Cinsel yönelimler, cinsiyet kimlikleri günümüzün en çok konuşulan konularından biri. Her an yeni bir cinsel terim duyabiliyoruz çünkü artık değer verilen cinsellik, aşk veya ilişkilere tek bir yaklaşım yok.
Aslında eskiden de yoktu fakat özgürlüklerin genişlemesi sayesinde bu terimleri neyse ki daha sık duymaya başladık.
İşte bu terimlerden bazıları ve açıklamaları:
Heteroseksüel: Farklı cinsiyete ilgi duyan kişiler.
Homoseksüel: Aynı cinsiyete ilgi duyan kişiler.
Cisgender: Toplumsal cinsiyeti ile biyolojik cinsiyeti aynı olan kişiler için kullanılan terim.
Kuir veya Queer: Heteroseksüel veya cisgender olmayan, cinsiyet kimliği, cinsel yönelim veya her ikisini de içine alan bir şemsiye terimdir.
Lezbiyen: Kadın bireylere karşı fiziksel ve/veya duygusal çekim hisseden dişidir.
Gey: "Gey" sözcüğü, Oxford İngilizce Sözlük'te "eşcinsel kişi (genellikle erkek)" olarak tanımlanır. "Eşcinsel erkek" anlamında bir kelime olmayışı konusundaki eksikliği gidermek için ilk olarak bu anlamda kullanılan "gey" kelimesi, zamanla eşcinsel kişi olarak da kullanılmaya başlanmıştır.
Biseksüel: Hem kadınlara hem erkeklere yönelik romantik ve/veya cinsel hisleri olan kişilerdir.
Trans/Transeksüel: Belirli bir cinsin fiziksel karakteristikleri ile doğduğu halde duygusal ve psikolojik anlamda kendisini diğer cinse ait hisseden kimsedir.
Transseksüel kişiler istekleri hâlinde kendilerini tanımladıkları cinsiyete kalıcı geçiş yaparken tıbbi yardım alabilirler. Bu geçiş sürecinde hormon terapisi ve cinsiyet değiştirme ameliyatı gibi uygulamalarla bedenlerinin tanımlandıkları cinsiyete uyum sağlaması amaçlanır.
Travesti: Genellikle cinsel haz almak amacıyla, karşı cinsin kıyafetlerini giyen kişilerdir. Travestilerin çoğu erkektir. Travestilik bir transgender türüdür ve sıkça transeksüellikle karıştırılır.
Travestilik bir cinsel yönelim değildir. Bir travesti heteroseksüel ya da eşcinsel olabilir.
Drag queen: Eğlence veya moda için genellikle abartılı feminen tavırlar ve toplumsal kadın rolleri benimseyerek kadın kıyafetleri giyen kişidir.
Drag queen kişilikler genellikle erkekler tarafından yaratılır.
Crossdresser (kısaca CD): Karşı cins ile özdeşleşmiş kıyafetleri giyen kimse. Kadın ise erkek kıyafetleri, erkek ise kadın kıyafetleri giyen kimsedir.
Antiseksüalizm: Cinsel ilişkiye ve cinselliğe karşı olma veya düşmanlık tutumudur.
Bi-curious: Temelde heteroseksüel ya da eşcinsel olan ancak zaman zaman temel cinsel yönelimi dışında kalan ilişkilere girmeye olumsuz bakmayan kişileri tanımlamak için kullanılan terimdir.
Non-binary veya genderqueer: Cinsiyet kimliklerinin maskülen veya feminen olmayan, yani ikili cinsiyet sınıflandırmasının dışındaki kimliklerini kapsayan bir spektrumudur.
Birçok non-binary birey, kendisini doğduğu cinsiyetten farklı bir cinsiyetle tanımladığından non-binary kimlikleri transgender şemsiyesinin kapsamı altına da girebilir.
İnterseksüel: Hem erkeksi hem de kadınsı cinsiyet özelliklerine sahip olan kişilerdir. İnterseksüel olmak için çift cinsiyetli olmak gerekmez. Birey, içinde hem erkek hem kadın özellikleri taşıyabilir ve her iki cinse de duygusal ve/veya cinsel bir çekim hissedebilir.
Heteronormativite: Heteroseksüelliğin toplumsal ve doğal norm olarak kabul edilmesi veya bu kabulü içeren kültürel yapı. Biyolojik olduğu kadar toplumsal da bir iddiadır.
Toplumsal ve kültürel bir yapı olarak, "insanlık ile heteroseksüelliğin eşanlamlı olduğu"iddiasını içerir ve dolayısıyla insanın kadın ve erkek olarak birbirini tamamlayan iki ayrık ve zıddına yönelimli cinsiyetten olduğu kabulünü barındırır.
Heteroataerkillik: Cis erkeklerin ve heteroseksüellerin, cis dişilerin ve diğer cinsel yönelimlerin ve cinsiyet kimliklerinin üzerinde yetkiye sahip olduğu sosyopolitik bir sistemdir.
Bu terim, kadınlara yönelik ayrımcılıkla LGBTİ bireylere yönelik ayrımcılığın aynı cinsiyetçi sosyal ilkeden kaynaklandığını vurgular.
Hermafrodit: Hem erkek hem de dişi üreme organı bulunduran canlılara verilen addır.
Coming out ve Outing: Kişinin cinsel yönelimini veya cinsi kimliğini, uygun gördüğü kişilere, "kendi isteğiyle" beyan etmesidir.
Outing (ortaya çıkarmak) ise, eşcinsel bir bireyin cinsel yöneliminin, "kendi isteği olmaksızın", topluma ifşa edilmesidir.
Bu duruma maruz kalmış ünlü kişiler arasında daha önce evlenip baba olmuş, cinsel yönelimi öğrenildiğinde toplum tarafından yargılanmış şarkıcı Elton John ve yazar Oscar Wilde da vardır.
Panseksüel: Bu yönelimi olan kişiler karşı tarafın cinsiyetine bakmaksızın ilgi duyabilmektedir, bu nedenle kendilerini cinsiyet körü olarak da tanımlayabilirler.
Panseksüellik bazen biseksüellik ile karıştırılsa da, aralarındaki fark panseksüellerin biseksüellerden farklı olarak agender, bigenderlere de ilgi duyabilmeleridir.
Hetero-esnek: Heteroseksüel yönelimin ağır bastığı fakat genellikle "denemek" için karşı cinsle ilişkiye girebilen kişilerdir.
Homo-esnek: Temelde eşcinsel olup karşı cinsle de ilişkiye girme fikrine olumsuz bakmayan, bu fikrin ters gelmediği veya nadiren karşı cinsle birlikte olan kişileri tanımlamak için kullanılır.
Aseksüel: Herhangi birine yönelik cinsel çekim eksikliği veya cinsel etkinlikte ilgi düşüklüğü veya yokluğu yaşayan kişilerdir.
Gri aseksüellik: Aseksüellik ve cinsellik arasındaki gri alan olarak kabul edilir ve bu alanda bir kişi yalnızca ara sıra cinsel çekicilik yaşayabilir.
Demiseksüel: Muhtemel bir partnerle güçlü bir duygusal bağ kurana kadar cinsel çekicilik yaşamayan kişilerdir.
Ace Flux: Bu kişiler, kendilerini belirli bir dönem için demiseksüel olarak tanımlarken, bir başka zaman da aseksüel olarak tanımlayabilir ve ace spektrumdaki yönelimler arasında geçişler yaşayabilir.
Quoiseksüel ya da WTFseksüel: Bu kişiler cinsel ve duygusal ya da cinsel olmayan çekimler arasındaki farkı ayıramayan kişilerdir. Yani, cinsel anlamda, deneyimledikleri şeyin cinsel bir çekim/dürtü olup olmadığını söyleyemezler.
En basit haliyle, cinsel bir çekim yaşıyor musunuz sorusuna aseksüeller, kolaylıkla hayır diyebilirken, quoiseksüel kişiler bu soruya evet ya da hayır diyemezler.
Hasbian: Eskiden lezbiyen, ancak şimdi tercihi erkeklerden yana olan kadın.
Cupioseksüel: Cinsel bir çekim söz konusunu olmaksızın, cinsel ilişki arzulayan kişileri ifade eden bir cinsel yönelimdir.
Akoiseksüel: Kişinin karşılığını kendi bedeninde istemeksizin cinsel bir çekim/eylem içerisinde bulunması durumudur.
Yani; akoiseksüel kişiler, kendilerinde meydana gelebilecek cinsel bir uyarılmadan hoşnut olmazlar fakat, partnerlerini cinsel anlamda etkiliyor/uyarıyor olmalarından zevk alırlar.
Aphotiromantik: Herhangi bir biçimde romantik çekim deneyimlemeyen ve romantik bir ilişki içerisinde bulunmak istemeyen insanları ifade eden, aro spektruma düşen bir romantik yönelimdir.
Aphotiromantik kişiler, tıpkı diğer romantik yönelimlerde olduğu gibi farklı cinsel yönelimlere sahip olabilirler.
Resiproseksüel: Önce karşısındaki tarafından cinsel olarak arzulandığını anlamadan, o kişiye cinsel çekim hissetmeyenlere verilen adlandırma.
Cinsiyet bükücü: Cinsiyetlerden beklenen rolleri büken kişidir. Cinsiyet bükme kimi zaman toplumsal aktivizm olarak görülür. Homofobi, transfobi, kadın düşmanlığı ve erkek düşmanlığına karşı çıkış olarak okunabilir.
Kimi cinsiyet bükücüler doğumda kendilerine atanan cinsiyeti kabul ederler ancak onun gerektiği rollere bürünmeyi reddederler. Bu isyan androginos giysiler, tavırlar ve alışılagelmedik cinsiyet rolleri içerebilir. Kimi cinsiyet bükücüler kendilerini trans veya non-binary olarak tanımlayabilir.
Kaynak: Psychology Today, Vikipedi, Uplifers