Savunma sanayiinin en önemli unsurları arasında hiç şüphesiz savaş uçakları ve uçak gemileri de var. Hava üstünlüğünü kurup, bu üstünlüğü uçak gemileri ile desteklediğinizde, bir savaşı kolay kolay kaybetme olasılığınız yoktur. Ancak özellikle de uçak gemisine sahip olmak öyle kolay bir şey değil. 8-10 milyar dolar maliyetlerle üretilen uçak gemileri, bugün sadece 13 ülkede bulunuyor.
Pek çoğumuz bilir ki uçak gemisine inen savaş uçakları esnek halatlarla yavaşlatılır. Buraya kadar tamam. Peki ya tersi? Bir savaş uçağı, piste kıyasla oldukça kısa olan uçak gemisinden nasıl kalkıyor?
Önce boyutlarına bakalım:
Dünyanın en büyük uçak gemisi; “Yüzen Kale” olarak bilinen, ABD’nin kullandığı CVN-68’dir ve 332 metre uzunluğundadır. Evet, dünyanın en büyük uçak gemisi, 3.000 metre uzunluğundaki sıradan bir uçak pistinin 10’da 1’i uzunluğunda…
Ancak bu kısa mesafe, bir savaş uçağının kalkışı için engel teşkil etmiyor. Çünkü uçak gemileri, en basit anlatımı ile “sapan” sistemine sahipler ve savaş uçaklarını mancınık yöntemine benzer bir şekilde “fırlatıyorlar”. Buraya kadar anlattıklarımız kafanızı karıştırmış olabilir, o zaman haydi detaylara inelim.
[GIPHY:I9LMfaCzLfE3qso4Kk][/GIPHY]
Uçak gemilerinin pistlerinde, buharla çalışan özel bir piston mekanizması bulunmaktadır. Bu mekanizma, aslında güvertenin alt kısmında başlamaktadır. Gemideki ekipmanların çıkardığı buharı tutan bir depolama birimi, silindirli pistonların yüksek basınç oluşturmasını sağlar. Yüksek basınçlı pistonlar da güvertede uçakların tekerleklerini tutan parçalara bağlıdır. Uzmanlar, bu parçalara mekik ismini vermişlerdir.
Uçak gemilerindeki mancınık sistemi bundan ibaret değil. Mekik, uçağın tekerleklerinin hem yüksek bir ivmeyle hızlanmasını hem de pistte kalmasını sağlayacak şekilde dizayn edilmiştir. Uçuş öncesi kalkış hazırlıklarını tamamlayan pilot, savaş uçağının motorunu tam güç çalıştırır ve tonlarca ağırlıktaki uçağı mekiğe emanet eder.
Burada olağanüstü seviyede basınçtan bahsediyoruz.
Güvertenin altındaki pistonlar, motorları tam güç çalışan ancak durmakta olan bir savaş uçağını sadece 2 saniyede 273 km/sa hıza ulaştırır. Bununla ani ivmenin neden olduğu kaldırma kuvveti birleşince, uçak başarılı bir şekilde kalkar. Tüm bu süreci aşağıdaki video aracılığıyla izleyebilirsiniz:
Bir savaş uçağının gemiden nasıl kalktığını öğrendik. Kısaca iniş sürecine de değinelim. Uçak gemisine inecek savaş uçaklarının tümünde özel bir ekipman bulunmaktadır.
[GIPHY:H3KSyMwFuwrpMrzFEs][/GIPHY]
Bu ekipmana da "kuyruk kancası" denir. İniş takımları ile birlikte açılan kuyruk kancası, güvertede bulunan esnek halatlara takılır. İşte bu takılma anında uçağın durması sağlanmaktır.
Bazı uçak gemilerinde rampalı sistemler de bulunuyor!
Bu arada; başta Rusların kullandığı Amiral Kuznetsov isimli uçak gemisi olmak üzere, bazı ülkelere ait uçak gemilerinde rampalı bir yapı bulunmaktadır. Savaş uçakları, bu rampayı kullanarak kalkış yaparlar. CVN-68'de olduğu gibi bir sistem bulunmamaktadır.
- Kaynaklar: ScienceABC, Military Analysis Network