Neredeyse tüm aerobik organizmaların hayatta kalması ve çoğalması için gerekli bir element olan oksijenin karmaşık organizmaların oluşumu ve gelişimiyle de yakından ilgisi bulunuyor. Yeni bir çalışma ise oksijenin mevcut yaşanabilir dünyamızı şekillendirmede oynadığı önemli role sistematik bir bakış sunuyor.
Küresel oksijen döngüsünü araştırmak, yer sistemlerinin evrimi, gezegenimizin jeolojik geçmişte yaşanabilirliği ve insan yaşamının geleceği hakkında değerli bilgiler sağlar. Jeoloji, jeokimya, jeobiyoloji ve atmosfer bilimi alanlarında çok sayıda araştırma oksijen döngüsü hakkındaki bilgimizi genişletmiştir. Bununla birlikte bu çalışmalar ayrı ayrı yapıldığı için bu kritik bilimsel konunun tek taraflı anlaşılmasına ve Dünya sisteminin farklı alanları arasındaki etkileşimlerin eksik bir sentezine yol açtı.
Oksijen döngüsündeki değişiklikler kapsamlı bir şekilde özetlendi:
Lanzhou Üniversitesi'nden Profesör Jianping Huang, Science China Earth Sciences'ın nisan sayısında bu konuyla ilgili yeni bir çalışmaya yayımladı. Önceki araştırmaların bir özetine dayanarak makale yazan yazarlar, yer sistemlerinin beş-küre bağlantılı bir modelini sundu ve yer sistem bilimlerindeki oksijen döngüsünün çekirdek konumunu açıklığa kavuşturdu.
Çalışmada, Büyük Oksidasyon Olayı (GOE) ve kitlesel yok oluşların yanı sıra oksijen döngüsündeki değişiklikler ve modern ve jeolojik zaman dahil olmak üzere, birçok zaman ölçeğinde gezegenimizin yaşanabilirliği üzerindeki etkisi kapsamlı bir şekilde özetlendi.
Konuyla ilgili "O2'yi hafife alıyoruz çünkü sadece orada ve her zaman soluyoruz ancak bizim gibi hayvanları hayatta tutmaya yetecek kadar olması milyarlarca yıl aldı" diyen Profesör Jianping Huang, oksijen döngüsünün uzun evrimi sırasında yavaş yavaş yaşanabilir bir Dünya oluştuğunu söylüyor.
Antropojenik faaliyetler oksijen döngüsü üzerinde güçlü bir etkiye sahip:
Mevcut insan faaliyetlerinin oksijen döngüsü ve biyolojik çeşitlilik üzerindeki etkileri de tartışılan konulardan biri. Bu noktada dünya tarihinde meydana gelen 5 büyük ölçekli tür yok oluşundan 4'ünün oksijen eksikliğiyle bağlantılı olduğunu belirten Profesör Huang, gezegenimizin şu anda insan faaliyetlerinin baskısı altında büyük ölçekli bir oksijen azalması yaşadığını söyledi.
Çalışmaya göre Antroposen'den bu yana antropojenik faaliyetler yavaş yavaş yer sistemlerini yerleşik yörüngesinden uzaklaştırdı ve oksijen döngüsü üzerinde güçlü bir etkiye yol açtı. Araştırmacılar, insan kaynaklı küresel oksijen döngüsünün bozulmasının, kontrol altına alınmadığı takdirde gezegenimizin yaşanabilirliğini büyük ölçüde azaltabileceğini söylüyor.