Otomobillerde kapalı kalmak birçok açıdan oldukça korkutucu olabilir. Üstelik kapalı kalan bir çocuk veya evcil hayvansa çok daha ağır sonuçlanabilir. Peki bir otomobilde kilitli kalmak neden bu kadar tehlikeli? Otomobiller gerçekten hiç hava almıyor mu?
Aslında alıyorlar ve böyle bir durumda kaldığımızda ölmemize sebep olan şey aslında ‘havasızlık’ değil. Otomobilde kapalı kaldığınızda çok uzun bir süre boyunca ne olduğunu bile anlamayabilirsiniz.
Not: İçerikte yer alan tüm görseller Midjourney aracılığıyla yapılmıştır.
Birkaç saatin ardından başınız ağrımaya başlayacaktır.
Arabada kapalı kaldığınızda içerideki hava hiçbir zaman bitmez. Dolayısıyla da ne olduğunu bile anlamayabilirsiniz. Ne olduğunu anlamaya başladığınızda ise önce başınızda bir ağrı hissedersiniz. Çünkü arabanızın içindeki oksijen seviyesi düşmeye başlar.
Normal şartlarda havanın %21’i oksijenden oluşur. Ancak siz nefes alıp verdikçe havadaki oksijen seviyesi düşer ve karbondioksit seviyesi artar. Havadaki karbondioksit seviyesi %15’e ulaştığında ise fiilen ölürsünüz.
Ölmeniz yaklaşık 6 saat sürer.
Ortalama bir arabanın içi 10 metreküp hava alır. Bu havanın içinde %0.05 oranında karbondioksit bulunur. Nefes alıp verişinizle karbondioksit oranını %15’e çıkartmanız ise yaklaşık 6 saat kadar sürecektir. Bu noktadan sonra aldığınız nefes sizi adeta zehirler ve kısa süre içinde de hayatınızı kaybedersiniz.
Peki gerçekten böyle bir şey mümkün mü?
Bir arabada kapalı kaldığınızda oksijensizlikten ölmeniz neredeyse mümkün değildir. Zira günümüzde üretilen hemen her arabada havalandırma delikleri bulunur. Yani aracınızın camları, kapıları kapalı bile olsa içeriye hava girmeye devam eder.
Sizi öldüren şey oksijensizlik olmaz ancak sıcaklık artışı olabilir.
Bir süreliğine güneş ışığı altına park ettiğiniz arabanızı düşünün. Tekrar bindiğinizde fazla ısınmış olan direksiyonunuzu tutmakta bile zorlanabilirsiniz. Yaz aylarını düşünelim... Güneş alan bir arabanın içinde oturmak özellikle ilk anlarda adeta bir işkence gibi gelir.
Bir arabanın içinde kaldığınızda ise mevsimlerden kış bile olsa kapı ve camları kapalı olan arabanızın içi ısınmaya başlar. Eğer güneşteyseniz 1, gölgedeyseniz 2 saat içinde içerideki sıcaklık büyük oranda artacaktır.
Yaşadığınız bölgeye ve aracınızın konumuna göre değişmekle birlikte saatler içinde aracınızın iç sıcaklığı, hava durumundan 30-40 derece daha yükseğe ulaşabilir. Özellikle de yaz aylarında sıcaklık değişimi çok daha hızlı gerçekleşir. Nitekim sıcaklıkta yaşanan bu değişim, yetişkinler için öldürücü olmasa bile evcil hayvanlar, çocuklar ve bebekler için öldürücü olabilir.
Arabanın içindeki sıcaklık artışı, hayatınızı tehlikeye atan en büyük etken haline gelir.
Kapalı kaldığınız aracın içindeki sıcaklık artışı çok kısa süre içinde mevsim normallerinin üzerine çıkar. Sonuç olarak da vücudunuz daha fazla sıvı kaybetmeye başlar. Yanınızda su varsa bir miktar şanslı olabilirsiniz fakat yine de her an hipertermi geçirmeye başlayabilirsiniz. Hipertermi (ya da halk arasındaki deyimiyle sıcak çarpması) yaşanabilecek en tehlikeli durumlardan biridir. Zira arabada kilitli kalan insanların büyük birçoğu içerideki sıcaklığın artması sonucu hayatını kaybetmiştir.
Bunun sebebi de içerideki sıcaklığın artmasıyla doğru orantılı olarak vücut ısınız artacak, vücudunuza giren su miktarından fazlasını ter yoluyla atmaya başlayacaksınız. Ateşinizin yükselmesi ise susuzluktan çok daha önce vücudunuza zarar vermeye başlar. Kısa süre içinde vücudunuzdaki hücre ve enzimler zarar görür, bir süre sonra da bilincinizi kaybetmeye başlarsınız. Bu noktadan sonra vücudunuzun kalıcı bir hasar alması neredeyse kesindir.
Basit bir şey gibi görünse de arabada kilitli kalmak epey korkutucu olduğu gibi ölümcül sonuçlar da doğurabilir. Otomotiv şirketleri de bu sebeple arabada kilitli kalma vakalarına karşı teknolojiler geliştirmeye devam ediyor. Örneğin Tesla'nın, araba kilitlendiğinde içeride bir evcil hayvan veya insan olması durumunda klimayı otomatik olarak açması gibi. Tabii belki de her şeyden önce insanların 'unutkanlığına' bir çözüm bulmak gerekiyordur.