Satın alacağımız ikinci el otomobil ne durumda olursa olsun, yeter ki kilometresi düşük olsun diye düşünüyoruz. Yani istenilen, az kullanılmış bir otomobil satın almak. Ancak kullanıcıların bu hassasiyeti, ikinci el otomobil satıcıları tarafından suistimal edilmeye açıktır. Pek çok farklı yöntem kullanılarak araçların kilometrelerinin düşürüldüğü ve ederinden çok daha yüksek fiyatlara satıldığı biliniyor.
En basit tanımıyla nitelikli dolandırıcılık olan bu işlem, ikinci el otomobil piyasasında satıcılar tarafından en sık başvurulan dolandırma yöntemlerinden bir tanesi. Çünkü uygulaması en basit ve sonucu en karlı işlem olarak görülüyor. Peki, kilometresi düşürülmüş araç nasıl anlaşılır? Satın almak istediğiniz aracın kilometresi ile oynanıp oynanmadığını görmek için uygulayabileceğiniz bazı yöntemler var.
Araç kilometresi nedir?
Otomobillerin katettiği her bir kilometre, mekanik ya da elektronik sayaçlara kaydedilir. Halk arasında bu kullanım, araç kilometresi olarak geçer. Modern araçlar düzenli bakım yapıldığı takdirde sorunsuz olarak 500 bin kilometre yol yapabilmektedir. Önemli olan bu süreç boyunca motor bakımının sağlıklı bir şekilde yapılmış olmasıdır.
Araç kilometresi nasıl düşürülür?
Eski tip araçlarda katedilen kilometre mekanik sayaçlara kaydedilir. Mekanik sayaç elle sökülerek kolay bir şekilde araç kilometresi düşürülebilir. Bunun yerine araca yeni bir mekanik sayaç takmak da mümkündür. Böylece sanki bir kaza sonucu yeni sayaç takıldığı da söylenebilir.
Modern araçlarda ise kilometre elektronik sayaçlara kaydedilir. Elektronik sayaçlarda kayıtlı kilometrenin düşürülmesi için araç beynine müdahale edilir. Aracın çipi ya da yazılımı değiştirilebilir. Mekanik sayaçlarda olduğu gibi elektronik sayaçlarda da sıfırdan yeni bir gösterge paneli takmak mümkündür.
Özetlemek gerekirse bir araç ister mekanik, ister elektronik sayaca sahip olsun; bir usta tarafından araç kilometresi kolayca değiştirilebilir. Yapılan bu işlem sonucu araç kilometresi düşürüldüğü zaman Yargıtay 23. Dairesi tarafından alınan emsal karara göre bu durum nitelikli dolandırıcılık suçu kapsamında değerlendirilir. Yani yapmayın.
Kilometresi düşürülmüş araç muayeneden geçer mi?
Araç kilometresi düşürmek nitelikli dolandırıcılık kapsamında değerlendirilse de bazı eski tip araçların 100 bin kilometre sonrası sayacı kendi kendini sıfırladığı biliniyor. Aynı şekilde kaza sonrası hasar alan mekanik ya da elektronik sayaçlar yenilenmek zorunda kalmış olabilir.
Tüm bu nedenleri göz önüne alan TÜVTÜRK, muayene sırasında sayaç üzerinde bir oynama görüldüğü zaman bu durumu ağır kusurlu olarak değerlendirmemektedir. Sayacı ile oynanmış araç, hafif kusurlu olarak kabul edilir ve muayeneden geçer. Yani bir aracın muayenelerinin tam olması, onun kilometresi ile oynanmadığı anlamına gelmez.
Kilometresi düşürülmüş araç nasıl anlaşılır?
- Aracın bakım kayıtlarını incelenmelidir.
- Araç plaka numarası ve motor şasi numarası 5664’e SMS atılarak Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi sorgulaması yapılmalıdır.
- Araç muayene kayıtları incelenmelidir.
- Aracın sigorta şirketindeki kayıtlı bilgileri incelenmelidir.
- Araç donanım yıpranmasının, bahsedilen kilometreye uygun olup olmadığına bakılmalıdır.
- Aracın anlık güç ölçüm sonuçları değerlendirilmelidir.
- Aracın yağ tüketimi incelenmelidir.
- Aracın lastik değişiminin nedenleri değerlendirilmelidir.
Kilometresi düşürülmüş aracı anlamak için bu yöntemlerden bazılarını ya da hepsini birden uygulayabilirsiniz. Bu yöntemler, genel olarak aracın durumu ile iddia edilen kilometrenin araca verdiği zararın kıyaslamasını yapar. Düşük kilometredeki bir aracın yıpranma payı az çok bellidir.
Tüm bu yöntemleri uygulamanıza rağmen aracın kilometresi ile oynanıp oynanmadığını anlamanız mümkün olmayabilir. Sonuçta bu insanlar dolandırıcı, bu yöntemleri onlar da biliyor. Kilometresi düşürüldükten sonra araçta yapılacak ufak değişiklikler bu durumu anlamanızı imkansız hale getirebilir.
Kilometresi düşürülmüş aracı anlamanın en kesin yöntemi resmi, bağımsız bir ekspertiz tarafından aracın muayene edilmesidir. Bağımsız bir ekspertiz tarafından yapılan muayenenin ücreti biraz göz korkutucu olsa da göz göre göre dolandırılmaktan iyidir. Çünkü bu muayene sırasında aracın kör noktalarına kaydedilmiş olan kilometre bilgileri bile ortaya çıkacaktır.
İkinci el otomobil satın alırken dolandırılmamak için dikkat etmeniz gerekenler:
- Aracı ilk sahibinden almaya çalışın.
- İkinci el otomobil sahibinin tanıdığınız, güvendiğiniz biri olmasına ya da böyle bir insanın tanıdığı olmasına dikkat edin.
- Piyasa fiyatının altında satılan araçlara şüpheyle yaklaşın.
- Acil satılık ve benzeri cezbedici ilanlara karşı dikkatli olun.
- Araç donanımında yapılan en ufak değişikliğin bile gerçek nedenini öğrenin.
- Satın alacağınız otomobilin daha önce ticari araç, şirket aracı, kiralık araç, kamu aracı olarak kullanılmadığından emin olun.
Yapılan şikayetler sonucu görülmüştür ki ülkemizde satılan 5 yaşından büyük ve 150 bin kilometrenin altındaki araçların %40’ı, kilometresi düşürülmüş araçlardır. Oldukça basit ve karlı bir işlem olduğu için araç kilometresi düşürülmesi en sık başvurulan dolandırıcılık yöntemlerinden biridir.
Aracın kilometresinin düşürülmesi belki de en az zararlı olan yöntemdir. Arkası başka, önü başka marka olan araçlar bile görmedik mi? Özellikle son zamanlarda ikinci el otomobil fiyatları büyük bir yükselişe geçmişken satın alımlar sırasında biraz daha özen göstermek son derece önemlidir.
Kilometresi düşürülmüş araç nasıl anlaşılır, ikinci el otomobil alırken dolandırılmamak için nelere dikkat etmeli gibi merak edilen soruları yanıtladık. Maalesef kötü insanlarla her yerde karşılaşmak mümkün. Bu nedenle özellikle otomobil alımı gibi yüksek ücretler ödediğimiz alışverişlerden önce biraz daha özenli davranmak zorundayız.