OBD, çok uzun zamandır dünya genelinde araç arızalarını gün yüzüne çıkarmak için kullanılan bir cihaz. Ülkemizde hem OBD 2 hem de ELM olarak da bilinen bu cihazın kullanım kolaylığı sayesinde sürücüler, gösterge panelinde yer almayan ve büyük önem arz eden arızaları, cihazı akıllı telefonlarıyla eşleştirerek görüntüleyebiliyorlar.
Çoğu şey de olduğu gibi OBD 2 kullanmanın da hem yararı hem de zararı bulunuyor. İkinci el araç alım satımlarında da kullanılabilen bu cihaz, alıcıyı özellikle kilometre bakımından kandırabiliyor. Tüm detaylarıyla bilrikte OBD 2 ve türevi cihazlar nedir, ne işe yarar ve zararları neler, birlikte inceleyelim.
OBD 2 nedir, ne işe yarar?
OBD 2, son derece küçük ve uygun fiyatlara da bulunabilen araç arıza tespit cihazıdır. Bu cihazlar bir nevi aracın beyniyle iletişim kurmanızı sağlar. Peki her model otomobille uyumlu mudur? Aracınız 2009 yılından sonra üretilmişse ve bir karbüratörü yoksa, evet. OBD 2 ve türevi cihazlar, enjeksiyon sistemi ile çalışan araçlarda çalışır. Tabii aynı marka OBD 2, her otomobilde çalışacak diye bir şey yok. Aracınıza en uygun OBD 2’yi almak için, satıcı ile mutlaka iletişime geçmeniz gerekir.
Bu cihaz sayesinde aracınızın beynine kaydetmiş olduğu her türlü bilgiyi, akıllı telefonlarınız üzerinden görüntüleyebilirsiniz. Herhangi bir arıza durumunda OBD 2, o arızayı koduyla birlikte gösterir ve kullanıcının da bu kodun ne anlama geldiğini araştırarak arızayı gidermesi gerekir. Örneğin OBD 2, akıllı telefonunuz üzerinden P0100 kodlu arızayı gösteriyorsa, bu kütle hava akış devresinde arıza olduğunu gösterir.
OBD 2 üzerinden hangi verilere ulaşabilirim?
Bu tür cihazlar daha önce de belirttiğimiz gibi aracınızın beyniyle iletişime geçmenizi sağlar. Anlık yakıt bilgisinden motor sıcaklığına, motora uygulanan yükten emme - egzos arızasına kadar birçok veriyi OBD 2 aracılığıyla görüntüleyebilirsiniz. OBD 2’nin sunacağı veriler için geliştirilmiş onlarca uygulama var. Bir uygulamada gösterilen veri, diğerinde gösterilemeyebiliyor ve bu yüzden birden fazla uygulama üzerinden aracınızı kontrol ederek işinizi sağlama almış olursunuz.
Her OBD 2 cihazının birbirinden farklılık gösterdiğini ve bazı cihazların yanlış bilgi aktarabileceğini de unutmamak lazım. Sonuçta bu tür cihazlar profesyonel kullanımlar için değil, sürücünün belirli başlı işlemleri kendi başına halledebilmesi ve araç hakkında daha sağlam bir hakimiyet kazanılması için tasarlanmış.
Arıza kaydı silmek ne işe yarar?
OBD 2 ve ELM gibi cihazlar sayesinde aracın beynine kaydolan ve halletmiş olduğunuz arızaları silebilirsiniz. Örneğin aracınızı yıkattınız ve motora biraz su kaçtı diyelim. Kaçan su yüzünden aracın beyni arıza verecektir ve buna uygun bir kod gösterecektir. Motora kaçan su seviyesi çok fazla değilse, su kuruduktan bir süre sonra bu arıza artık bir sorun teşkil etmeyecektir.
Arıza bir kere beyine kodlandığı için akıllı telefon üzerinden ya da gösterge paneli üzerinden bu arızayı almaya devam edeceksiniz. Arıza kodunun bir daha gösterilmemesi için OBD 2’yi kullanarak bu sorunu ortadan kaldırabilirsiniz.
Başka bir örnekte de aracın ampül arızası verdiğini ve ampülü değiştirdiğinizi varsayalım. Siz ampülü değiştirseniz bile ara sıra da olsa bu arıza lambası yanmaya devam eder ve bu uyarıyı durdurabilmenin tek yolu, OBD 2'ye bağlanıp arızayı silmekten geçer.
OBD 2 satın almadan önce;
OBD 2 satın almadan önce kapsamlı bir araştırma yapmanızı tavsiye ederiz. Her cihazın aynı işlemi yapmadığından daha önce de bahsetmiştik ve sizin sırf arıza silmek için aldığınız bir OBD 2’de bu özellik desteklenmiyor olabilir.
İnternette kısa bir araştırma yaptığımız zaman özellikle yeni versiyona sahip OBD 2 cihazların okuma işlemi yapabildiğini ancak arıza silemediğini görebiliyoruz. Birçok kullanıcı bu durumun önüne geçmek için çipin içerisindeki işlemcinin mutlaka PIC18F25K80 olmasını öneriyor. Hangi markayı ya da versiyonu alacak olursanız olun, satın almadan önce satıcıyla iletişime geçmenize ve kullanıcı yorumlarına dikkat etmenizde fayda var.
OBD II nasıl kullanılır?
OBD 2'yi ilk önce aracınızda bulunan OBD soketine takmak gereklidir. Bu soket çoğunlukla direksiyonun sol alt kısmında, sigorta kutusunun içerisinde bulunur. OBD 2'yi sokete taktıktan sonra Bluetooth aracılığıyla cihazı ve akıllı telefonunuzu eşleştirmeniz gereklidir.
Aracında dijital multimedya ekranı bulunan kullanıcılar, akıllı telefona gerek kalmadan OBD 2'yi direkt aracın multimedya ekranıyla eşleştirebilir. Eşleştirme işlemi tamamlandıktan sonra App Store ve Google Play’de bulunan OBD 2 uygulamalarından birkaçını indirin. Bu uygulamaları teker teker deneyerek hangisinin en iyi sonucu verdiğini kendi tecrübelerinize dayanarak deneyimleyebilirsiniz.
İkinci el otomobil satışlarında OBD cihazlarının bir etkisi olur mu?
Eğer satıcı değil, alıcı iseniz bu sorunun cevabı tamamen size kalmış. İkinci el otomobil satın alırken araç dışında dikkat etmeniz gereken en büyük unsur, oto ekspertizin kullandığı ekipmanlardır. İşi katakulliye getirmek isteyen bazı satıcılar, kilometre göstergesini sıfırlayarak aracını değerinden fazla bir fiyata satmaya çalışabilir. OBD 2 gibi cihazlar da bu işlemi fark edemediği için aracın gerçek kilometresini tespit edemez.
Günümüzde bazı ekspertizler, daha uygun fiyatlı olduğu için OBD 2 ve türevi cihazlar kullanmayı tercih ediyor ve bu da yukarıda bahsetmiş olduğumuz dolandırıcıların ekmeğine yağ sürüyor. Başınıza böyle bir olayın gelmesini engellemek için rapor alacağınız oto ekspertizlerin, dünya standartlarını karşılayan diagnoz sistemlerini kullandığından emin olmanız gerekiyor.
OBD II cihaz kullanmak ne kadar güvenli?
Bu tür cihazlar, ucuza kaçmadığınız sürece büyük sorun teşkil etmiyor. Yapmanız gereken tek şey yorumları güzel olan, aracınızla uyumlu ve kullanıcısını pişman etmemiş cihazları satın almak olmalı. Kalitesiz ürünleri tercih etmek, soketin girdiği portun yanmasına ve dolayısıyla aracın sigortasında, hatta beyninde arızalanmaya yol açabilir.
OBD 2 ile ilgili yapılan en büyük şikayetler arasında cihazın aküyü çok hızlı tükettiği paylaşılmış. Bu yüzden arabayı park ettikten sonra cihazı portundan çıkarıp yanınıza almakta fayda var. Aksi taktirde OBD 2, gece boyunca akünün ömründen yemeye devam edebilir.