Dünyanın en zengin insanı Elon Musk, 2020 yılının ağustos ayında sahibi olduğu Neuralink isimli şirket tarafından geliştirilen ‘beyin çipi’ni tanıtmıştı. İnsan beynine implante edilebilen beyin-bilgisayar arayüzleri geliştiren şirket, v.09 cihazı ile insanlığın geleceği için ‘çığır açıcı’ gelişmelere ön ayak olmayı ve birçok tıbbi konuya çözüm getirebilmeyi umuyor.
2021 başlarında cihazın bir maymun üzerinde de başarılı olduğu belirtilen cihaz hakkında geçtiğimiz günlerde yeni gelişmeler yaşanmıştı. Bizim de sizlere aktardığımız bu haberde şirketin, insanlı deneyleri yürütecek uzmanlar için iş ilanı açtığı belirtilmiş ve klinik deneylerin yakında başlayabileceği aktarılmıştı. Ancak birçok bilim insanı, Musk’ın bu planı ile ilgili endişelerini dile getirmeye başladı.
‘Teknoloji hakkında yeterince açıklama yok’
Gelen haberlere göre bazı bilim insanları, Musk’ın insan beynine çip yerleştirme hedefleri konusunda endişeli. Uzmanlar, deneylere katılacak olan katılımcıların için bu tarz teknolojilerin önemli riskler doğurabileceğini düşünüyor. Wiconsin-Madison Üniversitesi’nden Dr. Karola Kreitmair de bu insanlardan biri.
Kreitmeir çip ile ilgili yaptığı açıklamalarda, “Bu tür bir teknolojinin kullanılabilir hâle gelmesi sonucunda oluşabilecek etkiler hakkında yeterli kamuoyu söylemi olduğunu düşünmüyorum. Kâr amacı güden şirketlerin bu tarz amaçları konusunda biraz şüpheliyim. Umarım gerçekten insanlara yardım etmek istiyorlardır” ifadelerine yer vererek düşüncelerini aktardı.
‘Ticari kazançlar için sömürülebilir’
Neuralink’in amacı felç gibi nörolojik hastalıkların üstesinden gelebilen bir teknolojiyi insanlığa sunmak. Ancak Elon Musk, bu teknolojinin çok daha ileri seviyeye ulaşabileceğini ve makineler tarafından geride bırakılmamak için insanlar ve yapay zekâ arasında ‘ortak bir yaşam’ oluşturulabilmesini umuyor.
Uzmanlar da Neuralink’in bu amaçları konusunda kafalarında soru işaretleri olduğunu aktarıyor. New York’ta bulunan SUNY Upstate Üniversitesi’nden Dr. Syd Johnson da bu amaçlar ile ilgili, “Eğer gerçekten felçli bireyler için geliştirilmesi isteniyorsa, pazarın çok küçük olduğu, fiyatların da pahalı olduğu unutulmamalıdır. Bu tarz niş ürünler, ticari kazançlar için sömürülüp kullanılma riskine sahip” ifadelerini kullandı.
Etik kaygılar ortaya çıkabilir
The Daily Beast isimli internet sitesine demeçler veren diğer bilim insanları ise projeden temkinli bir şekilde umutlu olduklarını; ancak Musk ve şirketin henüz ele almadığı konular olduğunu ifade etti. Bir klinik deney katılımcısının fikrini değiştirip çıkmak isteyebileceğini aktaran uzmanlar, ters giden durumlar için gereken teknolojinin mevcut olmama ihtimaline vurgu yaptı.
Bunun yanı sıra uzmanlar, çipler insanların beynindeyken Neuralink şirketinin iflas etmesi durumunda neler olacağını da sorguladı. Şirketin bir başka kuruluşa satılırsa müşteri verilerinin ne olacağı da uzmanların endişelendiği konular arasında yer aldı. Ayrıca implante edilebilen bu cihazların ne kadar süreyle beyinde durabileceği, gerekli güncellemelerin tüm insanlara sağlanıp sağlanamayacağı da gelen yorumlar arasında yer aldı.
Son olarak, eğer teknoloji istenilen seviyeye ulaşırsa oluşabilecek etik kaygıların da altı çizildi. Dr. Kreitmair, çipin tıp konusunda işe yarama ihtimalinin bulunduğunu; ancak ileride bu cihazı kullanarak bazı kötü amaçlı insanların, cihazı kullanarak kişisel verilere erişme gibi korkutucu hamleler yapabileceğini aktardı. Farklı bilim insanları da bu teknolojinin hükümetler ve şirketler gibi yerler tarafından kullanılabileceğini ve ‘özgürlüğün son kalesi’ olarak tanımlanan beynimizi kısıtlayabileceğini kaydetti.