Yaz ayları geldiğinde hepimizin ortak dertlerinden biri sivrisinekler. Özellikle akşamları herhangi bir yerde ışık yaktığımız anda başımıza toplanan sivrisinekler kimsenin hoşuna gitmiyor, bilim insanlarının da öyle. Özellikle de en çok insan ölümüne neden olan canlının sivrisinek olduğunu düşündüğümüzde bu durum oldukça anlaşılabilir.
Kaliforniya Üniversitesi'nden bilim insanları, hastalık taşıyan sivrisinekleri ergenliğinde donduracak, üremelerine ya da erişkin hale gelmelerine engel olacak bir yöntem keşfetti. Daha da önemlisi bu yöntem diğer canlıları doğrudan etkilemeyecek.
Sivrisineklere özel böcek ilacı
Araştırmanın başındaki isim Naoki Yamanaka, 2018 yılında taşıyıcı proteinlerin meyve sineklerinin hücreleri arasında hareket edebilmesini sağlayan önemli bir steroid hormonu keşfetti. Erime hormonu olarak da adlandırılan ekdison adlı bu yapı, sineklerde büyük önem taşıyor. Zira ekdison eksikliğinde sinekler büyüyemiyor ya da üreyemiyor.
Her ne kadar ekdison her böceğin yaşam döngüsünde önemli bir role sahip olabilse de, Yamanaka ve ekibinin yaptığı incelemelerde sivrisineklere özel bir durum keşfedildi. Buna göre meyve sineklerinde ve diğer böceklerde bulunan 4 farklı ekdison yapısından yalnızca 3'ü bulunuyor. Bu da ileride geliştirilebilecek olan yeni böcek ilaçlarının doğrudan sivrisineklerleri hedef alabilmesini sağlayacak.
Araştırmada incelenen türlere baktığımızda, bu çalışma sonunda geliştirilecek ilaç ile arılar ya da tozlaşmaya, polen taşımaya yardımcı türler zarar görmeyecek. Öte yandan Zika, sarı humma, Dang humması gibi hastalıkları taşıyan sivri sinekler ilaçtan olumsuz etkilenecek.