Bugün işletim sistemi denildiği zaman hemen herkesin aklına ilk gelen isim Windows oluyor. Adeta Microsoft’u Microsoft yapan ürün olan Windows’un ilk ortaya çıkışı ise tam 35 yıl öncesine, 20 Kasım 1985’e dayanıyor.
İlk grafik kullanıcı arayüzü olarak Windows, oldukça büyük başarı yakalamış ve bilgisayar kullanabilmeyi pek çok kişi için oldukça kolay hale getirmişti. Zaman içerisinde farklı rakipleri çıksa da marka her zaman en popüler olmayı başardı.
Evvel zaman içinde…
Aslında Microsoft, Windows öncesinde MS-DOS ile bilgisayar piyasasında kendine önemli bir yer elde etmeyi başarmıştı. Bu işletim sistemine bugün bilr CMD penceresinden erişerek kullanabilmek mümkün. Genç Bill Gates, WIMP GUI (Windows, ikonlar, fare, işaretçi grafik kullanıcı arayüzü) adlı sistemi tanıttığında pek çok kişi yeni sistemin faydalarını anında fark etmişti.
Aslında Microsoft bir grafik kullanıcı arayüzü sunan ilk firma değildi ve son da olmadı. Sunduğu kullanım ve erişim kolaylığı ise daha önce görülmemiş bir şeydi. 1987 yılında Windows 2.0, Apple’ın açtığı bir dolu dava ile birlikte geldi. İşletim sistemi i286 işlemcileri desteklerken mahkeme de Microsoft’u haklı buluyordu. Onu Windows 2.1 takip etti.
Üç olsun güç olmasın
Windows 3.0, 1990 yılında piyasaya çıktı. Microsoft’un gerçek anlamda çığır açtığı işletim sistemi de buydu. Sanal bellekle tanıştığımız, programların belli işlemler için bellek ayırdığı ilk Windows işletim sistemi buydu. İki yıl sonra da iş ağlarında çalışanların iletişimine odaklanan ve Windows for Workgroups olarak lanse edilen Windows 3.1 geldi. Bir ara da Çin’e özel Windows 3.2 işletim sistemi tanıtıldı.
Bu işletim sistemlerinden sonra ise ülkemizde pek çok kişinin hatırladığı ilk Windows versiyonu olan Windows 95 geldi. Windows 95’in çıkışında büyük bir pazarlama kampanyası yapıldı, Rolling Stones bile kampanyada yer aldı. Kendimiz sürücü yüklemeden bir şeyleri takıp çalıştırabildiğimiz, native 32 bit uygulama çalıştırabilen ilk Windows idi. Ayrıca İnternet Explorer da bu dönemde ortaya çıktı. Windows 95, internet çağının Windows’u idi.
Bu sürümün ardından Windows 98 geldi. Onu Windows 2000 ve Windows ME (Windows Millenium Edition) takip etti. Bu versiyon zerre sevilmediği gibi Microsoft’un mehteran misali bir ileri bir geri giden Windows versiyonları dönemini de başlatmış oldu.
Kernel paniği
Microsoft bu dönemde Windows NT üzerinde çalışıyordu. Bu tamamen yeni Windows versiyonunun DOS ile hiçbir alakası yoktu. Tamamen şirketlere yönelikti. Şirketler DOS kullanmaktan vazgeçmiyordu. İnsanların Windows ME yerine Windows 2000 tercih etmesi, firmayı bu konuda yeniden düşünmeye itti.
Bir yıl sonra ise genç kuşağın büyük kısmının bilgisayarla tanıştığı efsanevi işletim sistemi olan Windows XP geldi. Windows XP farklı versiyonlardan ziyade varyantlara sahipti. Gerçek anlamda tepsi kadar tabletlere, bilgisayarlara, sunuculara ve ATM’lere özel varyasyonları ile büyük sükse yapmış ve büyük başarı yakalamıştı.
Aynı dönemde Windows CE de ortaya çıkmıştı. Mini PC’ler için geliştirilen bu işletim sistemindeki kerneller Windows Mobile için de kullanılmıştı. Windows Mobile telefon görmüyor olmamız bu işletim sisteminin akıbeti hakkında fikir verse de pek çok kişi için ilham verici bir girişim oldu. Yine de iki sistem tamamen uyumsuzdu.
Olmaz olaydın dedirten işletim sistemi: Windows Vista
Windows Vista ilk olarak 2006 yılında ortaya çıktı. Hemen her bilgisayarda Windows XP olan bir dönemde bu işletim sistemi yeni ve göz alıcı tasarımı, arttırılmış güvenliği ile geldi. İlk bakışta çok beğenilen sistem, biraz dikkatli bakmaya başlayınca rahatsızlık veriyordu. Sistem çok büyüktü, geçmiş 15 yılın kodlarını karman çorman şekilde kullanıyordu. Eski makineler kaldırmıyordu ve sunucuların neredeyse hiçbiri bu sistemle uyumlu değildi.
Bu dönemde Microsoft, Mojave Projesi’ni başlattı. Özünde evcil hayvanlara ilaç içirmek için ilacı yemeğine karıştırmanın insanlara Vista kullandırma versiyonu olan proje başarısız oldu, Vista daha da yerildi ve insanlar XP’ye daha da sıkı sarıldı.
Windows 7 geliyor
Microsoft, Vista ile girdiği yanlış yoldan Windows 7 ile çıkmaya karar verdi. 2009 yılında gelen işletim sistemi teknik olarak Vista kabuğunda XP deneyimi sunuyordu. Kodlar daha çevik, sistem daha hızlı, ağırlığı daha hafif ve uyumluluğu daha gelişmişti. Windows’un en yüksek pazar payına ulaşan işletim sistemi olmayı da başardı. Ayrıca çoklu dokunma ve ev ağı gibi özellikleri de hayatımıza kattı.
Bu dönemde işletim sistemi pazarı da oldukça renklendi. Akıllı telefonlar, tabletler, dizüstü bilgisayarlar, Wi-Fi derken ortalık panayır yerine döndü. Apple, daha fazla kişiye Mac deneyimi sunmaya başlarken iOS ile akıllı telefon pazarında parladı. Google da Linux tabanlı Android işletim sistemine odaklanmıştı.
Windows 8 ve 8.1: Olmadı
Microsoft halihazırda Windows 7 döneminden başlayarak yeni işletim sistemlerinin pek de tutmayacağına inanıyordu. Windows CE’yi de bu dönemde çöpe atıp yeni Windows Phone’a geçti. Temel olarak firmanın vaadi mobil ve bilgisayar arasında eşgüdüm idi. Olmadı.
Windows 8 pek çok işe yaramayan yenilik yaptı. Bunlardan biri olan "Başlat tuşunun kaldırılması" ise çok ters tepti gördü. Daha sonra Microsoft apar topar Windows 8.1’i yayınladıysa da bu işletim sistemi de daha yeterince gelişmemişti. Her ne kadar bazı sorunları çözse de yeterli olmadı. Aynı dönemde Windows Phone da performans ve talep anlamında sürünmeye başladı.
Windows bu dönemde sorunları çözmek için yoğun çaba harcadıysa da çabası yetmedi. Microsoft bir defa kendi bindiği dalları teker teker budamıştı. Artık insanlar için bilgisayar = Windows değildi.
Windows 10: Windows’u yeniden düşlemek
Günümüze geldiğimizde ise Windows’un oldukça köklü şekilde yenilenmesi şart haline gelmişti. Microsoft da tam olarak bunu yaptı. Bu dönemde firmanın başına da Satya Nadella geldi. Firma ilk kez kendi pazarının tek ve tartışmasız hakimi değildi.
Windows 10 belki işletim sistemi anlamında en büyük değişiklik değildi ancak stratejik anlamda Windows tarihinin en büyük değişimine sahne oldu. Daha önce Windows bir ürün iken artık bir hizmet olarak satılmaya başlandı.
Bu işletim sistemi ile agresif bir politika izleyen Microsoft, çok uzun bir süre için Windows 10’u ücretsiz yükseltme olarak sundu. Hatta korsan olarak Windows 7 veya Windows 8.1 kullananlar bile lisanslı versiyonu sorgusuz sualsiz olarak edinebiliyordu.
Windows Phone bu süreçte sessizce piyasadan kaldırıldı. Microsoft’un Nokia’yı satın aldığında bünyesine kattığı binlerce çalışan ya başka departmanlara kaydırıldı ya da işten çıkarıldı. Firma bugün ilk Android işletim sistemine sahip cihazı Surface Duo üzerinde çalışıyor.
Microsoft Windows artık orta yaşa gelmiş oluyor. Tıpkı bizler gibi bazen hatalar yapan, bazen yolunu kaybeden ama bir şekilde düze çıkan Windows’un doğum gününü bizler de Webtekno ailesi olarak kutluyoruz. Windows olmasaydı bugünkü bilgisayar dünyası muhtemelen olmayacaktı.