Leoanardo Da Vinci tarafından 1503-1507 yılları arasında yapılan efsanevi tablo Mona Lisa sadece sanat dünyasının değil bilimin de çözmeye çalıştığı bir çok gizemi barındırıyor. Bu gizemlerden en kitlesel olanı ve tabloyu bilen herkesin sorguladığı şey ise Mona Lisa’nın gülümsemesi desek yeridir.
Da Vinci’nin rönesans dönemindeki en incelikli çalışmalarından olan tablo belki de insanlığın sonradan keşfedeceği bir çalışma. Gülüşü hakkında yapılan çalışma ise iddialı bir sonucu ortaya koyuyor: Mona Lisa gerçekten mutlu!
Mona Lisa portresi, İngiliz deneme yazarı Walter Pater'e göre "duygusal belirsizlik" ifadesi ile ünlü. Tablonun ilk olarak tehditkar olarak algılanacak bir ifadeye sahip olduğunu söyleyen yazar, ona bakanların gözlerinin sürekli üzerinde olduğunu hissetmeleri için böyle bir ilizyona sahip olduğunu vurguluyor. Aynı şekilde, İngiliz sanat tarihçisi Ernst Gombrich, bizle alay eder gibi geliyor ve sonra tekrar gülümsemesindeki kederi fark edebildiğimiz fikrini savunuyor.
Almanya'daki Psikoloji ve Zihinsel Sağlık Alanları Enstitüsü’ünden bilim insanı ve üst düzey araştırmacı Jürgen Kornmeier, orijinal Mona Lisa'nın neredeyse her zaman mutlu olduğunu söylüyor.
Yıllardır bu şekilde gündemden hiç düşmeyen tartışmalara noktayı koyacak araştırma şu şekilde yapılmış: Araştırmacılar 12 farklı kişiye Mona Lisa’nın orijinal tablosunu ve üzerinde dijital olarak oynanmış sekiz faklı versiyonunu gösteriyor. Dijital versiyonların dörtü gittikçe somurtuyor, diğer dördü ise gittikçe gülümsüyor. Katılımcılar tarafından tüm sahte tablolar ve orijinal eserin kahramanı Mona Lisa’nın gerçekten gülümsediğini %100 varan bir oranda doğrulanıyor. Araştırmanın önde gelen yetkilisi Emanuela Liaci açıklamalarında "Beynimiz olumlu yüz ifadelerine eğilimindedir” diyor. Katılımcıların bu sebepten dolayı gerçekten bir gülümseme yakalamak için zorlamadıkları anlaşılabilir.
Bununla birlikte, araştırmacılar dijital işlem uygulanmış "üzgün" Mona Lisa görüntüleri hakkında katılımcılara sorular sordu. Böylece katılımcıların konuyu karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi istendi. Şaşırtıcı bir şekilde, görüntü yelpazesi değiştiğinde insanlar orijinal resim hariç, görüntüleri "üzgün" olarak algılama eğilimindeydiler. Algıların mutlak bir şekilde doğru çalışmadığını ve bu durumun çevredi hakim psikoloji ile bütünleştiğini belirten araştırmacılar, psikolojik durumları birbirinden farklı ve rahatsızlıkları bulunan kişilerle oluşturan gruplarla çalışmaya devam edeceklerini belirtiyorlar. Araştırmacılar, halkın algısal tepkileriyle otistik veya psikolojik rahatsızlıkları olan kişileri karşılaştırarak araştırmayı genişletmeyi planlıyorlar.
Kornmeier, "Algılarımızın yalnızca çevremizdeki bilgilerin sınırlı bir bölümüne erişimi var, çünkü bir nesne kısmen gizlenmiş veya zayıf ışıklandırılmış oluyor. Bundan sonra beyin, mümkün olduğunca gerçeğe yaklaşan dünyanın imajını oluşturmak için bu kısıtlanmış ve genellikle belirsiz olan duyusal bilgileri kullanıyor" açıklanmasında bulundu.
Çalışma, Scientific Reports dergisinde 10 Mart Cuma günü online olarak yayınlanmıştı.
