Denisova ismi verilen tür, modern insan olan Homo Sapiens’in yakın akrabası olarak nitelendiriliyor. Binlerce yıl önce genellikle Sibirya’da yaşayan bu türler, insanoğlunun evrimi hakkında bilim insanlarına önemli veriler sağlayarak tarihe ışık tutuyor. Yayımlanan yeni bir araştırma da bu türdeki insanların gezegenimizde neler yaptığı ve türümüzü nasıl etkilediği ile ilgili yeni bilgileri ortaya çıkarıyor.
Trends in Ecology&Evolution’da yayımlanan çalışma, Denisova insanlarının dünyanın en yüksek ve en geniş platosu olan ‘Tibet Platosu’na modern insanlardan çok daha uzun zaman önce ev sahipliği yapmış olabileceğini ortaya çıkardı.
Denisovalılar, Homo Sapiens’ten önce Tibet Platosu’na yerleşmiş olabilir
Himalaya Platosu olarak da adlandırılan Tibet Platosu, deniz seviyesinden ortalama 4.000 metre yükseklikte yer alıyor ve bu sebeple ‘dünyanın çatısı’ olarak da nitelendiriliyor. Moğolistan, Çin ve Rusya’da yer alan bu bölge, Homo Sapiens’in kalıcı olarak yerleştiği son yerlerden biri olarak kabul ediliyordu. Daha önceki araştırmalar bu platonun başka insanlar tarafından yerleşim yeri olarak kullanıldığını gösterse de bu durumun ne zaman ve hangi türler tarafından gerçekleştirildiği bilinmiyordu.
Yayımlanan yeni araştırma da bu konuyla ilgili yeni fikirler ortaya attı. Araştırmacılar, hem arkeolojik hem de genetik kanıtları birleştirerek dünyanın en yüksek ve en geniş platosuna insanların ne zaman yerleştiğini bulmaya çalıştı. Oluşturulan modellerin incelenmesi sonucunda da insan atalarının bölgede tahmin edilenden daha uzun zaman önce yaşamış olabileceği ortaya çıktı.
Modern insanlar, Denisova insanları sayesinde oksijen eksikliğine adapte olmuş olabilir
Buna ek olarak mevcut kanıtların, Homo Sapiens’in platoda 30.000 ila 40.000 yıl önce kalıcı bir yerleşim yeri olarak kullanılabileceğini gösterdiğini belirtmek gerek. Uzmanlara göre yapılan DNA analizleri, Doğu Asya’da bulunan Denisovalılar ile modern insanlar arasında gerçekleşen bir ‘melezleme’ olayı, insanların bu düşük oksijenli ortama yerleşmesine vesile olmuş olabilir.
Araştırmacılardan Nicolas Zwyns de bu durumla ilgili, “Denisovalıların yüksek irtifaya adapte olup olmadıklarını tam olarak bilemiyoruz; ancak bazı genlerin bize aktarılması, binlerce yıl sonra türümüzün hipoksiye (oksijen eksikliği) uyum sağlamasına neden olmuş olabilir” ifadelerini kullandı.
Bilim insanlarına göre arkeolojik kanıtlar, Denisovalıların Tibet Platosu’nda yaklaşık olarak 160.000 yıl önce yaşadığını ortaya çıkardı. Ancak bu insan türlerinin uzun yıllar boyunca platoyu bir ‘yerleşim yeri’ olarak kullanıp kullanmadıkları bilinmiyor. Yani bölgenin Denisova insanları tarafından ara sıra ziyaret ediliyor olma ihtimali de mevcut.
Kısaca araştırma, Tibet Platosu’nda bulunan Denisovalılar ve Homo Sapien arasında gerçekleşen ‘melezleme’ ihtimalinin, modern insanların oksijen eksikliğine dayanmasını sağlamada ve bu bölgede yaşam kurmasına önemli bir etkisi olabileceğini gösteriyor. Yine de konu hakkındaki araştırmaların şu an yetersiz olduğu, kesin bilgilere ulaşılamadığı ve hipotezlerin doğrulanamadığı uzmanlar tarafından vurgulanıyor.