Erkeklerde yaşlanma ile birlikte beyaz kan hücrelerindeki Y kromozomunda kayıplar yaşandığı uzun yıllardır biliniyordu. Bilim insanları, yıllar içerisinde yaptıkları pek çok araştırmada bu Y kromozomu kaybının alzheimerdan kansere, hatta daha kısa yaşam süresine kadar pek çok konuyla bağlantılı olduğunu ortaya koymuşlardı.
Y kromozomu eksikliği 70 yaşın üzerindeki erkeklerin %40'ında gözlemlenen bir durum ve ciddi sağlık sorunları yarattığı biliniyor. Araştırmacılar da tam da bu sebeple duruma daha yakında bakma kararı aldılar ve kritik bir sonuca ulaştılar: kalp hastalıklarına etkisi...
Y kromozomu kaybı ciddi kalp hastalıklarına neden oluyor
Araştırma ekibi, Y kromozomu kaybının etkilerini daha iyi gözlemleyebilmek için CRISPR'den yararlandı. Fareler üzerinde yapılan deneyde bazı farelerin kemik iliklerinde Y kromozomları, CRISPR ile düzenlenerek belirli hücrelerden çıkarıldı. Ardından bu farelerin sağlıkları, Y kromozomları olduğu gibi korunan fareler ile karşılaştırıldı.
Elde edilen sonuçlar göre bu fareler diğer Y kromozomu olan farelerden daha kısa yaşadılar ve kalp dokularını kalınlaştıran ve kalp yetmezliği ile bağlantılı fibrozis isimli bir durumla karşılaştılar.
Y kromozomu kaybının neden bu kadar ölümcül olduğu bulunmuş olabilir
Araştırmacılar, bulguları insan verileri ile karşılaştırmak için yaklaşık 10 yıllık bir araştırma olan UK Biobank çalışmasından derlenen verileri de analiz ettiler. İncelemeler ve deneyler sonucunda erkeklerde Y kromozomu kaybının etkileri iyice araştırıldı.
Bunun sonucunda Y kromozomu kaybının daha genç yaşta ölme ve Alzheimer gibi yaşa bağlı rahatsızlıklardan muzdarip olma ihtimalinin daha yüksek olmasının yanı sıra kalp hastalıkları ve kalp yetmezliğine doğrudan etkisi olduğunu tespit ettiler.
Çalışmanın başlangıcında kanlarında mLOY bulunan erkeklerin ortalama 11 yıllık takip süresi boyunca kalp yetmezliği ve diğer kardiyovasküler hastalıklardan ölme riskinin arttığını da keşfeden araştırma ekibi, bu gözlemin, fare modelinden elde edilen sonuçlarla uyumlu olduğunu ve mLOY'nin insanlarda da doğrudan fizyolojik bir etkiye sahip olduğunu düşünüyor. Yani bu araştırma sonucunda Y kromozomu kaybının doğrudan erkek sağlığına zararlı etkilere neden olduğuna dair somut kanıt olarak değerlendiriliyor.
Araştırmacılar, bu hastalıkları yalnızca Y kromozomu eksikliğine bağlamanın doğru olmayacağını ve konunun daha iyi araştırılması gerektiğini ifade ediyor. Bir öneri olarak ise sigarayı bırakmanın akıllıca bir hareket olabileceğini söylüyor. Çünkü araştırmalar sigara içen erkeklerin kan hücrelerinde Y kromozomu kaybı gösterme olasılığının sigara içmeyenlere göre üç kat daha fazla olduğunu gösteriyor.