İçten yanmalı motorlar için kullanılan yakıtlar günümüzde bir hayli pahalı oldu. Bu sebeple bu yakıtlar arasındaki en ucuz alternatif olarak gösterilen LPG'ye geçiş her geçen gün daha fazla artıyor. Peki diğer yakıtlara göre daha uygun fiyatlı olan LPG, arabalara zarar veriyor mu?
Aslında bu soru pek çok insanın merak ettiği bir konu. Çünkü ülkemizdeki LPG'li araç sayısı çok fazla. Bununla birlikte şu anda benzinli araç kullansa da LPG sistemine geçmek isteyen insanlar bulunuyor. O zaman hadi gelin LPG'nin motora olan etkisine bir bakalım.
LPG, aracın performansını etkiler mi?
[GIPHY:IheewDzC0n3G0][/GIPHY]
LPG'li araçların bir miktar performans kaybı yaşadığı belirtiliyor. Bu bilgi tam olarak yanlış değil, ancak tahmin edildiği kadar da büyük bir etkisi yok. Hatta eğer arabanın LPG ayarı doğru yapıldıysa günlük sürüş şartlarında bu performans kaybı fark edilemeyebilir. LPG'nin güç konusunda ufak da olsa eksik olduğu yerler ise çok yüksek hızlar, ağır yük altı ve ani hızlanmalar olarak gösterilebilir.
Aslında LPG'nin performans kaybına neden olmasının iki sebebi var. Bunlardan ilki daha düşük enerjili bir yakıt olması. Diğeri ise motorun LPG için tasarlanmamış olması. Standart motorlar, yakıt ve havayı birleştirerek yakarlar. Bu, benzinli bir araçta "benzin" ve "hava" birleşimiyle olur. Benzin, sıvı hali sebebiyle daha az yer kapladığı için silindire çok daha fazla hava girebilir. Ancak LPG yakıtı kullanıldığında silindirin içerisine gaz formunda giren tek şey hava değildir. LPG de gaz formunda olduğu için yakıt + hava karışımında hava bir miktar eksik kalabilir.
LPG nasıl bir yakıt?
LPG, benzin ve dizel yakıtın aksine daha kirli bir yakıt gibi görünüyor, ancak aslında bu yanlış bir düşünce yapısı. Öncelikle LPG, dizel veya benzinden daha temiz yanan bir yakıt. LPG'nin litresinde yaklaşık 24 megajul enerji bulunur. (Benzinin litresinde 32 megajul enerji bulunur) 100 oktanın üzerinde olan LPG, aslında sıvılaştırılmış petrol gazıdır. LPG'nin yüksek oktanlı bir yakıt olmasının ise önemli bir avantajı var: Araç bu sayede vuruntu yapmıyor..
Kısaca vuruntuyu açıklayalım:
Vuruntu, motorda sıkıştırma zamanında silindir içerisindeki yakıt ve hava karışımının sıcaklığı nedeniyle erken ateşleme yapması sonucu oluşan bir durumdur. Aracın performansını düşürdüğü gibi motor ömrünü de azaltır. Oktan ise yakıtın ne kadar zor tutuştuğunu belirtir. Yani bir yakıtın oktan sayısı ne kadar yüksekse o kadar zor yanar.
Peki LPG sistemi motora zarar verir mi?
LPG'nin elbette avantajlı olduğu yerler var, ancak bu motora zarar vermiyor gibi bir anlama gelmemeli. Öncelikle LPG soğuk yanan bir yakıttır. Bunun sonucunda ise daha az güç üretmiş olur. Sürücüler bu gücü elde etmek için daha fazla pedala basarak benzinde sağladıkları performansı yakalamaya çalışırlar.
LPG, daha fazla ısınıyor.
LPG ile ilgili asıl sorun ise genelde yüksek hızlarda ortaya çıkar. LPG, her ne kadar daha soğuk yanma işlemine sahip olsa da buharlaşma gerçekleştiğinde ortaya benzine nazaran daha yüksek bir sıcaklık çıkarır. Bu yüksek sıcaklık uzun vadede motorun parçalarının daha çabuk aşınmasına neden olabilir.
LPG kullanan araçların özellikle subapları normale nazaran daha çabuk bozulabiliyor. Ancak bu zararın kısa vadede olmayacağını, daha çok motorun genel kullanım ömrünün yüzde 10 - 15'lik kısmını çalacağını söyleyebiliriz. Bu süre, kullanıldığı zaman boyunca kazandırdığı avantajlarının yanında kabul edilebilir bir seviye.
Benzinin sağladığı yağlanma LPG'de yok.
[GIPHY:xT1R9XRgcHIIM5j9pm][/GIPHY]
Genelde LPG'nin gibi benzin gibi motoru yağlayamadığını duymuşsunuzdur. Aslında benzin, motoru yağlayan bir yakıt değil, ancak içerisinde bulunan bazı katkı maddeleri yakma esnasında motorun daha yağlı olmasını sağlıyor. LPG'de ise bu tarz katkı maddeleri bulunmuyor.
Aslında bu zararların hiçbiri doğrudan LPG ile ilgili değil. LPG sistemi kullanan arabaların çok büyük bir kısmı benzin kullanan motorlardan dönme. Yani bu motorlar benzinle çalışabilmek üzere tasarlanıyor.
Daha sonrasında LPG sistemi entegre ediliyor. Doğrudan LPG'nin şartlarına uygun motorlar üretilse silindirlerin boyutlarının uzatılması gibi adımlarla bu sorunlar kolaylıkla egale edilecektir.
LPG'nin faydaları neler?
Öncelikle LPG, her ne kadar benzine göre daha düşük enerjili bir yakıt olsa da fiyatıyla oranladığımızda hala en ucuz yakıt oluyor. LPG, litre başına baktığımızda benzine göre yüzde 30 daha fazla yakıyor, ancak bu iki yakıt türü arasındaki fiyatın hemen hemen 2 kat olduğunu biliyoruz. Bu açıdan baktığımızda LPG'li bir aracın çok daha ekonomik bir şekilde yolculuk edebildiğini görüyoruz.
LPG, daha çevreci bir yakıt.
Bunun dışında LPG'li araçlar diğer yakıtlara göre çok daha çevreciler. Ayrıca karbon emisyonu daha az olan LPG'nin dolaylı olarak aracınızın menzilini artırdığını da söyleyebiliriz. Çünkü LPG'li bir araç aynı zamanda benzinle de çalışabiliyor ve benzin deposuna ek olarak bir de LPG deposu eklenmiş oluyor. Bu sayede aracınızın menzili de artmış oluyor.
Bugün sizlere LPG sisteminin araca verdiği yarar ve zararlardan bahsettik. Bu tarz içeriklerin devamının gelmesini istiyorsanız bizlere yorumlar kısmında yazabilirsiniz.
- Kaynaklar: ACE Mechanics, ELGAS, Quora, Arabam