Hayatlarımız giderek daha fazla uygulamalar ve akıllı cihazlar etrafında şekilleniyor. Her geçen gün dizüstü bilgisayarlarımızda veya telefonlarımızda daha fazla zaman harcıyoruz. İşte bu kullandığımız teknolojik cihazların tümünün arka planında onların çalışmasını sağlayan kodlar bulunmaktadır.
Özellikle son yıllarda, kodlama alanında çok çeşitli iş fırsatları ortaya çıkmıştır. Her ne kadar farklı bir alanda çalışıyor olsanız bile, muhtemelen bu kod satırlarıyla karşılaşmışsınızdır. Kodlamanın tam olarak ne olduğunu ve nasıl yapıldığını merak ediyorsanız, bu soruların cevaplarını alabileceğiniz yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
Temelden başlayalım, kodlama nedir?
Basit bir ifadeyle, kodlama bir çeşit iletişim kurma yöntemidir. Nasıl insanlar birbirleriyle anlaşabileceği dillerde iletişim kuruyorsa, aynı şekilde insanlarla bilgisayarlar da çeşitli diller aracılığıyla iletişim kurmaktadır. Bu diller programlama dilleri olarak bilinir ve bu diller üzerinde kod yazma işlemine de kodlama denir.
Yazılan kodlar, bir bilgisayara hangi eylemleri gerçekleştirmesi gerektiğini ifade eder. Kod yazarak, bilgisayarlara ne yapacaklarını çok daha hızlı bir şekilde aktarabilirsiniz. Aynı şekilde kodlama yaparak web siteleri tasarlayabilirsiniz, uygulamalar yapabilirsiniz veya çeşitli verileri işleyebilirsiniz.
Peki kodlama ne işe yarar?
Kodlama, web siteleri veya çeşitli yazılımlar geliştirmek gibi birçok farklı amaç için kullanılır. Özellikle son yıllarda meydana gelen hızlı teknolojik gelişme, kodlama ile yapılabilecek birçok yeni çalışma alanı ortaya çıkarmıştır. Kodlama aracılığıyla geliştirilen teknolojiler, binlerce çalışma saatini veya analog makineleri daha hızlı ve daha güvenilir sistemler haline getirmiştir. Bunların yanı sıra evimizde kullandığımız mikrodalgalardan enerji santrallerine kadar her şeyde kodlamanın etkisi bulunmaktadır.
Kodlama nasıl yapılır, nereden başlanmalı?
“Kodlama nasıl yapılır? sorusuna cevap vermeden önce nasıl bir türde kodlama yapmak istediğinizi araştırarak karar vermeniz gerekiyor. Bu kararı vererek hem üzerinde çalışmak istediğiniz programlama dilini seçmiş olacaksınız hem de nasıl bir öğrenme yöntemi izleyeceğinize karar vermiş olacaksınız.
Kodlama yapmak için öncelikle rahatça çalışabileceğiniz bir bilgisayara sahip olmanız gerekiyor. Daha sonra üzerinde çalışmaya karar verdiğiniz programlama dili ile ilgili gerekli programları indirebilirsiniz. Python, Java, Kotlin, Swift, C# ve C++ gibi en popüler programlama dillerinden birini seçerek çalışmaya başlayabilirsiniz. Bu programlama dilleri ile ilgili eğitimlere çeşitli eğitim siteleri veya yazılı dökümanlar aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
Kodlama dilleri nelerdir?
- Python
- Java
- JavaScript
- Kotlin
- Swift
- HTML
- CSS
- C++
- PHP
Üzerinde çalışmalar yapmak için seçebileceğiniz birçok kodlama dili bulunmaktadır. Fakat bu kodlama dilleri farklı amaçlarla kullanılabiliyor. Örneğin, bir web sitesi tasarlamak istiyorsanız HTML, CSS, JavaScript ve Java gibi dilleri öğrenmeniz gerekiyor. Eğer mobil uygulama geliştirmek istiyorsanız Swift (iOS) veya Java(Android) öğrenebilirsiniz. Eğer hangi kodlama dilini seçeceğiniz konusunda kararsız iseniz sizler için popüler programlama dillerini derledik.
Python
Python ilk olarak 1990’ların sonlarında Guido van Rossum tarafından geliştirilmiştir. Guido, programcıların sık sık karşılaştığı problemleri çözebilecek bir kodlama dili ortaya çıkarmak istedi. İlerleyen yıllarda Google dahil birçok şirketin geliştirme çalışmaları için Python kullandığını açıklamasının ardından çok hızlı bir şekilde popülerliğini arttırdı. Özellikle Makine Öğrenmesi algoritmaları, Veri Bilimi projeleri ve daha birçok çalışma için birincil kodlama dili haline geldi.
C++ ve Java gibi diğer üst düzey kodlama dilleriyle karşılaştırıldığında, kodlama yapan kişinin daha az kod yazmasına olanak tanır. Kısaca, Python okunması ve yazılması oldukça kolay bir dildir.
Java
Java, bilgisayarlar, mobil cihazlar, oyun konsolları, tıbbi cihazlar ve daha daha birçok alanda kullanılan nesne yönelimli bir kodlama dilidir. Java’nın genel olarak kuralları C ve C++ dillerine dayanmaktadır. Java ile kodlama yapmanın en büyük avantajlarından biri taşınabilir olması. Yani dizüstü bilgisayarınız ile yazdığınız bir Java kodunu mobil cihaza kolayca taşıyabilirsiniz.
Java ve JavaScript’in farklı kodlama dilleri olduğunu anlamak da önemlidir. Java kodunun derlenmesi gerekirken, JavaScript ile yazılan kodların derlenmesi gerekmez. Bunların yanı sıra JavaScript’in çalışma alanı web tarayıcıları ile sınırlıyken Java herhangi bir yerde kolayca çalıştırılabilir.
JavaScript
JavaScript, web sitelerini kullanıcılar için daha kullanışlı ve etkileşime girebileceği bir hale getirmek için kullanılan nesne yönelimli bir kodlama dilidir. 1995 yılında Netscape Navigator için geliştirilmiş olan JavaScript, günümüzün en popüler kodlama dili kabul edilmektedir.
Yani JavaScript genellikle, bir web sayfasına etkileşim ve işlevsellik eklemek için kullanılıyor. Bunun yanı sıra oyun ve mobil uygulama geliştirmede de yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kotlin
Kotlin, JetBrains tarafından oluşturulan ve Android uygulamalarını programlamak için kullanılabildiği için popüler hale gelen açık kaynaklı bir programlama dilidir. 2010 yılında JetBrain tarafından geliştirilen bu dil, 2012’de açık kaynak haline getirildi.
Aslında, Google’ın Kotlin’i destekleyeceğini açıkladığı sürece kadar pek popüler bir dil değildi. Kısa bir süre içerisinde uygulama geliştiricileri arasında popülerlik kazanmaya başladı. Şu an Android için geliştirmeler yapan kişilerin %72’sinin tercihi haline geldi.
Swift
Swift, Apple tarafından geliştirilen ve Objective-C’de yer alan teknikleri temel alan, bunları daha kısa ve daha kolay okunabilir bir şekilde modernize eden bir Apple kodlama dilidir. Swift, Objective-C gibi daha eski dillerle karşılaştırıldığında, öğrenmesi ve okuması daha kolay bir dildir. Özellikle sunucular ile uyumlu olduğu için Apple Platformları (iOS, iPadOS, macOS, tvOS, watchOS) ve daha fazlası için popüler bir dil haline gelmiştir.
İlk tanıtıldığı WWDC 2014’ten bu yana muazzam bir şekilde büyüdü ve bu dilin sahip olduğu geliştirici topluluğu büyümeye devam ediyor.
HTML
HTML, web sitelerin oluşturulması için kullanılan bir kodlama dilidir. HTML ile bir sayfanın bir internet tarayıcısı tarafından nasıl görüntüleneceği belirlenir. 1990’ların sonuna doğru fizikçi Tim Berners-Lee tarafından oluşturulan bu dil, yıllar içinde sürekli olarak revize edildi ve güncellendi.
Şu anda bu makaleyi okuduğunuz sayfa da dahil olmak üzere internette giriş yaptığınız web sayfalarının çoğu bir HTML dosyası olarak saklanır. Yani, web siteleri aslında depolanan birer HTML sayfasıdır. Bir sayfaya giriş yaptığınızda aslında dosyaların depolandığı sunucudan bir HTML sayfası çağırmış oluyorsunuz. Daha sonra kullandığınız internet tarayıcısı HTML’i ayrıştırır ve sayfayı tasarlandığı şekilde görüntüler.
CSS
CSS, HTML ile kodlanan web sitelerini görsel olarak şekillendiren bir programlama dilidir. Bu tasarım dilinin kendine has kuralları vardır. 1994 yılında Håkon Wium Lie ve World Wide Web ortaklığı ile geliştirildi. O yıllarda, web sayfaları genellikle sadece HTML ile oluşturuluyordu.
HTML ile birlikte web sayfalarını daha fazla biçimlendirmek için tanıtılan CSS, kısa bir süre içerisinde birçok web sayfasında kullanılmaya başlandı. Günümüzde HTML ve JavaScript ile birlikte CSS, World Wide Web’i destekleyen temel kodlama dillerinden biridir.
C++
C++, yazılımlar oluşturmak için kullanılan bir kodlama dilidir. Farklı işlevler yerine nesnelere odaklanan nesne yönelimli bir dildir. C++, C dilini daha fazla genişletmek ve geliştiricilere bellek ve sistem kaynakları üzerinde daha fazla kontrol sağlamak için 1979 yılında Bjarne Stroustrup tarafından icat edildi. Geliştirildiği ilk günden bu yana C++, geliştiriciler tarafından en fazla tercih edilen dillerden biri haline geldi. İşletim sistemleri, kullanıcı arayüzleri, 3D animasyonlar, sanal gerçeklik, blok zincirler ve çeşitli video oyunları gibi birçok alanda kullanılmaktadır.
PHP
PHP, dinamik web içerikleri geliştirmek için kullanılan bir kodlama dilidir ve sunucu odaklı çalışır. C programı ile basitlik konusunda birçok ortak noktası olmasından dolayı PHP büyük bir popülerlik kazanmıştır. Zaman geçtikçe dil genişledi ve bunun sonucunda nesne yönelimli programlama için de kullanılmaya başlandı.
Kanadalı mühendis Rasmus Lerdorf tarafından 1994 yılında geliştirilen PHP, daha sonraları belli aralıklarla çeşitli geliştirme güncellemeleri aldı. Bu geliştirmeler PHP’yi gerçek bir kodlama diline dönüştürmeye başladı.
Sonuç: Neden kodlamayı öğrenmeliyiz?
İster kariyer hedefleriniz doğrultusunda kodlama öğrenmeyi düşünüyor olun, ister sadece bir hobi olarak ilgilenmek istiyor olun, her iki durumda da size birtakım faydaları olacaktır. Kodlama bilmek, sizi bu alan dışındaki bazı çalışma alanlarında da çeşitli beceriler kazandıracaktır. Kısaca, günümüzde herhangi bir kodlama dilini öğrenmek ve bunun üzerine çalışmalar yapmak sizi oldukça geliştirecektir.