Geride bıraktığımız bir yıl boyunca fiyatlardaki olağanüstü artışa rağmen otomobil satışları, 2021’in ilk iki ayında artış göstermeyi başarmıştı. Öyle ki; geride bıraktığımız ocak ve şubatta aylık bazda son 10 yılın satış rekoru kırılırken; bir önceki yılın aynı dönemine baktığımızda da yüzde 37,4’lük bir artış görülüyordu.
Dünya.com’un, sektörden isimlere dayandırdığı haberine göre nisan ayında otomobil fiyatlarına pek çok yeni otomobil almayı düşünenin hevesini kıracak bir zam gelecek. Kur ve faiz artışı nedeniyle gerçekleşecek zammın yüzde 6 seviyelerinde olacağı, hatta üst segmentlerde bu seviyeyi de aşması bekleniyor. Bu fiyat zammından en çok etkilenecek otomobiller ise yüzde 80 ÖTV diliminde yer alan orta segment araçlar olacak.
"Kur artışı nedeniyle otomobiller bir üst ÖTV dilmine girmeye başlıyor"
Otomobil fiyatlarında yaşanması beklenen fiyat artışı hakkında konuşan Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş. CEO’su Ali Haydar Bozkurt, açıklamalarında şu ifadelere yer verdi:
“Kurların artış ya da düşüşü, otomobil fiyatlarında anında bir değişime yol açmıyor. Burada en belirleyici unsur araçların stoklara ne zaman girdiği ve stok seviyeleri. Aslında önceki yıllara göre kıyasladığımızda, sıfır araç fiyatları döviz bazında artmamış gözüküyor. Fiyatlara, kur hareketlerine bağlı olarak yapılan TL artışları yansımış durumda.
Bunlar zaruri olarak yapılan artışlar. Bazı ürünlerin fiyatının döviz artışı kadar dahi artmadığı görülebilir. Euro 1 birim arttıysa, fiyatlara yansıması 0,3 birim seviyesinde oldu. Otomotiv sektöründe satışların seyrine en hızlı etki eden döviz kurunun seviyesidir. Döviz düşünce satışlar genel olarak artar.
Bu yılın kalan 9 ayında, yüksek faiz ve yüksek döviz kurunun satışlara olumsuz etki etme ihtimali de daha yüksek görünüyor. Ancak, fiyatlar daha fazla artmadan otomobil almak isteyen bir kesim var ki, onlar da pazarın hareketli geçmesine destek veriyorlar. Bir başka faktör de, kurların etkisiyle artan maliyetler. Bu nedenle, otomobillerin bir üst ÖTV dilimine girmeye başlaması söz konusu olabiliyor. Bu da satışları olumsuz etkiliyor.”
"Kur artışı henüz fiyatlara yansımadı"
Yalnızca kurun değil faiz artışının da fiyatlara olumsuz etkileyeceğini ifade eden Ford Otosan Pazarlama, Satış ve Satış Sonrası Genel Müdür Yardımcısı Özgür Yücetürk ise şu şekilde konuştu:
“Kurlarda artış, çok yakın zamanda gerçekleştiği için öncelikle biraz izlemek ve kurun hareketini gözlemlememiz gerek. Bugün fiyatlarımıza kurun artmasına bağlı olarak bir artışı yansımadı. Ancak kurdaki artış kalıcı olursa, belli bir süre içinde fiyatlara da maliyet artışı olarak yansıyacağını söyleyebiliriz.
Önümüzdeki dönemde fiyatların kura bağlı artması satış temposuna olumsuz yansıyabilir. Bununla birlikte satış temposuna etki eden diğer bir etken de tüketici kredileri. Son dönemde faizlerde yaşanan artış da bu anlamda satışlar üzerinde olumsuz etki üretebilir. Kur artışındaki hareketi izleyerek, satışlar üzerindeki etkisini önümüzdeki dönemde daha net görebiliriz.”
Yüzde 50 vergi diliminde kalabilen araçların fiyatlarında büyük bir değişiklik olmayacak
Mart ayında sunulan fiyat ve kredi kampanyalarının önümüzdeki dönemde de sunulmasının zor olduğunu ifade eden Yüce Auto Skoda Genel Müdürü Zafer Başar da konuyla ilgili olarak şu ifadeleri kullandı:
“Kur artışı henüz fiyatlara yansımadı. Ay sonuna kadar fiyatlarımızı muhafaza edeceğiz. Kur artışıyla birlikte faizler de artış gösterdi. Özellikle yüzde 80 vergi diliminde konumlanan araçlar için talepte yavaşlama ihtimali yüksek gözüküyor. Ancak yüzde 50 vergi dilimindeki araçların fiyat konumu ile birlikte buradaki araçların talebinin canlı kalmasını öngörüyoruz. Pazarın ilk 3 ayda beklenenden fazla olan büyümesinin ikinci çeyrekte daha sakin geçeceği öngörülebilir.
Ancak geçen sene pandemi nedeniyle olumsuz etkilenen 2. çeyrek sonuçlarına göre yine büyüme olacaktır. Markalar kampanyalarını kendi maliyet ve stok koşullarına göre belirlemektedir. Bugünkü şartlarda oluşan kur ve finansman koşullarını göz önüne aldığımızda mart ayında sunulan fiyat ve kredi kampanya koşullarının nisan ayında gerçekleşme şansının çok düşük bir ihtimale sahip olduğunu öngörüyoruz. Pazar koşullarını dinamik olarak takip edip siparişle siparişlerimizi tüketicilerimizin tercih edeceği özellik ve fiyat koşullarına uyumlu hale getirmek için çabalarımız devam edecek.”
Kurda düşüş olmazsa fiyatlar artmaya başlayacak
Kısa süre önce gerçekleşen kur artışının henüz fiyatlara yansımadığını belirten Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer, tüm sektörü etkileyecek fiyat artışlarıyla ilgili olarak şunları söyledi:
“Kur artışı henüz fiyatlara yansımadı. Ancak kurda bir gevşeme olmazsa kademeli olarak fiyatlara yansıma görebiliriz. Artan maliyetlerle beraber fiyatlarında yukarı çıkması vergisel olarak modelleri bir üst vergi dilimine getirebilir. Bu durum talepte bir azalma yaratabilir.
Henüz pazar beklentimizi değiştirmedik. Kurdaki bu değişimi bekliyoruz. Kampanyaların durumu tamamen talebin durumuna ve stoklara bağlı değişecektir. Fiyatların ne oranda yükseleceğini şimdiden kestirmek zor. Nisan ayı içerisinde durum biraz daha netleşir.”
Kısıtlamaların kalkmaya başlamasıyla birlikte ikinci el otomobil fiyatları da artmaya başlayacak
Geçtiğimiz dönemde de sizlere aktarmış olduğumuz üzere; ikinci el otomobil fiyatları geçtiğimiz aralık ayından bu yana küçük ancak düzenli bir düşüş görüyordu. Yaşanan son kur artışıyla birlikte ise ikinci el otomobil fiyatları, 3 ay aradan sonra ilk kez artmaya başladı. Garenta ve ikinciyeni.com Genel Müdürü Emre Ayyıldız, “Pandemi etkisiyle tam bir kapanma yaşanmazsa fiyatlardaki düşüşün bittiğini söyleyebiliriz” ifadelerini kullanırken; bahar aylarının gelmesi ve kısıtlamaların kalkmasıyla birlikte fiyatların yeniden artmaya başlayacağını söyledi.
Bildiğiniz gibi Türkiye’de satışa sunulan otomobiller, vergisiz fiyatlarının durumuna göre farklı ÖTV dilimlerine giriyorlar. Otomotiv sektöründen isimlerin açıklamalarına göre son kur artışı ile birlikte en düşük ÖTV dilimi olan yüzde 50’lik dilime giren otomobil sayısının 1-2 modele kadar düşmesi olası. An itibarıyla bu dilimdeki model sayısı 3-5 civarındaydı.
Kur artışı, bazı otomobillere sınıf atlatmış(!) oldu. Türkiye’de üretilen bazı modeller de dahil olmak üzere son kur artışı ile birlikte pek çok model yüzde 80 ÖTV dilimine ya girdi ya da sınıra yaklaştı. Sektör temsilcileri, ÖTV matrah dilimlerinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini ifade ederken; müşterilerin elindeki seçeneklerin azalmaması için tüm yerli modellerin yüzde 50’lik ÖTV dilimine alınması gerektiğini ifade ediyorlar.