Cambridge Üniversitesi’nden araştırmacıların önderliğinde Kuzey Kutbu koşullarına dayanabilecek kadar güçlü drone'larla Grönland Buz Tabakası’nda araştırmalar yapılıyor. Buz tabakasında bu yapılan gözlemler, drone'larla yapılan ilk gözlemler oldu.
Araştırmacılar, çalışmadan elde ettikleri bulguları Proceedings of the National Academy of Sciences’da yayınladıkları makale ile duyurdular. Bilim insanları, erimiş suyun gölü genişlettiğini ve göl dışına su akışının bir yıl önce oluşan bir kırılmadan kaynaklandığını açıkladılar.
Her yaz, hava ısınırken Grönland Buz Levhası’nda binlerce eriyik su gölü oluşuyor. Oluşan göllerde bulunan suların birçoğu saatler içinde boşalır ve arkalarında birer mağara bırakırlar. Burada boşalan eriyik sular, buz tabakasının alt kısmına iner. Eriyik suyun buz tabakasının altına inişi, dünyanın en büyük şelalesi olabilecek bir görüntüyü oluşturur.
Araştırma ekibi, kuzeybatı Grönland’da bu kırılmanın nasıl oluştuğunu ve gölün hızlı bir şekilde akmasına neden olan 500 metrelik bölgeye nasıl yayıldığına tanık oldular. Araştırmacılar, birden fazla drone'la suyun kırılma bölgesine doğru akışını ve buzun altındaki yolunu izleyebildiler. Nadiren gözlenebilen bu olayın gözlenmesi, erimiş suyun yeni çatlakların oluşumuna ve sabit kırıkların genişlemesine neden olduğunu gösterdi.
Araştırmacıların takibi sırasında, sadece 5 saat içinde beş milyon metreküp su buz tabakasının dibine indi. Bu kadar büyük miktarda suyun buz tabakasının dibine inmesi gölün seviyesinin üçte bir oranında düşmesine neden oldu. Ayrıca bu kadar büyük miktarda suyun akışı buz tabakasının yarım metre yükselmesine neden oluyor.
Drone'larla elde edilen buz tabakası görüntüleri, eriyik göllerin drenajının zincirleme bir reaksiyonla gerçekleşebileceğini gösteren bilgisayar simülasyonlarını desteklemiş oldu. Gerçekleştirilen yeni çalışma, bu zincir reaksiyonların nasıl tetiklendiğini ve mevcut kırılmalar yoluyla oluşan göllere dair fikir veriyor.
Çalışmanın bulgularından yola çıkılarak yazılan makalenin ortak yazarı Tom Chudley, elde ettikleri bulguların Grönland Buz Levhası’nın genel dengesizliğini açıklayabileceğini düşünüyor. Araştırmacılardan, Dr. Poul Christoffersen, “Bu buzullar zaten oldukça hızlı hareket ediyor. Bu nedenle göllerin etkisi başka yerlerden daha yavaş hareket eden buzullarda olduğu kadar dramatik görünmeyebilir. Ama genel etki aslında çok önemli” dedi.
Grönland Buz Levhası’ndaki çalışmada kullanılan drone'lar Scott Polar Araştırma Enstitüsü’nden yapıldı. Geliştirilen drone'lar, bir saatlik görevleri boyunca önceden programlanmış uçuş yolları boyunca otonom şekilde dolaştılar. Araştırmacılar, yerleşik GPS’i kullanarak her çalışma sırasında fotoğrafları coğrafi olarak doğru bir şekilde konumlandırabildiler. Bu şekilde elde edilen fotoğraflarla buz tabakasının 3 boyutlu görüntüleri oluşturuldu.
Araştırmacıların, drone'larla yaptığı çalışma, hızlı eriyen buzulların yüzeydeki erimiş sular tarafından önemli ölçüde aşındırıldıklarını gösteriyor. Ayrıca buz akışındaki değişiklikler şu ana kadar mümkün görülenden çok daha hızlı bir şekilde gerçekleşiyor.
Buz tabakası üzerinde araştırmalarına devam eden araştırmacılar, sondaj ekipmanları da kullanarak, suyun bazal drenaj sistemine nasıl yerleştiğini ve iklim sıcaklıkları artmaya devam ettikçe önümüzdeki yıllarda buz tabakasının nasıl değişebileceğini araştırmaya devam ediyorlar.
Grönland’daki buz tabakasında şu anda her gün bir milyar ton buz kaybediliyor. Büyük miktardaki bu buz erimesi, Grönland Buz Levhası’nı okyanuslar ve denizlerin seviyesinin yükseltilmesine en büyük katkıyı yapan buzul haline getiriyor.
