Gerçekleşen felaketler nedeniyle pek çok kişinin hatırlamak bile istemeyeceği bir yıl olan 2020’nin en önemli gündem maddesini oluşturan COVID-19 salgını 2020’nin sonlarına yaklaştığımız şu günlerde dahi etkisini artırarak sürdürüyor.
Bilim insanları bir yandan açı çalışmalarıyla virüsün yayılmasını nasıl önleyebileceklerini araştırırken bir yandan da daha iyi tedavi yöntemleri araştırıyorlar. Ayrıca insanların virüse karşı bir numaralı kalkanı olan maskeler de bu süreçte bilim insanlarının üzerinde en fazla çalışma gerçekleştirdikleri konular arasında yer aldı.
Çok katmanlı kumaşlardan yapılan maskeler, virüse karşı daha fazla koruma sağlıyor
Cambridge Üniversitesi ve Northwestern Üniversitesi'nden araştırmacılar, maskeler üzerinde gerçekleştirdikleri yeni bir çalışmada öksürme anında hangi tip maskelerin ve kumaşların 0,02 ila 0,1 mikrometre arası boyutlarda virüs parçalarına karşı daha etkin bir koruma sağladığını mercek altına aldılar. Araştırmacılar ayrıca nefes alma zorluğuna göre hangi tip kumaşların maske yapımına daha elverişli olduğunu da incelediler.
BMJ Open dergisinde yayımlanan makalede yapılan açıklamalara göre çok katmanlı kumaşlardan yapılan yüz maskeleri, koruma etkinliği kanıtlanmış tıbbi maskelere erişimin olmadığı durumlarda maske olarak kullanıldıklarında belli bir düzeye kadar koruma sağlıyorlar.
Nefes almayı zorlaştıran maske, iyi maske değildir
İnsanların kendi maskelerini yapmak için hangi malzemeleri kullandığını öğrenmek adın internetteki dikiş-nakış gruplarıyla iletişime geçtiklerini ifade eden araştırmacılar, vakum torbalarından kot pantolonlara ve katlanmış çoraplara kadar çeşitli yöntemler denendiğini açıkladılar. Araştırmacılara göre el yapımı maske malzemelerinin çoğu, virüsü engelleme konusunda başarılı olsa da solunum direnci nedeniyle maske olarak kullanılmaya uygun değil.
Araştırmanın yazarlarından Cambridge Üniversitesi’nden Eugenia O'Kelly, parçacıkları gerçekten etkili bir şekilde filtreleyen ancak nefes almayı zorlaştıran bir maskenin iyi bir maske olmadığını belirtirken; kot pantolon kumaşının parçacıkları filtrelemede oldukça etkili olduğunu ancak nefes almayı son derece zorlaştırdığını, benzer filtreleme seviyesine sahip olan N95 maskelerin ise nefes almayı çok daha kolay kılması nedeniyle daha iyi bir maske olduğunu ifade etti.
Hangi kumaştan yapılan maskenin ne kadar koruma sağladığını gösteren tablo
Söz konusu çalışma ile ilgili yapılan açıklamalarda elde edilen verilerin, maskeye erişimin sınırlı olduğu durumlarda insanların katmanlı kumaşlar kullanarak mikro parçacıklardan korunabileceklerini gösterdiğini ifade edilirken, buna rağmen sosyal mesafe ve mümkün olduğunca evden çıkmamanın en iyi koruma olduğu belirtiliyor.
Ayrıca araştırmacılar, çalışmanın viral partiküller ile ultra küçük partiküller arasında bir ayrım yapmadığını, bu nedenle de çalışmanın sonuçlarına bakarak el yapımı maskelerin N95 ya da tıbbi maskelerden daha fazla koruma sağladığı yönünde bir çıkarım yapılamayacağını ifade ediyorlar. Zira çalışmaya göre el yapımı maskeler, yıkandıkça koruma özelliklerini kaybediyorlar ve sonsuza kadar aynı maskenin kullanılması korumayı ortadan kaldırıyor.