Tükettiğimiz tüm gıdalara dikkat etmeliyiz çünkü her şeyin fazlası vücuda zarar verir. Öyle ki kas gelişimi için bir numaralı ihtiyacımız olan protein bile normalden fazla alınırsa vücutta ürik asit birikmesine ve gut hastalığına neden olur. Gut hastalığı uzun yıllardır kralların hastalığı, zenginlerin hastalığı olarak bilinir. Hatta Kanuni Sultan Süleyman’ın bile ölüm nedenlerinden biri olarak söylenir.
Kırmızı et, sakatat ve deniz ürünleri başta olmak üzere yoğun protein içeren gıdalar parçalanırken ürik asit açığa çıkar ve bu ürik asit dışarı atılmadığı zaman gut hastalığına neden olur. Bu hastalık gece vakti ansızın gelen ve ayak eklemlerinde ortaya çıkan korkunç iltihap ataklarıyla kendini gösterir. Gelin gut hastalığı nedir, nasıl geçer, evde tedavi yöntemleri nelerdir daha yakından inceleyelim.
Gut hastalığı nedir?
Gut hastalığı en geniş tanımıyla bir eklem iltihabı hastalığıdır. Genel olarak fazla protein alımı sonrası kana karışan ürik asit birikir ve dışarı atılamaz. Dışarı atılmayan ürik asit ayak başparmağı başta olmak üzere diğer ayak eklemlerinde kristalleşerek ağrı ve hassasiyete neden olan bir iltihap oluşturur.
Gut hastalığı belirtileri nelerdir?
Gut hastalığı devam eden bir belirti sürecine sahip değildir. Vücutta ürik asit birikir ve en sonunda bir gece vakti ayak başparmağı ekleminde korkunç bir ağrı ile ortaya çıkar. Gut atağı olarak isimlendirilen bu durum yılda birkaç kez olabileceği gibi ürik asit miktarı arttıkça çok daha sık meydana gelir.
Gut atağı bir anda başlar. Hasta ya uykusundan uyanacak kadar güçlü bir ağrı hisseder ya da uyandığı zaman durumu fark eder. Ağrı başlamasından sonraki 4 ile 12 saat arasında ağrı artacaktır. Atak bölgesinde şişlik, kızarıklık, ağrı ve hassasiyet oluştuğu için hasta eklemlerini normal bir şekilde hareket ettiremez.
Gut atağı nerede olur?
Gut atağının çoğu zaman ilk ortaya çıktığı yer ayak başparmağı eklemidir. Ayak bileği, diz ve ilerleyen zamanlarda omurga sisteminde bile iltihap oluşturabilir. Gut atağı her zaman eklemlerde meydana gelir çünkü ürik asit gece kan sıcaklığı azalınca eklemlerde toplanarak kristalize bir hal alır.
Gut hastalığı neden olur?
Proteinin parçalanması ile ürik asit açığa çıkar ve kana karışır. Böbrek bu kandaki ürik asidi süzer ve idrar yoluyla dışarı atar. Eğer vücutta olması gerektiğinden çok daha fazla ürik asit varsa ya da böbrek sorunu yaşanıyorsa ürik asit dışarı atılamaz ve gut hastalığına neden olur.
Gut hastalarının mutlaka yapması gerekenler:
- Günde en az 8 bardak su içmek.
- Hızlı kilo vermek yerine az az dengeli bir şekilde kilo kaybetmek.
- Sık sık ve az az yemek.
- Alkolden, özellikle biradan uzak durmak.
- Gazlı içeceklerden uzak durmak.
- Şekerli gıdalardan uzak durmak.
- Mayalı yiyecekleri sınırlamak.
- Kırmızı et tüketimini sınırlandırmak.
- Sakatat tüketimini sınırlandırmak.
- Deniz ürünleri tüketimini sınırlandırmak.
- Katı yağlar yerine zeytinyağı kullanmak.
- Baklagil tüketimini sınırlandırmak.
- Kızarmış yumurta yerine haşlanmış yumurta yemek.
- Mutlaka düzenli egzersiz yapmak.
- Sabahları elma sirkeli su içmek.
- C vitamini takviyesi almak.
- 3 günde bir, bir bardak maydanoz suyu içmek.
- Atak sırasında kan sulandırıcı ilaçlar kullanmamak.
Gut atağı sırasında ne yapılmalı:
Maalesef gut atağı sırasında yapılacak pek fazla şey yoktur. Eğer daha önce tanı koyulduysa doktorunuz tarafından verilen kolşisin içeren ilaçlardan kullanabilirsiniz. Ağrının azalması için eklem ağrılarına iyi gelen ağrı kesicilerden kullanabilirsiniz. Atak yaşanan bölge çok sıcak olacağı için buz rahatlatabilir ancak ürik asit kristallerini güçlendireceği için çok uzun süre buz kullanılmamalıdır.
Gut hastalığı tanısı nasıl konur?
Gut hastalığı tanısı en kolay konulan hastalıklardan bir tanesidir. Atak sırasında röntgen ya da MR çekilmesi ile tespit edilir. Atak anında değilse doktorunuz tarafından istenecek standart bir kan testi sonucuyla da tespit edilebilir. Duruma göre doktor tarafından ürik asit düzenleyici ilaç verilebilir.
Normal kişilerin kanındaki ürik asit seviyesinin üst sınırı 7 mg/dl’dir. Ancak gut hastalarında bu oran 7-9 mg/dl hatta daha yüksek olabilir. Gut hastalığı ürik asidin yüksek olması kaynaklı bir hastalık olsa da tanı konulması için tek etken yüksek ürik asit düzeyi değildir. Kesin bir tanı için atak anında iltihaplı bölgeden sıvı alınıp analiz yapılabilir.
Kanda ürik asit birikmesi ve eklemlerde kristalleşmesi sonucu ortaya çıkan gut hastalığı nedir, nasıl tedavi edilir gibi merak edilen soruları yanıtladık ve konu hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır, bu tür bir problem yaşadığınız zaman mutlaka bir doktora danışmalısınız.