Yarış otomobili, Formula 1 denilince akla ilk gelen isim, elbette Enzo Ferrari olur. 1898 yılında doğan Ferrari efsanesi, hayatına yüzlerce başarı, onlarca otomobil ve birçok acı sığdırmış. Bu acıların en başında babası, abisi ve kendi öz oğlu bulunuyor.
Sahip olduğu mütevazı hayata rağmen son derece zor şartlar altında dünya efsanesi Ferrari'yi yaratmayı başaran Enzo Ferrari'yi, yaşanmışlıklarıyla birlikte tekrar anmak istedik.
1. Dünya Savaşı ve salgınla geçen bir gençlik
1898 yılının Şubat ayında İtalya’da dünyaya gelen Enzo Ferrari, orta gelirli bir ailenin çocuğuydu ve bu yüzden de mütevazı bir çocukluk geçirdi. İlgi odağı olmayı son derece seven Ferrari’nin daha çocukken aklında 3 farklı hayali vardı; spor muhabiri, yarış pilotu ya da opera sanatçısı olmak.
Hayallerin yanında bir de gerçekler vardı elbet. O dönemde bütün dünyayı etkisi altına alan Birinci Dünya Savaşı, Ferrari’nin de ailesini etkilemiş, Enzo henüz 18 yaşındayken abisini ve babasını savaşta yakalandıkları salgından dolayı kaybetmişti. İlerleyen dönemde tıpkı ailesindeki diğer erkek fertler gibi orduya giden Enzo, burada babası ve abisi gibi salgına yakalandı ancak salgını atlatıp iyileşmeyi başaran nadir kişilerden oldu.
Enzo, ordudan döndükten sonra daha çok küçükken kurduğu hayalleri üzerinde düşünmeye başladı ancak bu sefer önemli kriter, hangisinden para kazanabileceğiydi. Yarış pilotluğuna yönelmeyi tercih eden Enzo, ilk önce Fiat’a başvurdu ancak İtalya’nın durumu savaş sonrasında çok kötü olduğu için Fiat’tan olumlu bir yanıt alamadı.
Enzo, piste ilk kez Alpha Romeo ile ayak bastı
1920 yılında, Vespa için test sürüşleri yapmaya ve Alpha Romeo için yarışmaya başladı. Yaklaşık 12 yıl boyunca Alpha Romeo için yarışmaya devam eden Enzo, oğlu Dino Ferrari doğduktan sonra yarış pilotluğunu bırakıp, hayalindeki arabayı tasarlamak istedi ancak Alpha Romeo’nun ısrarlarına dayanamayarak takımda sportif direktörlüğü yapmaya başladı. İtalyan efsanesi, burada edindiği deneyimlerden kendi firmasını kurarken fazlasıyla faydalanacaktı.
1929 yılında kurduğu Scuderia Ferrari takımı, Enzo için bir hayal niteliğindeydi ancak genç yarış pilotu yönetim ve planlama konusunda o kadar iyiydi ki Scuderia Ferrari kısa bir süre içerisinde Alpha Romeo’nun resmi yarış takımı haline geldi.
Ferrari’nin ilk temelleri, doğduğu şehir Modena’da kuruldu
Artık hayallerinin peşinden koşma zamanının geldiğini düşünen Enzo, Alpha Romeo’yu bıraktı, doğduğu şehir Modena’ya gitti ve burada kendisine küçük bir atölye inşa etti. Enzo’nun ilk planı, yarış dünyası için değil kendisi için bir otomobil tasarlamaktı. Her şey çok güzel giderken İkinci Dünya Savaşı yüzünden yaşadığı yer bombalanmıştı ve Enzo, kepenkleri kapatarak günümüzde de Ferrari'nin merkezi olmaya devam eden Maranello’ya taşınmak zorunda kaldı.
Ferrari Marranello'nun fabrikasının son hali
Maranello’da sıfırdan kurduğu araba atölyesi, zaman geçtikçe bir fabrikaya dönüştü ve Enzo, kendi adını taşıyan ilk otomobili Ferrari Enzo’yu 1946 yılında tasarladı. Modena’da sadece kendisi için kurduğu atölyenin prensipleri de değişmişti çünkü Enzo’nun bu sırada artık para da kazanması gerekiyordu. Bu yüzden sadece yarış arabası değil, binek otomobiller de üretmeye başladı. Ferrari adını alan otomobil markası, zaman geçtikçe İtalya’da, daha sonrasında ise tüm dünyada büyük ses getirmeye başladı.
Takvimler 1950’yi gösterdiğinde Ferrari artık kendi altın çağını yaşamaya başlamıştı. Üst üste gelen Le Mans yarışı zaferleri, 250G ve 250GT modellerin piyasaya vurgun yapıp birer kült model haline gelmesi, Ferrari’nin gücüne güç katmaya başladı.
İşler her zaman iyi gitmedi
*Enzo Ferrari'nin oğlu Alfredo Dino Ferrari
Enzo Ferarri’nin yönetim konusundaki eksiklikleri, şirkette finansal sıkıntılara yol açtı ve Enzo mafyadan borç para istemek zorunda kaldı. Enzo, borcunu ödeyemedi ve danışabileceği ya da sığınabileceği de kimse yoktu.
Bu sırada Enzo, oğlu için Dino Ferrari adlı bir otomobil koleksiyonu çıkardı ve Dino bu modellerde klasik Ferrari logosunun kullanılmasına karşı çıktı. Hikayenin üzücü kısmında, bugün hala çözülemeyen iddialar bulunuyor. Bazı kaynaklar, 24 yaşında hayata veda eden Dino’nun ölümünden mafyayı suçlu tutarken, bazı kaynaklar da Dino’nun yüksek doz uyuşturucudan öldüğünü söylüyor. Bir başka kaynakta ise Dino’nun ölüm sebebi frengi olarak belirtiliyor.
Sebebi her ne olursa olsun, Dino’nun genç yaşta hayata veda etmesi Enzo için büyük travma oldu ve uzun bir süre toparlanamadı. Enzo kendine geldiği zaman Ferrari’yi hiç olmadığı kadar güçlü bir marka haline getirdi ve oğlunun anısına başladığı Ferrari Dino koleksiyonunu üretmeye devam etti. 1968 - 1976 yılları arasında üretilen modeller, markanın en çok satan otomobilleri haline geldi.
“Formula 1, Ferrari olmadan Formula 1 olmazdı”
Aslına bakacak olursanız Scuderia Ferrari, 1950’li yıllardan çok daha önce, 1929 yılında kurulmuştu. Enzo bu takım için Alpha Romeo ile o kadar çok münakaşaya girmişti ki Scuderia Ferrari'nin kendini F1 pistlerinde göstermesi, 50'li yılları buldu. Ferrari takımı bir yana, Enzo Ferrari'nin ürettiği otomobiller o güne kadar Le Mans, Formula 1 ve Formula 2 yarışlarında üstüste birincilikler almaya başladı. Her zaman azim ve hırsla ilerleyen Enzo, kendi markasının üretitği F2002 F1 aracının gelmiş geçmiş en iyi yarış otomobili olarak anılacağından habersizdi.
Yıl 1950 olduğunda, Scuderia Ferrari Monako'da gerçekleşen ilk Formula 1 yarışlarına katıldı. Scuderia Ferrari, Formula 1 pistlerinde adeta kaplan gibiydi ve ilk şampiyonluğunu sadece bir sene sonra, İngiltere'nin Silverstone pistinde aldı. Takım başarı üstüne başarı elde etse de çok sayıda Dünya Şampiyonu olamadığı için Enzo bir türlü tatmin olmuyordu. Enzo'yu tatmin edecek tek pilot Michael Schumacher, takıma Enzo öldükten tam 10 sene sonra gelecekti.
Enzo Ferrari, 90 yaşında hayata gözlerini yumdu
Daha çocuklukta başlayan hayaller, erken yaşta babasını ve abisini kaybetmesi, Enzo'nun erken olgunlaşmasına yol açmıştı. Tam her şey yoluna girdi derken İkinci Dünya Savaşı'nda yaşadığı yer bombalanmış, kendi tırnaklarıyla kazıyarak kurduğu Ferrari altın çağını yaşarken 24 yaşındaki oğlunu kaybetmişti. Hayat Enzo için hiçbir zaman kolay olmadı elbet ama kendi karakteri de bu zorluklara karşı şekillenmeyi başarmış ve daha çok kendi içine dönük bir insan haline gelmişti.
Yaşı ilerledikçe böbreklerinde oluşan rahatsızlık nedeniyle kendisini eskisi gibi sağlıklı hissetmeyen Enzo, 90 yıl dolu dolu yaşamıştı yaşamasına ancak bu kadar acının bir arada olduğu bir hayatta, tüm sevdikleri öldükten sonra da yaşamaya devam etmek onun için ne kadar iyiydi, bilemeyiz. Ferrari'nin kurucusu, Formula 1'in baba ismi ve efsanevi yarış pilotu Enzo Ferrari, 90 yaşında 14 Ağustos 1988'de, fabrikasının bulunduğu yer Maranello'da hayata gözlerini yumdu.
Enzo Ferrari ile ilgili az bilinen detaylar
- Enzo Ferrari, oğlunun trajik ölümünden sonra hiçbir zaman yas tutmayı bırakmayacağını belirtmek için siyah gözlük kullanmaya başladı.
- İtalya'da son derece popüler bir spor gazetsi olan Corriere dello Sports'un kurucusuydu.
- Ailesindeki neredeyse herkesi, çeşitli hastalıklar yüzünden kaybetti.
- 1978 yılına kadar Laura Dominica Garello ile evliydi ancak Lina Lardi adlı bir kadından gayriresmi bir çocuğu da bulunuyordu.
- Büyük şöhretine rağmen insan içine çıkmayı çok sevmezdi ve klostrofobisi yüzünden büyük sıkıntılar yaşadı.
- Aerodinamik konusunda birbiriyle yarışan üreticiler için "Aerodinami, sadece iyi motor üretemeyenler içindir." ifadelerinde bulunmuştu.
- Enzo'nun ölmeden önce onayladığı son model, Ferrari F40'tır.
- Ferrari'nin yıllardır kullandığı logo, İtalyan bir kontes tarafından Enzo'ya 1923 yılında hediye edilmişti.