Salgın, kısıtlamalar, aşı, varyantlar, yeni kısıtlamalar derken hayatımızın 1,5 yılı pandemi ile boğuşarak geçti. Bu süreçte maçlar seyircisiz oynandı, sinema ve tiyatro salonları kapatıldı, müsabakalar ertelendi, evlerimize kapandık. Salgın sebebiyle ertelenen önemli etkinliklerden biri de 2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları olmuştu.
Geçtiğimiz sene halk sağlığını korumak amacıyla ertelenen Tokyo Olimpiyatları'nın, bu sene salgın henüz sona ermemiş olsa da gerçekleştirileceği açıklandı. Bu da beraberinde pek çok eleştiriyi getirdi ve can sıkıcı bazı senaryoların ortaya çıkmasına sebep oldu. Eleştirilerin merkezinde ise olimpiyatların yeni varyantların oluşumunda ve dağılımında etkili olabileceği ihtimali vardı.
Önlemler alınsa da yetersiz kaldı:
Olimpiyatların hem Japonya'daki yerel halkın hem de sporcuların ve tüm katılımcıların sağlığını olumsuz etkilememesi için erteleme süreci boyunca pek çok çalışma yapıldı. Olimpiyat köyünde filtreleme sistemleri, özel oda düzenlemeleri yapıldı. Düzenli ve sık test uygulaması için gerekli çalışmalar gerçekleştirildi. Ayrıca planlama, sporcuların ve diğer katılımcıların bir nevi 'karantinada' olacağı şekilde düzenlendi. Olimpiyat köyü, organizasyon boyunca dışarıyla bağlantısı olmayacak bir planlama ile hazırlandı.
Ancak tüm bu önlemlere rağmen henüz olimpiyatlar başlamadan, bazı sporcularda ve basın mensuplarında pozitif vakalar tespit edildi ve karantina uygulamaları başladı. Japonya'da olimpiyatların düzenlenmesine karşı olan kesim, pozitif vakalar sonrası organizasyonu eleştiri yağmuruna tuttu.
Tokyo'da vaka sayıları ve bulaşma oranları yükselişte:
"Lütfen herkes için ülkenizde kalın. Olimpiyatlara hayır!"
Olimpiyatın böylesi bir dönemde düzenlenmesine yönelik önlemlerle bir halk sağlığı uzmanı olan Brian McCloskey ilgileniyor. McCloskey, olimpiyatlar için Tokyo'ya gelen kişilerin yüzde 85'inin aşılanmış olacağını söylüyor.
Fakat aynı durum ev sahibi ülke için geçerli değil. Japonya'da aşı oranları yüzde 22'lerde ve bu gelişmiş ülkeler arasında en düşük oran. Ayrıca hastalığı geçirmiş kişi oranı da oldukça düşük olduğu için genel olarak Japonya halkının hastalığa karşı antikoru bulunmuyor. Bu da olası bir yayılma durumunda ülke nüfusunun negatif etkilenebileceği anlamına geliyor.
Tokyo'da son günlerde vaka sayıları ve bulaşma oranı da yükselişe geçmiş durumda. Şehirde yapılan bir anket ise yükselişten olimpiyatlarla gelen hareketliliği sorumlu tutuyor ve organizasyonun düzenlenmesini yanlış buluyor.
Olimpiyatlar gerçekten ciddi risk teşkil ediyor mu?
Bir virolog olan Hitoshi Oshitani, olimpiyatları 'güvenli' bir şekilde gerçekleştirmenin ve sorunsuz sonlandırmanın mümkün olmadığını düşünüyor. Times'a verdiği bir röportajda "Çok sayıda vakası olmayan ve herhangi bir varyantı olmayan bir dizi ülke var. Olimpiyatları virüsü bu ülkelere yaymak için bir fırsat haline getirmemeliyiz. İnsanların aşılandığı ABD ve İngiltere için fazla risk yok. Ancak dünyadaki çoğu ülkede aşı yok'' şeklinde konuşan Oshitani, olimpiyatların virüs varyantlarını yayabileceği noktasına dikkat çekiyor.
Ayrıca ABD'li bir grup araştırmacı, benzer endişeleri paylaştıkları bir açıklama yayınladı. Araştırmacılar arasında yer alan Samuel Scarpino, ''Anlaşılan o ki olimpiyatları düzenlemeye büyük bir değer veriliyor. Çünkü, aşısı olmayan ve nüfusta esasen mevcut bağışıklığı olmayan bir ülkede insanları toplu bir ortamda bir araya getirmek kesinlikle çok riskli'' diyerek Japonya'da bağışıklığı olmayan kişilerin riske atıldığını ifade etti.
Ekip ayrıca olimpiyat organizatörlerinin bazı önlemlerinin koronavirüs pandemisi ile ilgili güncel olmayan bilgiler kullanılarak alınan önlemler olduğunu söyledi. Farklı türde maskelere ve kişisel koruyucu ekipmanlara izin vermek, özel teknoloji yerine kişi takibi için telefon uygulamalarını kullanmak, ortak oda kullanımı ve 'arada bir odaları camları açarak havalandırmak' gibi öneriler, 'yetersiz ve masraftan kaçılmış' olarak değerlendirildi.
Esas korku yeni varyantların ortaya çıkması ve sporcularla dünyaya yayılması:
Bildiğiniz üzere koronavirüsü sürekli yeniden 'daha riskli' hale getiren şey virüsün varyantları. Adapte olan ve gelişen varyantlar daha bulaşıcı, daha öldürücü olmak gibi riskler taşıyor. Olimpiyatların yeni varyantların oluşması ve yayılması için 'harika' bir ortam olduğu da düşünülüyor. Scarpino, olimpiyatların virüs için 'süper evrimsel bir olay' olabileceği söylüyor. Bu söylemine göre farklı konumlardan, farklı bağışıklık seviyelerine sahip insanların bir araya geldiği bir ortamda virüsün evrimleşmesi kolaylaşabilir ve daha bulaşıcı ya da daha öldürücü bir varyantın oluşup yayılmasına sebep olabilir.