik, bilim insanlarını büyük bir keşif yolculuğuna çıkardı.
Bu devasa delik yalnızca Grönland'ın değil, Dünya'nın tarihine dair önemli ipuçları barındırıyor.
Peki, bu delik nasıl keşfedildi?
2010'ların ortalarında, radar kullanarak Grönland yüzeyini tarayan jeologlar, Hiawatha Buzulu'nun altında devasa bir delik keşfettiler. Bu delik, 300 metre derinliğinde ve 31 kilometre genişliğindeydi.
Doğal olarak araştırmacılar bu devasa deliği neyin oluşturduğunu merak ettiler. Erozyon, volkan, asteroid çarpması veya devasa bir kum solucanı gibi olasılıklar düşünüldü.
Ancak daha fazlasını öğrenmek için, Dünya üzerindeki en yaygın minerallerden biri olan kuartz tanelerine ihtiyaç vardı.
Kuartzın bu gizemi çözmedeki rolü neydi?
Kuartz, saf formunda basit bir yapıya sahiptir ve hemen her tür kayaçta bulunur. Bu nedenle Grönland'ın gizemli deliğini araştıran bilim insanları, Hiawatha Buzulu'nun altından gelen kuartz tanelerini topladılar.
İnceledikleri kuartz taneleri, büyük bir felaketin işaretlerini taşıyordu. Taneler üzerinde yoğun basınç dalgalarının iç kristalleri hizadan çıkardığı, planarlı deformasyon yapıları (PDF'ler) bulunuyordu.
Bu yapılar sadece büyük çarpmalar veya nükleer bomba büyüklüğünde patlamalar gibi devasa güçler altında oluşur.
Delik, gerçekten devasa bir asteroid çarpması sonucu mu oluştu?
Hiawatha kraterinin boyutu, 1.5 kilometre çapında bir nesne tarafından oluşturulduğunu gösteriyordu. Bu büyüklükte bir meteor, gökyüzünde Güneş'ten üç kat daha parlak görünebilir ve Dünya'ya 700 bir megatonluk nükleer bomba gücüyle çarpmış olmalıdır.
Çarpmanın gücü, kayaları buharlaştırabilir, enkazı 500 kilometre uzağa fırlatabilir ve gökyüzünü tozla doldurarak Güneş'i karartıp gezegeni soğutabilirdi.
Araştırmacılar yakın zamanda Doğu ABD'de, Younger Dryas'tan hemen önceki tortul katmanlarda daha fazla şoklu kuartz keşfettiler. Bu bölgelerde kraterler olmasa da kuartz yalan söylemez.
Bulgu, Younger Dryas olayının devasa bir hava patlaması sonucu meydana gelmiş olabileceğini düşündürdü. Yani büyük bir kuyruklu yıldız Dünya atmosferine girdikten hemen sonra parçalanmış ve yere ulaşmadan önce patlamış olabilir.
Patlamalar, Kuzey Amerika'da büyük yangınlara yol açarak iklimi bozmuş ve Younger Dryas olayını tetiklemiş olabilir.
Bilim insanları için hâlâ öğrenilecek çok şey var ancak Grönland'ın gizemli deliği ve Younger Dryas olayının nihai çözümü, kuartz sayesinde ortaya çıkacak gibi görünüyor.
İlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz:
