Uzay ve içinde yaşadığımız Güneş sistemi, devasa büyüklüğü ile biz insanları daima büyülüyor. Güneş sistemindeki gezegenlere, kara deliklere ve diğer devasa nesnelere bakınca insalık, kendisini bu varlıklar karşısında adeta küçük ve çaresiz bir varlık gibi hissediyor.
Fakat Aydınlanma Çağı bize bir şey öğretti: İnsan aklına güvendiği müddetçe hiç de ufak tefek bir varlık değildir, yeter ki bilimin ışığında yürüsün ve yanılabilir olduğunu kabul etsin. İşte uzay ve Güneş sistemimiz hakkında yanlış bildiğimiz ve acilen doğrusunu öğrenmemiz gereken 8 mit.
1- Merkür, Güneş’e en yakın gezegen olduğu için en sıcak gezegendir
Bir gezegenin Güneş'ten uzaklığı ortalama sıcaklığını etkilemez. Merkür, Güneş’e en yakın gezegen olsa da en sıcağı değildir. Merkür’ün ortalama sıcaklığı gün boyunca 420 santigrat derece kadarken, en sıcak gezegen olan Venüs’ünki 462 sangigrat dereceyi bulur.
2- Ay’ın karanlık bir yüzü vardır
“Ay’ın karanlık yüzü” genel olarak insanlar tarafından görülemeyen kısmına atfen kullanılan bir tümcedir. Ay ve Dünya eşzamanlı dönerler, bu nedenle uydumuzun bir yüzünü göremeyiz ancak bu, o kısmın karanlık olduğu anlamına gelmiyor. Güneş’in X-ray ışınları göremediğimiz kısma da geliyor. Yani aslında böyle karanlık bir yüzü yok.
3- Dünya yuvarlaktır
Dünya’nın düz olduğunu söylemeyeceğiz elbette. İşin doğrusu ise Dünya geoit denilen, dönüş hızından dolayı zaman içerisinde “kutuplardan basık ortalardan şişkin” olan kendine has bir şekle sahiptir.
4- Güneş sarı renktedir
Güneş’e baktığımızda sarı, turuncu veya kırmızımsı bir renk görüyoruz ancak Güneş aslında beyazdır. Bir ışığın rengini belirleyen şey, onun sıcaklığı ile ilgilidir. Işık dalgaları uzadıkça, sarı-kırımızı ışık spektrumu da uzamakta ve gözümüze bu şekilde görünmektedir.
5- Uzayda astronot kıyafetleri olmayan bir insan kafası patlayarak ölür
Uzayda geçen Holywood filmlerinde kaskını çıkaran astronotların kafasının şişerek patladığına dair örnekler var. Fakat esas tehlike kafasının patlaması değil; akciğerler, beyin ve kalbin dışarıdaki düşük basınçtan etkilenmesidir. Elbette kafası patlayacaktır, ancak esas ölüm sebebi organlarının iflası olacaktır.
6- Güneş bir alev topudur
Yanma, kimyasal bir reaksiyondur ve etrafa ışık yayar. Ancak Güneş’teki durum bundan ayrılır çünkü buradaki olay nükleer bir reaksiyondur. Atom çekirdeklerindeki olaylar, Güneş’in etrafa enerji yaymasına neden olur.
7- Dünya ve Venüs özdeştir
Venüs, genellikle birçok antik kültürde Dünya’nın ikizi olarak tanımlanır. Bu da Dünya benzeri bir yer olduğuna yönelik algı yaratmaktadır. Fakat bu gezegenin yüzeyi pek de hoş bir yer değildir ve burada birçok zehirli gaz bulunmaktadır.
8- Yaz aylarında Dünya Güneş’e daha yakındır
Sıcaklığa neden olan esas sebep Güneş’in yakınlığı değil, yörüngedeki eksen eğikliğimizdir. Yaz aylarında eksen eğikliği Güneş’e doğrudur, tam tersi durumda ise kış yaşanmaktadır. Bununla birlikte belli tarihlerde Dünya’nın Güneş’e daha yakın olduğu ve belli tarihlerde daha uzak olduğu bilgisi doğrudur.
