Hayatta hepimiz bir defa olsun eve sipariş getiren kişinin POS cihazının çekmediğine şahit olmuşuzdur. Elinde POS cihazı, evin içinde ya da balkonda sinyal arayan kurye görüntüsü hiçbirimize yabancı değil. Peki uçaklardaki POS cihazları, hiçbir bağlantı olmamasına rağmen nasıl çalışır? Sonuçta bankaların ve POS cihazı üreticilerinin motosikletli kuryelere düşman olacak hali yok.
İçinde limit olmasa bile kredi kartlarımızı yerden binlerce metre yükseklikte kullanabilmemizi sağlayan sistem hakkında her şeyi açıklıyoruz. Kemerlerinizi bağlayın, ekranınızı başınız dik iken görebileceğiniz şekilde ayarlayın, uçuşa geçiyoruz.
Uçaklarda alışveriş yapma sisteminin bir adı var: IFC
Uçak yolculuğunda yiyecek almak için kredi kartlarını kullanabiliyoruz. Bu sisteme IFC (in-flight commerce) adı veriliyor. Bu sistem sayesinde uçaklarda bir şeyler almak mümkün olsa da sistemin kısıtlamaları ve limitleri bulunuyor.
Uçaklardaki POS cihazlarının kendi hafızası vardır.
Havadayken uçaklarda sinyalleri karıştırabilecek herhangi bir yayın olmasına izin verilmez. Buna POS cihazlarının yaydığı sinyaller de dahildir. Onun yerine uçaklarda kredi kartları ile yapılan alışverişler, POS cihazının hafızasına kaydedilir. Yapılan işlemlerin sonunda aldığımız sliplerde de offline ibaresi yer alır. Ödeme işlemi, uçak yere inip POS cihazı bağlantı kurabildiğinde cihaz hafızasındaki bilgilerin iletimiyle gerçekleştirilir.
Bu işlemin yapılabilmesi için yerel düzenlemelerin de olması gerekiyor. Örneğin 2013 yılında Hindistan hükûmeti, kredi kartı işlemlerinde PIN kullanılmasını zorunlu hale getirmişti. Havada bağlantı olmadığı için PIN doğrulaması yapılamıyor. Bu nedenle de Hindistan'da uçuşlarda kart kullanılamıyordu.
Yani teknik olarak, kartınızın limiti olmasa bile havada alışveriş için kullanılabiliyorlar. Öte yandan kartınızda limit olsun olmasın, havada yapabileceğiniz alışverişlerin bir limiti bulunuyor. Harcama limitleri daha önceden bankalar ve havayolu firmaları arasında yapılan anlaşmalarla düzenleniyor.
Peki birisi limit aşımı yaparsa ne olur?
Limitinizin olmadığı durumda ne olacağı biraz da banka ile sizin aranızdaki ilişkiye ve firmanın genel yaklaşımına bağlıdır. Örneğin uçuşta 70 lira harcadıysanız, bu durumu banka çok da sorun etmeyebilir ve "limit aşımı işlem" olarak kaydeder. Bazı durumlarda uçaktan inmeden önce ödemenizin onaylanmadığı bilgisi uçuş ekibine iletilir ve sizden ya yeni bir kart ya da nakit ödeme isteyebilirler.
Hava alanında sorun yaşanmasa bile hem havayolu şirketlerinin hem de bankaların bu borçları geri almak için farklı yöntemleri var. Miktara bağlı olarak bankalar sizinle iletişime geçebilir, kartınıza limit aşımı işlem tanımlayabilirler. Tamamen kapalı ya da geçersiz kart kullanılması durumunda ise yaklaşımları bu kadar nazik olmaz, o ödemeyi ama mahkeme yoluyla ama varlık yönetim kuruluşları aracılığıyla mutlaka alırlar.