Cerrahi operasyonlar tüm hastalar için korkutucudur. En küçük operasyon bile alışık olmayan kişilerde endişe yaratabilir çünkü anestezi gibi basit bir işlemde dahi risk faktörleri vardır. Lokal anestezi ise en az riske sahip olan anestezi türlerinden bir tanesidir çünkü bu işlemde hastanın genel bilinci kapanmaz, sadece operasyon yapılan bölge uyuşturulur ve böylece hastanın acı hissetmemesi hedeflenir.
Sünnet, göz, diş, dermatolojik işlemlerde lokal anestezi yaygın olarak kullanılmaktadır. Genel anesteziye göre etkisi daha kısa sürelidir ve yan etkisi çok daha az görülmektedir. Hatta bazen o kadar basit bir operasyonda kullanılır ki anestezi iğnesi yerine yüzeyden emilen bir çeşidi kullanılır. Gelin lokal anestezi nedir, nasıl yapılır, etkisi ne kadar sürer, acı hissedilir mi yakından bakalım ve konu hakkındaki endişelerinizi biraz olsun giderelim.
Öncelikle, lokal anestezi nedir?
Hastanın yalnızca müdahale edilecek belirli bir bölgesinin uyuşturulduğu anestezi türü, lokal anestezi olarak adlandırılır. Bu anestezi türünde hasta genel bir duyu ya da bilinç kaybı yaşamaz, yalnızca cerrahi müdahale gerektiren bölgede acı hissetmemesi hedeflenir. Çoğu zaman büyük operasyonlar yerine hastanın belirli bir noktasında gerçekleştirilen basit cerrahi müdahalelerde kullanılır.
Lokal anestezi hangi ameliyatlarda kullanılır?
- Sünnet
- Diş çekme
- Diş müdahaleleri
- Ben alınması
- Dermatolojik müdahaleler
- Göz müdahaleleri
- Burun müdahaleleri
- Boğaz müdahaleleri
Lokal anestezi kullanılan ameliyatlardan bazıları bu şekildedir ancak bunlardan çok daha geniş bir kullanım alanı vardır. Temel olarak yalnızca tek bir bölgeye müdahale edildiği ve müdahale edilen bölge dışında farklı alanların bu müdahaleden etkilenmediği ameliyatlarda uygulandığını söyleyebiliriz. Yani genel cerrahi operasyonların çok büyük bir bölümünde kullanılmaktadır.
Lokal anestezi nasıl yapılır? Lokal anestezi türleri:
- İnfiltrasyon
- Topik anestezi
İnfiltrasyon:
Anestezinin dokuya nüfuz etmesi gereken durumlarda uygulanan lokal anestezi türü infiltrasyon olarak adlandırılır. Bu işlemde anestezik madde, bir iğne yardımıyla deri ya da yüzeysel cildin altına enjekte edilmektedir.
Topik anestezi:
Anestezinin yüzeyden emilerek verilmesi gereken durumlarda uygulanan lokal anestezi türü topik anestezi olarak adlandırılır. Bu işlemde anestezik madde belirli bölgeye damlatılır, püskürtülür ya da sürülür. Bir süre beklenir ve derinin bu maddeyi emerek uyuşması sağlanır. Diş çekme ve diğer diş müdahalelerinde topik anestezi yaygın olarak kullanılmaktadır.
Lokal anestezi etkisi ne kadar sürer?
Lokal anestezinin etkisinin ne kadar süreceği söz konusu operasyona göre değişir. Anestezi uzmanı infiltrasyon, topik anestezi ya da ikisinden de uygulayarak hastaya o an için gerekli miktarda anestezik madde verir. 15 dakika anestezinin etkili olması beklenir ve operasyon başlar. Genel olarak lokal anestezi yalnızca operasyon sırasında ve sonrasında kısa bir süre etki edecek miktarda verilir. Yani genel anestezi gibi saatlerce etkisinden çıkmak için beklemezsiniz. Sonrasında yaşanacak ağrı için ağrı kesici ilaçlar verilebilir.
Lokal anestezi acıtır mı?
Eğer cerrahi operasyon için gerekli anestezik madde infiltrasyon yoluyla yani iğneyle enjekte ediliyorsa iğne acısını hissederseniz. Topik anestezi yani deriden emme yoluyla veriliyorsa hiçbir acı hissetmezsiniz. Operasyon sırasında uyanık olduğunuz için anestezik maddeye rağmen acı hissederseniz bunu bildirebilir ve anestezi uzmanının konuya müdahale etmesini bekleyebilirsiniz. Ancak çoğu durumda hiçbir acı hissedilmemektedir.
Lokal anestezi yan etkileri var mı, ne kadar sürer?
Lokal anestezinin hangi türü olursa olsun belirli bir bölgeye etki ettiği için çoğu zaman yan etkisi yoktur. Ancak yapıldığı bölgeye, çeşidine ve miktarına göre sistemik etkiler, toksik etkiler, kuvvet kaybı, baş ağrısı, idrar yapmada zorluk, damar hasarı ve benzeri yan etkiler görülebilir. Kişiden kişiye göre değişen ve bazen hiç görülmeyen bu ve benzeri yan etkiler oldukça kısa süreli görülür. Bu tür bir yan etki görüldüğünde hekiminize haber vererek müdahale edilmesini isteyebilirsiniz.
Lokal anestezide hasta uyur mu, kafa yapar mı gibi ilginç soruları da aydınlatmak gerekiyor. Hangi türü uygulanırsa uygulansın lokal anestezi yapılan bir hasta uyumaz ve bilinci yerinde olur. Örneğin kolunuzdaki bir benin alınması için lokal anestezi yapılmışsa yalnızca o bölge uyuşur ve geri kalan her yerinizin duyuları açıktır. Etkisinin kısa sürmesinin önemli bir nedeni de budur.
Lokal anestezi vücuttan nasıl atılır?
Vücudumuza aldığımız her türlü madde gibi lokal anestezi de en sonunda idrar yoluyla vücuttan atılmaktadır. Bu nedenle operasyon sonrası hekiminiz bol bol su içmenizi tavsiye eder. Ancak bazen durum farklı olabilir. Genel geçer bilgiler yerine hekiminizin size özel vereceği tavsiyelere kulak vermeniz en doğrusu olacaktır.
Lokal anestezi riskli mi?
Genel anestezide olduğu gibi tüm duyularınız ya da bilinciniz kapanmadığı için lokal anestezinin riskleri çok daha düşüktür. Ancak sonuçta vücudunuza bir kimyasal veriliyor, elbette az da olsa riski var. Bu tür bir durum yaşamamak için hekiminizle tüm sağlık geçmişinizi, alerjilerinizi ve alerji şüphelerinizi paylaşmalısınız. Hastanın durumuna göre lokal anestezi türü ve miktarı düzenlenebilir.
Genel anestezi, bölgesel anestezi ve lokal anestezi farkları nelerdir?
Genel anestezi büyük ve tüm vücudu etkileyecek cerrahi operasyonlarda kullanılır ve hasta tamamen uyutularak ameliyat sonrası uyandırılır. Bölgesel anestezi tüm vücut olmasa da daha geniş bir bölgenin uyuştulmasıdır. Lokal anestezi ise vücudun bir bölgesindeki küçük bir noktanın uyuşturulmasıdır.
Bölgesel ve lokal anesteziyi bir örnek üzerinden açıklayalım. Bacağınıza bir müdahale yapılacak diyelim ve müdahale sinirler aracılığıyla çok daha geniş bir bölgede acı hissetirecek. Bu durumda hastanın bir bacağına ya da tamamen belden aşağısına bölgesel anestezi uygulanır. Diyelim bacağınızdaki bir et beni alınacak. Bu o kadar az bir bölgede acı bırakır ki yalnızca benin çevresine lokal anestezi uygulanır. Yani konu tamamen hastanın acı duyacağı alana göre değişmektedir.
Basit cerrahi operasyonlarda yaygın olarak kullanılan lokal anestezi nedir, etkisi ne kadar sürer, acı hissedilir mi gibi merak edilen soruları yanıtlayarak konu hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.