Eğer bir sağlıkçı değilseniz kan tahlili sonuçlarında karşılaştığınız değerler size epey karışık ve anlamsız gelecektir. Bunlardan bir tanesi olan MPV ise son derece önemlidir. MPV, kanımızda bulunan beyaz kan hücrelerinin hacimsel oranını gösteren bir değerdir. Bu değer önemlidir çünkü pıhtılaşarak kanamanın durmasını sağlayan beyaz kan hücrelerinin sayısı kadar hacimleri de son derece kritiktir.
Hekiminizin teşhis koyması bakımından tek başına yeterli olmasa bile pek çok farklı hastalığın ve rahatsızlığın ilk belirtilerinden bir tanesi olarak görülen MPV değerinin düşüklüğü ve yüksekliği dikkatle izlenmesi gereken bir durumdur. Test edilmesi son derece kolay bir değer olan MPV nedir, düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir, normal değeri kaç olmalı gibi merak edilen soruları gelin tüm detaylarıyla inceleyelim.
Temelden başlayalım, MPV nedir?
Mean Platelet Volume, kısaca MPV, Türkçesi ile ortalama trombosit hacmi; kanımızda bulunan kan hücresi türlerinden bir tanesi olan beyaz kan hücresi yani trombositlerin hacmini gösteren bir değerdir. Vücudumuzda kesik nedeniyle herhangi bir yaralanma olduğu zaman beyaz kan hücreleri hemen o bölgeye giderek kanı pıhtılaştırır ve kanamanın durmasını sağlar. Aynı zamanda damar çeperlerini onarma görevine de sahip olan trombositlerin hacmi yani kanımızdaki MPV değeri bu nedenle son derece önemlidir.
Kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilen MPV değeri kaç olmalı?
Kanımızdaki beyaz kan hücrelerinin hacimsel oranını ifade eden MPV değerinin yetişkinlerde normal olarak kabul edilen referans aralığı 7,5 - 11,5 fl olarak belirlenmiştir ancak bu değer gebelik gibi farklı durumlarda değişebilir. Normal kabul edilen MPV değeri ölçüm yapan laboratuvara göre de değişiklik gösterebilir. Bu nedenle çoğu zaman kesin bir teşhis için yeterli değildir, yalnızca fikir verir.
Pek çok farklı nedene bağlı olarak artabilen MPV yüksekliği ne demek?
Yapılan kan testleri sonucunda MPV değeriniz normal kabul edilen referans aralığından fazla çıktığı zaman bu durum MPV yüksekliği olarak adlandırılır. Bunun anlamı, kanınızdaki trombosit üretiminin fazla olduğu olabilir. Beyaz kan hücresi yıkımının fazla olması ve bunu kapatmak için kemik iliğinde normalden fazla trombosit üretildiği de düşünülebilir. Ancak MPV yüksekliği tek başına herhangi bir hastalığın teşhisi için yeterli değildir.
MPV yüksekliği neden olur?
- Farklı kanser türleri
- Trombositopeni olarak adlandırılan trombosit düşüklüğü
- Kanamalı hastalıklar
- Preeklampsi olarak adlandırılan gebelik zehirlenmesi
- Hipertiroidi
- Hipertansiyon
- Felç
- Kalp ve damar hastalıkları
- Diyabet yani şeker hastalığı
- Atriyal fibrilasyon
- D vitamini eksikliği
- B12 eksikliği
- Folat eksikliği
- Obezite
- Miyeloproliferatif olarak adlandırılan kemik iliği bozukluğu
- Crohn hastalığı
MPV yüksekliğine neden olan durum, rahatsızlık ve hastalıklardan bazıları bu şekilde. Listeden de anlaşılacağı üzere MPV yüksekliğinin pek çok farklı nedeni olabilir. Hatta bu yükseklik yalnızca geçici bir durum bile olabilir. Bu nedenle herhangi bir uzman tarafından kesin bir teşhis konulmadan endişeye kapılmayın.
MPV yüksekliği tehlikeli mi, nasıl düşürülür?
Kan tahlili sonuçlarımızdaki tüm değerler gibi MPV değerinin de yüksek çıkması dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Ancak her zaman tehlikeli olduğunu söylemek doğru olmaz. MPV değeriniz yüksek çıktığı zaman hekiminiz farklı testler de isteyerek bu durumun nedenini ortaya çıkarır. MPV yüksekliğine neden olan durum, rahatsızlık ya da hastalık teşhis edildiği zaman buna uygun bir tedavi yöntemi izlenerek MPV değeri normal aralığa düşürülmeye çalışılır. MPV düşüklüğü durumunda da benzer bir yöntem izlenir.
Farklı testlerle de desteklenmesi gereken MPV düşüklüğü ne demek?
Yapılan kan testleri sonucunda MPV değeriniz normal kabul edilen referans aralığından az çıktığı zaman bu durum MPV düşüklüğü olarak adlandırılır. Beyaz kan hücrelerinin hacminin küçük olması demek, bunların yaşlı olması demektir. Yani vücudunuzdaki trombosit üretiminin yavaşladığı anlamına gelir. Vücudunuzda beyaz kan hücresi yıkımının fazla olduğu ve yenilenmediğinin de bir işareti olabilir. Fakat MPV yüksekliği gibi MPV düşüklüğü de tek başına herhangi bir hastalığın teşhisi için yeterli değildir, bu nedenle farklı testlerle desteklenmeden kesin bir sonuca varılmaz.
MPV düşüklüğü neden olur?
- Ülseratif kolit
- Crohn hastalığı
- Kemoterapide kullanılan sitotoksik ilaçlar
- Anemi olarak adlandırılan aşırı düzeyde kansızlık
- Wiskott Aldrich Sendromu
- Lupus hastalığı
- Kemik iliği hipopilazisi olarak adlandırılan kemik iliğinin az gelişmesi
- Trombosit yüksekliği
MPV düşüklüğüne neden olan durum, rahatsızlık ve hastalıklardan bazıları bu şekilde. Listeden de anlaşılacağı üzere MPV düşüklüğünün pek çok farklı nedeni olabilir. Hatta bu düşüklük yalnızca geçici bir durum bile olabilir. Bu nedenle herhangi bir uzman tarafından kesin bir teşhis konulmadan endişeye kapılmayın.
Herkes için önemli olmayabilir: MPV değeri ne zaman ölçülür?
- Basit kesiklerde bile kan kolay kolay pıhtılaşıp yara kapanmıyorsa
- Kişinin cildinde kırmızımsı ve morumsu lekeler varsa
- Hafif çarpmalarda bile deride morarma görülüyorsa
- Sık sık burun kanaması yaşanıyorsa ve kolay durmuyorsa
- Diş fırçalarken diş etlerinde kanama varsa
- Kadınlarda cinsel ilişki sonrası kanama oluyorsa
- Regl döneminde aşırı kanama varsa
- Baş dönmesi varsa
- Halsizlik varsa
- Baş ağrısı varsa
- Elde ve ayaklar ağrı ile birlikte hissedilen yanma varsa
MPV değeri, ölçülmesi kolay bir oran olmasına rağmen herkeste her zaman standart olarak ölçülen bir değer değildir. Yukarıda listelediğimiz belirtilerden biri ya da birkaçı kişide görüldüğü zaman hekim, beyaz kan hücrelerinin hacminden şüphelenerek MPV değerinin ölçülmesini isteyebilir. Çıkan sonuçlara göre farklı testlerle de bu durum daha geniş bir açıdan değerlendirilir.
MPV testi nasıl yapılır?
MPV testi olarak adlandırılan özel bir test yoktur. Kanınızdaki beyaz kan hücrelerinin hacmini gösteren MPV değeri tam kan sayımı ya da hemogram adı verilen bir tahlil ile birlikte ölçülür. Öncesinde özel bir hazırlık yapmanız gerekmez. Yalnızca kolunuzdan belirli bir miktarda kan alınır ve bu kan özel yöntemler kullanılarak kontrol edilir. Kolay bir kontrol olduğu için neredeyse tüm sağlık kuruluşlarında bu tahlili yaptırabilirsiniz.
Kanımızdaki beyaz kan hücrelerinin kacmini gösteren MPV nedir, normal değeri kaç olmalı, düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir sorularını yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi MPV değeriniz hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.