Zaman zaman herkes etrafında olup bitenler sonucunda sıkılır, daralır ve bunalıma girer. Bu hemen hemen her insanın başına gelebilecek olağan bir durumdur. Eğer bu kötü ruh hali ve diğer semptomlar iki haftadan uzun sürüyorsa depresyona girmiş olabilirsiniz. Eğer depresyona girdiğinizi düşünüyorsanız da evham yapmayın, özellikle erken teşhis bu bozukluk için oldukça önemli bir konu. Bugün sizlere depresyonun belirtilerini anlatacağız.
Koronavirüs pandemisi nedeniyle hepimizin sosyal hayatı zorunlu olarak kısıtlandı. Bu durum virüse yakalanmamak adına gerekli bir durum, ancak elbette ki bazı sorunlar yaratıyor. Depresyon da tam kapanma döneminde patlama yaşaması beklenen rahatsızlıklardan. Peki, bu süreçte içinizde anlam veremediğiniz bir karamsarlık, sıkkınlık oluştuysa bunun sebebi depresyon olabilir mi? Gelin depresyonun olası belirtileri ve yapmanız gerekenlere bakalım.
Depresyon nedir?
Depresyon, ruh halinde ve duygu durumunuzda en az 2 hafta süreyle yaşanan çökme durumlarını belirtir. Bu süreçte birey zihinsel olarak karamsarlaşır ve kötü düşüncelerle kendi iç dünyasına döner. Ayrıca depresyona giren insanların kendine zarar verme ihtimali olduğu için önlem alınması gereken rahatsızlıklardan biridir. Küresel olarak her yaştan 300 milyondan fazla insanın bu depresyondan muzdarip olduğu düşünülürken, Dünya Sağlık Örgütü'ne göre dünya çapında engelliliğin başlıca nedenleri arasında yer alır. Majör depresyondan mevsimsel afektif bozukluğa kadar pek çok türü bulunan depresyon, insan hayatını da oldukça olumsuz etkiliyor.
Depresyonun bilimsel nedenleri nedir?
Depresyon bozukluğu, işin özünde beynimizdeki hormonal dengelerin bozulması sonucu oluşur. Beyinde bulunan seratonin ve noradrenalin hormonları sinir hücreleri arasındaki sinaps isimli boşluklarda ciddi bir azalma yaşar. Bu azalma sonucunda kişinin duyguları depresifleşir. Depresyonun neden yaşandığı ile ilgili hala araştırmalar devam etse de aslında vücudun kendini koruma mekanizmasından biri olarak görülüyor. Bedenimizin geliştirdiği savunma stratejisi sonucunda tehlike veya bir yenilgiye karşılık olarak kapanma ve hareketsizlik oluşumu oluşturarak enerjiyi korumak ve hayatta kalmaya yardımcı olmayı sağlıyor.
Depresyonun türleri var mıdır?
İnsanı duygusal olarak büyük bir çöküntüye sokan ve psikolojik bir rahatsızlık olan depresyonun pek çok çeşidi bulunur. Depresyon türleri ise şu şekilde:
- Major depresyon (en sık karşılaşılan klasik depresyon)
- Distimi depresyon (kalıcı depresif bozukluk)
- Perinatal depresyon (Doğum sonrası depresyon)
- Psikotik depresyon (Yanlış sabit inançlara inanıp başkalarının duyamayacağı veya göremeyeceği halüsinasyonları hissetmektedir)
- Mevsimsel afektif bozukluk (Güneş ışığının daha az olduğu aylarda yaşanan depresyon çeşidi)
- Durumsal depresyon
Depresyonun belirtileri nelerdir?
Depresyonu son derece özet bir şekilde anlattığımıza göre artık genel belirtilere geçebiliriz. Depresyonun pek çok belirtisi bulunuyor. Bunlardan bazılarının sizde olması depresyona girdiğiniz anlamına da gelmeyebilir. Eğer içinizde böyle bir şüphe varsa kesinlikle bir sağlık hizmetine başvurmanız gerekiyor. Hadi gelin şimdi depresyonun belirtilerine yakından bakalım.
- Üzgün ve anlamsız hissetme
- Stres
- Hiçbir şeyden zevk alamama
- Hızlı kilo alma veya kaybetme
- Aşırı hareketlilik veya uyuşukluk hali
- Nedensiz yorgunluk hali
- İntihar düşünceleri
- Uyku bozukluğu
- İştah bozukluğu
- Yenilgi hissi
- Kalıtsallık (Aile bireylerinde bulunuyorsa depresyon riski daha yüksektir)
- Bir türlü konsantre olamama
Üzgün ve anlamsız hissetme
Depresyonun en çok bilinen sorunlarının başında sürekli üzgün olma ve hayata dair bir anlam bulamama sorunu geliyor.
Stres
Pek çok rahatsızlığın oluşmasının asıl sebebi olan stres, depresyona da yol açabilir. Yaşanan olaylar sonucunda stres oluşumu bireyi karanlığın içine çekebilir.
Hiçbir şeyden zevk alamama
Normalde severek içtiğiniz kahvenin tadı, görünce mutlu olduğunuz sevgiliniz ve genel olarak zevk aldığınız tüm durumlara karşı kayıtsızlık durumu depresyona girdiğinizin bir işaretçisi olabilir.
Hızlı kilo alma veya kaybetme
Hayata dair tüm isteğinizi kaybettiğinizde vücudunuz da buna tepki vermeye başlayacaktır. Genel olarak hiçbir şey yapmadığınız için kilo alabileceğiniz gibi yemek yemeyi de bırakma ihtimaline karşı kilo kaybı da yaşanabilir.
Aşırı hareketlilik veya uyuşukluk hali
Depresyona giren insanlarda aşırı hareketlilik veya tam tersi olan uyuşukluk hali görülebilir.
Nedensiz yorgunluk hali
Depresyona giren bir insan kendini sürekli yorgun hissedebilir. Sosyalleşmeyi tamamen kapatıp günün uzun saatleri yataktan çıkmama durumlarında depresyondan şüphelenebilirsiniz. Elbette bu durum tek başına bir kıstas değildir.
İntihar düşünceleri
Depresyonun en tehlikeli düşüncelerinden biri de intihardır. Hayattan zevk almayan ve tek kurtuluşunun ölüm olduğunu düşünen insanlar, bu duruma gelmeden tedaviye alınmalıdır.
Uyku bozukluğu
Depresyona giren insanlarda uyku bozuklukları da görülebilir. Bu rahatsızlık fazla uyku veya az uyku olarak görülebilir.
Yenilgi hissi
Depresyonun belirtilerinden birisi de yenilgi hissidir. Başarısız olduğunu düşünüp iyice karamsarlığa düşüyorsanız depresyona girme ihtimaliniz bulunuyor.
Kalıtsallık (Aile bireylerinde bulunuyorsa depresyon riski daha yüksektir)
Depresyon, tıpkı diyabet hastalığı gibi kalıtsal yollardan taşınabilen bir rahatsızlıkdır. Yani ailenizde depresyon varsa sizde de olma ihtimali daha yüksek oluyor.
Bir türlü konsantre olamama
İşiniz, ikili ilişkileriniz, kısacası normalde günlük yaşamınızda karşınıza çıkan pek çok şey için konsantrasyona ihtiyaç duyarız. Eğer son dönemde konsantrasyonunu kaybedip yukarıda saydığımız diğer belirtilerden de muzdaripseniz depresyona girmiş olabilirsiniz.
Depresyon önlenebilir mi?
"Yaşamayan bilemez" diyeceğimiz türden bir rahatsızlık olan depresyonu önlemek için kullanılan kesin bir yol ne yazık ki yok. Bu noktada kişiler kendi iç dünyasında bunu bir çözüme kavuşturmalı. Özgüveninizi artırıp stresi kontrol altında tutmak bu konuda atabileceğiniz en önemli adım olacaktır.
Depresyon nasıl tedavi edilebilir?
Pek çok rahatsızlık gibi depresyonun de tedavisi vardır. Depresyon; ilaç, psikoterapi, elektrokonvülsif ve aerobik egzersiz yöntemiyle tedavi ediliyor. Hafif depresyonlarda aerobik egzersizler öneriliyor, ancak bu konuda kararı vermesi gereken kişiler elbette doktorlar. Eğer sizlerde de yukarıda saydığımız durumlardan bazıları bulunuyorsa bir doktorla görüşmenizi öneriyorum. Hiç de hafife alınmayacak bir rahatsızlık olan depresyon, geç kalındığında ciddi sorunlar çıkarabilir.
Koronavirüs pandemisi nedeniyle yaşadığımız kısıtlamalar sonucunda pek çoğumuzun stres seviyesi tavan yaptı. Sosyalleşemediğimiz için can sıkıntımız ve karamsarlığımız da artmaya başladı. COVID-19'la iç içe olduğumuz bu dönemde tüm dünya genelinde depresyonda da ciddi bir artış yaşandı. O sebeple kendinizi kötü hissetseniz de "Yok ya bir şeyim yoktur" diyerek süreci geciktirerek daha zor bir hale getirmemenizi öneriyorum.
Kaynaklar:
https://www.nature.com/articles/d41586-021-00175-z
https://www.psychologytoday.com/us/basics/depression/signs-depression
https://www.psychologytoday.com/us/basics/depression/causes-depression
https://www.psychologytoday.com/us/basics/depression/treatment-depression