Merdivenler olmasa birden çok katlı binalar yapamaz, yapsak bile aşağı yukarı nasıl çıkacağımızı bilemezdik. Büyük yapılarda kullanılan ana merdivenler, mühendisler ve mimarlar tarafından yapılan ince hesaplar sonucu inşa edilirler. Fakat diyelim kendi binanızın içine ya da birden çok katlı bir yapınıza tahta bir merdiven yapmak istiyorsunuz. Merdiven nasıl yapılır, daha önce görmediyseniz işiniz zor.
Merdiven nasıl yapılır sorusunun yanıtı aslında çok ince hesaplamalar ve ölçümlerin altında yatıyor. Sağlam ve kullanışlı bir merdiven yapmak için iki kat arasındaki mesafeyi iyi hesaplamalı ve sonra da marangozluk becerilerinizi konuşturmalısınız. Doğru hesaplamalardan sonra bu karmaşık yapıyı adım adım inşa edebilirsiniz. Gelin merdiven nasıl yapılır adım adım tüm detaylarıyla görelim.
Merdiven nasıl yapılır?
Adım #1: Yükseklik ölçümü yapın:
Merdiven yapımının ilk adımı olarak merdiven yapılacak alanın yüksekliğini ölçmelisiniz. Bu oran rıht yüksekliği olarak adlandırılır. Bu ölçüm sırasında önemli olan, son basamağın üst zemin hizasında olup olmayacağına karar vermektir. Eğer üst zeminin altında kalmasını istiyorsanız bu mesafeyi toplam rıht yüksekliğinden düşürmelisiniz.
Adım #2: Adım başı yüksekliği hesaplayın:
Toplam rıht yüksekliğini ölçtükten sonra adım başı rıht yüksekliğini ölçmek gerekiyor. Genel olarak bu oran 17 ile 20 cm arasında değişiklik gösterir. Toplam rıht yüksekliğinin 240 cm olduğunu düşünelim. Bunu ortalama adım yüksekliği olan 18 cm’e böldüğümüz zaman ortalama 13 sayısını elde ederiz. 13, merdivenin adım sayısıdır.
Adım #3: Toplam yükseklik ile adım başı yüksekliği oranlayın:
Toplam rıht yüksekliğini ve ortalama adım yüksekliği üzerinden merdiven adım sayısını ölçtük ancak kesin bir adım başı yüksekliği bulmak için ince bir hesap yapmak gerekiyor. Toplam rıht yüksekliğimiz olan 240 cm’i 13 adıma bölünce 18,462 cm elde ederiz. Yani her bir basamak 18,462 cm olmalı.
Adım #4: Basamakların ne kadar geniş olacağını belirleyin:
Basamak genişliği nasıl bir merdiven yapmak istediğinize göre değişiklik gösterse de güvenli bir kullanım için en az 25 cm olması gerekiyor. Birbirine eklenmiş olan basamakların genişliği 41 ile 46 cm arasında değişmeli. 18 cm hesapladığımız rıht yüksekliğine göre basamaklar 23 ile 28 cm arasında bir genişliğe sahip olmalı.
Adım #5: Merdivenin sahip olacağı basamakların toplam uzunluğunu bulun:
Rıht yüksekliği merdivenin net yüksekliğidir. Ancak önemli olan toplam basamak uzunluğudur çünkü kirişler buna göre kesilir. Merdivende 13 basamak olacağını hesapladık ve her birinin 25 cm genişliğinde olması gerektiğini bulduk. Yani merdivenin toplam basamak uzunluğu 325 cm olmalıdır.
Adım #6: Sahanlık olup olmayacağına karar verin:
Yaptığımız hesaplara göre merdiven plaklarının en uzunu 5 metreye yakın olacak. Yani 14 basamak kaldırabilir. Eğer merdiveninize bir sahanlık yani daha geniş bir parça istiyorsanız bunu da göz önünde bulundurmalı ve hesaplamalara dahil etmelisiniz.
Adım #7: Merdiven kirişlerinin uzunluğunu hesaplayın:
Merdivenin altında çapraz şekilde bulunacak ve onun ayakta kalmasını sağlayacak olan parçalar kiriş olarak adlandırılır. Kiriş uzunluğunu bulmak için yatay uzunluğu ve yüksekliği kendisiyle çarpıp toplamalısınız ve karekökünü almalısınız. Örneğimize göre kiriş uzunluğu şu şekilde; √((325 x 325) + (240 x 240)) = 404 cm
Adım #8: Merdiven ile yapı arasındaki bağlantı yöntemini belirleyin:
Merdivenin yapı ile nasıl bir bağlantı kuracağı son derece önemli. Merdivenin üst zemin ile birleşmesi gerekiyorsa ek bir destek gerekebilir. Eğer üst zeminde bulunan bir çıkıntı ile birleşecekse kirişlerden bu mesafe çıkarılarak bir hesaplama yapılmalıdır.
Adım #9: Kiriş sayısını belirleyin:
Merdiven genişliğine bağlı olarak kiriş sayısını belirleyin. Güvenli bir kullanım için kirişler arasında 40 cm olması öneriliyor.
Adım #10: Kirişler için tahtaları hazırlayın:
Gerekli tüm ölçümleri yaptıktan sonra sıra geldi inşa aşamasına. Öncelikle 5 x 30 cm ölçülerinde bir tahta parçası ile işe başlayın.
Adım #11: Ölçümleri tahta üzerine işaretleyin:
Yaptığınız hesaplamalar sonucu elde ettiğiniz ölçümleri tahta üzerine işaretleyin. 18,462 cm ve 25 cm hesapladığımız ölçüleri hassas bir merdiven gönyesi ile tahta üzerine işaretleyin.
Adım #12: Açı ölçümlerini işaretleyin:
İki farklı ölçümü tahta üzerine işaretledikten sonra ikisinin kesişme noktası üzerinden açısını belirleyin. Tahta üzerinde üçgen bir kesim yapılacağı için doğru açı son derece önemli.
Adım #13: Tüm ölçüm işaretlemelerini tamamlayın:
İşaretlediğiniz ölçümler üzerinden ilk açıyı belirledikten sonra buna bağlı olarak diğer işaretlemeleri de tamamlayın. Üçgen biçiminde aşağı doğru giden testere ağzı benzeri bir şekil ortaya çıkacak.
Adım #14: İşaretlediğiniz yerlerden kesin:
Ölçümleri ve açıları işaretledikten sonra sıra geldi kesim işlemine. Çektiğiniz çizgiler üzerinden tahtayı bir el testeresi ile ya da daha güçlü bir dekupaj testeresi ile kesin. Bu işlemi yaparken son derece dikkatli olmalısınız.
Adım #15: Kesme işlemini sürdürün:
İşaretlediğiniz yerlerden tahtayı keserken zemin, alt kısım ve kiriş arasındaki ilişkiyi göz önüne alarak dik bir yol üzerinden kesmeye dikkat edin.
Adım #16: Kestiğiniz tahtaları kontrol edin:
İlk kiriş tahtasını kesikten sonra alın ve merdivenin yapılacağı alana yerleştirerek kontrol edin. Gerekli düzeltmeleri bu adımda yapmalısınız. İlk tahtanın tam uyması son derece önemli.
Adım #17: İlk kiriş tahtasını kullanarak diğerlerini de kesin:
İlk kiriş tahtanızın ölçümlere tam olarak uygun olduğunu gördükten sonra onu alın ve diğer tahtalar üzerinde şablon olarak kullanarak ölçüm çizimlerini yapın. Bu noktadan sonra işler biraz daha hızlanacak çünkü ilk hesaplamaları tekrar etmeyeceksiniz.
Adım #18: Kestiğiniz kirişleri yerleştirin:
Tüm kesme işlemlerini tamamladıktan sonra artık yerleştirme işlemine geçebilirsiniz. Kiriş tabanlarının sağlam bir zemin üzerine yerleştirildiğinden emin olmalısınız.
Adım #19: Kirişleri sabitleyin:
Kirişleri yerleştirdikten sonra tekmelikler ile kirişleri sabitleyin. Merdiven genişliğindeki 2.5 x 15 cm tahtalar ile bu sabitlemeyi yapabilirsiniz.
Adım #20: Sabitlediğiniz kirişlerin üzerine basamakları yerleştirin:
Kirişleri sabitledikten sonra yaptığınız hesaplamalara uygun ölçüde ve sayıda basamak kesin. Kestiğiniz basamakları kirişlerin üzerine yerleştirin ve sabitleyin.
Adım #21: Dilerseniz dış kirişleri yerleştirin:
Dış kiriş, kirişe benzeyen ancak yapının sağlamlığından ziyade şıklığını düşünen bir parçadır. Dilerseniz kiriş boyutundaki dış kirişleri merdivenin iki yanına yerleştirebilirsiniz.
Adım #22: Ahşap üzerinde cila, boya, yalıtım işlemleri yapabilirsiniz:
Merdivenin artık hazır. Bu noktadan sonra dilediğiniz gibi bu merdiveni boyayabilir, cilalayabilir ya da farklı bir yalıtım işlemi yapabilirsiniz.
Birden çok katlı yapılar arasında aşağı yukarı hareket etmemizi sağlayan merdiven nasıl yapılır sorusunu yanıtlayarak adım adım bir tahta merdiven yapma yöntemini anlattık. Eğer ilk kez böyle bir şey yapacaksanız işin ustasından yardım almayı düşünmelisiniz.