Toplumda küçük yaştaki bireylerin, etrafında olan bitenden haberdar olmadığı gibi bir algı yer edinmiş olsa da son zamanlarda bunun yıkıldığını görüyoruz. Artık insanların kişiliğini oluşturmasında, çok küçük yaşlardan itibaren çevresini gözlemlemesinin etkili olduğu biliniyor.
Mizah, stresle başa çıkmak, arkadaş edinmek, öğrenmek, yaratıcı olmak için son derece önemli evrensel bir yol olsa da bireylerde nasıl ortaya çıktığı bilinmiyor. Amerika’da bir grup bilim insanı, çocukların mizah anlayışlarının nasıl geliştiğini anlamak için ebeveynlerle bir anket çalışması düzenledi.
Çocuklar mizahı taklit ederek öğreniyor
ABD, Birleşik Krallık ve Avustralya’dan yaklaşık 700 ebeveynin katılımıyla gerçekleştirilen anket çalışması; çocuk gelişiminde etkili olan model alma kuramının, mizah yeteneğinin gelişmesinde de son derece etkili olduğunu gösterdi. Ankete göre, insanlar hayatlarının ilk yıllarında mizahı taklit etmeye ve üretmeye başlıyor.
20 sorunun yer aldığı Erken Mizah Anketi’nde ebeveynlere ilk olarak çocukların 0-4 yaş aralığında gülüp gülmediği, sözlü ya da fiziksel mizahı taklit edip etmediği soruldu. Ardından “başkalarıyla dalga geçmek, kedilerin beş bacağı var gibi absürt şeyler söylemek, kavramları karıştırmak/saçmalamak” gibi belirli mizah türlerinden örnek verilerek “Çocuğunuz hiç bu tür şakalar yapan birini gördü mü?” gibi sorular soruldu.
Çocuklar, mizahla bir yaşından önce tanışıyor
Katılımcıların %75’inden fazlası, çocuklarının henüz iki aylıkken gülmeye başladığını söyledi. Neredeyse tüm ebeveynler, bir yaşına gelen çocuklarının kahkahalar atmaya başladığını belirtti. Davranış Araştırma Yöntemleri dergisinde yayınlanan çalışmada, çocuğun milleti veya ebeveyninin eğitim seviyesi ne olursa olsun mizahın gelişmesinin yaşa bağlı net tutarlı bir model olduğu bildirildi. Çalışmayı yürüten yazarlar, çocukların mizahı öncelikle taklit ettiğini ardından da kendilerinin üretmeye başladığını söyledi.
Anket sonuçlarına göre;
- Bir yaşındaki çocukların %50’sinden fazlası, nesneleri yanlış kullanarak, kovalayarak, dalga geçerek ya da garip kelimeler icat ederek komiklik yapmaya başlıyor.
- İki yaşlarına gelindiğinde hemen hemen tüm çocuklar su sıçratmak, insanları itmek gibi daha agresif şakalar yapmaya başlıyor.
- Üç yaşındaki çocuklar ise hayvanların çıkardığı sesleri taklit ederek ya da nesneleri bilerek yanlış adlandırarak kendi şakalarını üretmeye başlıyorlar.
Araştırmacılar, anket sonuçlarının; mizahın motor, sosyal ve dil becerilerimizle birlikte geliştiğini öne süren diğer çalışmaları desteklediğini belirtti. Çalışma, mizahın ortaya çıkışında net bir zaman çizelgesi sunmasa da mizahın hayatımızda çok küçük yaşlardan itibaren var olduğunu gösterdi.