Hayvanlar toplumumuzda uzun yıllardan beri seviliyor ve besleniyor. Kedi ve köpek başta olmak üzere evlerimizde veya bahçelerimizde beslediğimiz pek çok dostumuz var. Bugünkü içeriğimizde bu dostlarımızın sağlığına zararlı olacak besinlerden bahsedeceğiz. Yemek masasına oturduğunuzda masum bir şekilde bakan gözlerine dayanamayarak yemeğinizden küçük bir parça veriyor olabilirsiniz, bende kendi köpeğime bu tarz küçük kaçamakları çok yaptım dostlarım. Elbette her eylem bir tecrübedir. Kendi köpeğim bir hafta önce hayatını kaybedince yaptığım şeyin aslında çok da iyi bir şey olmadığını çok sert bir şekilde görmüş oldum.
Henüz 10 yaşındayken hayatını kaybeden köpeğim Thorin'de duyduğum üzüntü ve vicdan azabını ne kadar az insan çekerse o kadar huzurlu olacağımı hissediyorum. O sebeple, bu içerikte evcil hayvan beslerken nelere dikkat etmeniz gerektiği, neleri yemesinin zararlı olacağı gibi sorulara cevap bulabileceksiniz. Evet, ben de biliyorum boncuk boncuk gözleriyle masadaki yemekten kendine pay isterlerken çok tatlı olduklarını, ancak o tek lokma bile yaşları ilerlediğinde ciddi sağlık sorunları yaşamalarına sebep olabilir. O sebeple "onun" iyiliği için beslenme düzenine dikkat etmek gerekiyor.
Ayrıca evcil hayvanlarımız dışında dışarıdaki dostlarımızı da unutmamalıyız. Çöplere attığımız ya da yemeleri için verdiğimiz gıdalara çok dikkat etmeliyiz. Evde kalan yemeği vermek yerine alacağınız mama dışarıdaki dostlarınızı da çok daha fazla mutlu edecektir.
Evcil hayvanınızı nasıl beslemek gerekiyor?
Bu içerikte güvenilir kaynaklardan yararlanmaya çalıştım. Ayrıca kendi köpeğim Thorin'i kurtarmak için verdiğim uğraşlarda veteriner hekimlerden aldığım bilgilere de yer vereceğim. "Amaan şu kadarcık kedi, bunun yediğinden ne olacak" diyerek bir evcil hayvan sahiplenmek çok doğru bir hamle değil. Tıpkı bir insan bebeği gibi evcil hayvanlarımız da bizim sorumluluğumuzda ve onlara ihtiyaç duydukları sağlıklı hayatı sunmamız gerekiyor. Marketten en ucuz salamı alıp yedirmek kedi veya köpeğinizin sağlıksız beslenmesine neden olacaktır.
Evcil hayvanınızı nasıl beslemeniz gerektiğine değinmeden önce nasıl beslememeniz gerektiğine bakalım. Kediler bizi büyük kediler sanıyor olsa da biz kedi değiliz ve bizim farklı bir metobolizmamız var. Bu sebeple bizim sindirebildiğimiz yemeklerle kedi ve köpek dostlarımızın sindirdikleri aynı olmuyor. Örneğin bizim afiyetle yediğimiz bir çikolata, köpekler için ölümcül sonuçlar doğurabilir. Onların yemesi gereken besinlerin yer aldığı bir mama, evcil hayvanınızın sağlıklı olmasını sağlayacaktır.
Neden yemek yerine kedi veya köpek maması vermemiz gerekiyor?
Evde şöyle bol salçalı bir yemek varken kim napsın köpek mamasını diye düşünebilirsiniz, ancak bu yanlış bir tutumdur. Evinize aldığınız arkadaşınız sizden kalanları yemek zorunda değildir. Yemeğinizin içerisinde katacağınız tuz, biber, kimyon, soğan ve çok daha fazla gıda dostlarınızın midesine zarar verecektir. Bu da mide yanması, gastrit, ülser gibi rahatsızlıklara neden olur. Daha da kötüsü evinizde bulunan besinler muhtemelen kedi veya köpeğinizin ihtiyaç duydukları besinleri dengeli bir şekilde sunmayacaktır.
Örneğin evde tavuk vardı ve afiyetle yedikten sonra kemikleri dostunuza verdiniz. Bu, hemen hemen herkesin yaptığı bir şey, ancak kedi veya köpeğinizin ağzına bıçak gibi keskin bir şey verdiğinizi unutmamalısınız. Belki yıllarca bir şey olmadı ama ters şekilde yutulan bir kemik parçası ciddi kesilmelere veya tıkanmalara neden olabilir.
Tüm bu sorunlar nedeniyle evcil hayvanlarımıza planlı ve belirli bir ölçekte olmak üzere mama yedirmeliyiz. Elbette seçeceğimiz mama da çok önemli. Marketten 15 kilogramı 80 TL'lik mamalar çok da sağlıklı bir alternatif olmayacaktır. Dostunuza alacağınız en sağlıklı mama veterinere danışarak alacağınız mama olacaktır. Kedi veya köpeğinizin cinsi, kilosu, sosyal durumu ve olası sağlık sorunlarına göre en uygun mamayı ve günlük ihtiyacını size söyleyecektir. Peki illa hep mama olmaz ben kendim de besleyeceğim diyorsanız dikkat etmeniz gereken besinler neler? Hadi gelin şimdi kedi ve köpek dostlarımızın kesinlikle yememesi gereken besinlere bakalım.
Kedi ve köpeklerin kesinlikle yememesi gereken besinler
- Avokado
- Alkol
- Kahve
- Çikolata
- Soğan ve sarımsak
- Üzüm
- Narenciye (Portakal, limon, mandalina)
- Çiğ et ve yumurta
- Makademya fıstığı
- Süt ve süt ürünleri
- Beyaz ekmek
- Çiğ hamur
- Yapay tatlandırıcı (Ksilitol)
Avokado
Son zamanda ülkemizde popüler olmaya başlayan Avokado meyvesi, içerisinde bulunan yüksek yağ değeri nedeniyle tüylü dostlarımıza zarar verir. Ayrıca içerisinde bulunan büyük ve kaygan çekirdek çok kolay bir şekilde yutulabilir ve tıkanıklığa yol açabilir. Bunun sonucunda da ameliyat gerektirebilir. Avodako dışında şeftali, erik gibi çekirdekli besinlerin hepsi tıkanıklık riski nedeniyle tehlikeli kabul edilmektedir.
Alkol
Kendi beslediğim dostlarımdan gördüğüm kadarıyla kedi ve köpeklerin alkolle araları pek iyi değil, ancak bazıları da garip bir şekilde sevebiliyor. (Arkadaşımın biraya bayılan bir köpeği vardı.) Ancak kedi ve köpekler sarhoşluk etkilerinde biz insanlara kıyasla çok daha hassas durumdalar. Kiloları bizden daha az olan dostlarımız tıpkı insanlarda olduğu gibi alkol zehirlenmesi yaşayabilirler. Üstelik bu zehirlenme için insanlara göre daha az alkol almaları da yeterli olacaktır.
Kahve
Benim gibi sabahları uyanır uyanmaz bir fincan kahve içmeden güne başlayamayan biriyseniz fincanınızın bittiğinden emin olmalısınız. Kahvenin içerisinde bulunan kafein, kedi ve köpekler için son derece risklidir. Kedi ve köpeklerde uyarıcı görevi gören kahve; kalp atış hızının artmasına, yüksek tansiyona, titremelere ve hatta nöbetlere yol açabilmektedir.
Çikolata
Evcil hayvanlarımıza zarar veren besinler arasında belki de en bilineni çikolata. Bu tatlı besin, içerisindeki kakao nedeniyle kusma, dehidrasyon, karın ağrısı, kas titremeleri, düzensiz kalp ritmi, nöbetlere yol açabiliyor. Çikolatanın içerisindeki süt ve şeker yeteri kadar zararlıyken en büyük zarar kakao bitkisinin içindeki kafein ve teobrominden gelir. Bu sebeple sütlü çikolataya nazaran bitter çikolata evcil hayvanlarınız için çok daha zararlı bir besin.
Soğan ve sarımsak
Allium bitki ailesinin üyeleri olan soğan, sarımsak, pırasa gibi gıdalar, kedi ve köpeklerinizde kırmızı kan hücrelerine zarar verebiliyor. Bu da köpeğinizin anemi olmasına sebep olabilir. Özellikle çiğ ve büyük miktarlarda yenildiğinde ciddi sorunlar oluşabileceğini belirtelim.
Üzüm (Kuru üzüm dahil)
Son derece zararsız görünen üzüm; kedi ve köpek dostlarımıza son derece zararlı etkiler bırakıyor. Sadece normali değil kuru üzümde de aynı etkiye neden olan rahatsızlıkların başında ise böbrek sorunu yer alıyor. Örneğin içerisinde birkaç kuru üzüm bulunan kurabiyeyi kedinize verirseniz, böbrek yetmezliğine sebep olabilirsiniz.
Narenciye (Portakal, limon, mandalina)
Turunçgiller olarak da bilinen portakal, mandalina, limon, greyfurt gibi meyveleri kapsayan bu grupta bulunan sitrik asit, kedi ve köpek dostlarımızda tahrişe ve merkezi sinir sisteminde oluşacak sorunlara neden olabilir. Evcil hayvanlar tarafından alınan bu gıdaların küçük dozları mide rahatsızlığına sebep olurken, ileri dozlarda çok daha ciddi olaylarla karşılaşılabilir.
Çiğ et ve yumurta
Son yıllarda çiğ et diyetleri köpeklerde iyice popüler olmaya başladı. Ancak evcil hayvanınıza çiğ et veya yumurta vermeden önce çok dikkatli olmanız gerektiğini bilmek gerekiyor. Çiğ et ve yumurtalarda insanlar için de zararlı olan Salmonella ve E. coli gibi zararlı bakteriler yer alıyor. Ayrıca evcil dostlarınıza çiğ yumurta vermek biotin adlı B vitaminini engelleyen "acidin" isimli bir enzim içerir. Bu da dostunuzun derisi ve tüyünde çeşitli sorunların oluşmasına neden olur.
Makademya fıstığı
Köpeklerin midelerini tahriş edebilecek yüksek yağa sahip bu fıstık çeşidi, aynı zamanda nedeni bilinmeyen bir durumdan dolayı köpekler için toksik bir yiyecek. Köpeğinizin vücut ağırlığının kilogramı başına 2 adet fıstık yemek, geçici felce sebep olabilir. Ayrıca en kötü senaryoda felç, şiddetli halsizlik, mide bulantısı gibi hastalıklara neden olabilir.
Süt ve süt ürünleri
Bazı insanlar laktoz intoleransına sahip olduğu için sütü sindirmekte zorlanırlar. Kedi ve köpeklerde ise bu durum çok daha yaygın. Bu sebeple de kedi ve köpeklerin süt, peynir, dondurma gibi besinler tüketmemesi gerekiyor.
Beyaz ekmek
Bu aralar artan fiyatlarıyla andığımız beyaz ekmekler, evcil hayvanlarımıza zararsız diye verdiğimiz bir besin kaynağı. Ancak ticari ekmeklerin içerisinde bulunan ek gıdalar evcil hayvanların pankreasına zarar verir. Bu sebeple dostunuzu güncelerce hastaneye götürmeniz gerekebilir.
Çiğ hamur
Ekmek yapımına az çok hakimseniz bu besinleri şişirmek için maya kullanıldığını biliyorsunuzdur. Evcil hayvanınız çiğ hamur yediğinde midesinde bu besin genişlemeye devam ediyor. Bunun sonucunda da ağrı ve bağırsak yolunda tıkanıklık gibi ciddi sorunlar oluşabiliyor. Ayrıca çiğ hamurda bulunan maya, alkol zehirlenmesine yol açabilecek etanol de üretiyor.
Yapay tatlandırıcı (Ksilitol)
Aslında ksilitol bir yiyecek değil, ancak yediğimiz pek çok şeyin içinde bulunuyor. Şeker, sakız, unlu mamüller ve pek çok hazır gıdada bulunan bu yapay tatlandırıcı, dostlarımızın kan şekerinin düşmesine ve ileri seviyede karaciğer yetmezliğine neden olabiliyor.